Tímarit Máls og menningar - 01.05.1942, Page 14

8
TÍMARIT MÁES OG MENNINGAR
ábyrgt um stjórn lians, skal ]jað tekið frám, að þessir reilining-
ar hafa aldrei síðan 1936 verið sendir til venjulegrar endurskoð-
unar í fjármálaráðuneytinu, ekki verið birtir, svo sem lög sjóðs-
ins mæla fyrir, og eru ekki enn komnir i vörzlur fjármála-
ráðuneytisins. Hvað þessu ráðlagi veldur, er oss eðlilega að litlu
leyti kunnugt. En áhugaleysi ráðsins að fá reikningana birta
gæti staðið í sambandi við ráðstafanir, sem almenningi þykir
ekki koma við. Svo er fyrir mælt, að af sameiginlegum sjóði
megi taka fé til óhjákvæmilegra útgjalda (sbr. athugasemdir
við fjárlagafrumvarp 1932). Árið 1940 hefur kr. 792.18 verið var-
ið til veizluhalda. Fyrir óhjákvæmilegum útgjöldum af slíku
tagi þekkjum vér enga heimild í lögum, og með því lága verði,
sem þá var á matvörum og drykkjarföngum, er það allrífleg
risna lianda svo fáum mönnum. — Þá er það lítt skiljanleg ráð-
stöfun, að meðal ritlauna þessi tvö ár eru greiddar kr. 1050 +
1200 til ungrar stúlku, sem aldrei hefur ritað neitt, sem birzt
hefur á prenti, „vegna ævisögu Jóns Sigurðssonar“. Þessi unga
stúlka er að vísu dótlir manns, sem haft hefur á orði að rita
bók um Jón Sigurðsson, þó að oss sé ókunnugt um, að Mennta-
málaráð hafi samþykkt að gefa slíka bók út ósamda og óséða.
En væri hér um aðstoð við samningu þeirrar bókar að ræða,
mundi það öllum venjum samkvæmt, að höfundur greiddi slika
aðstoð af ritlaunum sínum, en ekki kostnaðarmaður; enda mun
Menntamálaráð ekki hafa getað haft neitt eftirlit með, hvað hin
unga stúlka hefur unnið vegna fyrirhugaðrar ævisögu. — Fleiri
dæmi skulu ekki nefnd, enda er þekking vor á reikningum sjóðs-
ins af eðlilegum ástæðum mjög takmörkuð.
Vér vitum, að bak við oss stendur ekkert pólitískt vald né
flokkur og vér ætlum oss ekki þá dul að gefa hinu háa alþingi
neinar reglur um ráðstöfun þessara mála né að gera til þess
frekari kröfur en áður er vikið að. Hitt vitum vér, að sumt í
starfsháttum Menntamálaráðs, einkum að því leyti, sem þeir
mótast af gerræðislegri vanstillingu formanns þess, finnst oss
lítt við unandi, teljum það skaðlegt heilbrigðum þroska íslenzkra
lista og ósamboðið vel háttuðu þjóðfélagi. Það virðist m. a. öll-
um fyrir beztu, að allir reikningar Menningarsjóðs, meðal ann-
ars um hina umfangsmiklu bókaúgáfu hans, og um kaup á lista-
verkum, komi hreinlega fram í dagsins ljós, svo að engar grun-
semdir né getgátur komist þar að. Vér treystum hinu háa al-
þingi að athuga þessi mál með ró og réttsýni, því að hverjum
alþingismanni hlýtur að vera það áhugamál, að Menntamála-
ráðið allt og hver einstaklingur þess ræki þvi samvizkusamleg-