Tímarit Máls og menningar - 01.05.1951, Síða 59

ÓSKAR B. BJARNASON:
Ævi Mitsjúrins
ívan Vladímirovitsj Mitsjúrin er fæddur árið 1855. Fjölskyldan var efnafólk, en
sökum fjárhagstjóns föðurins gat Ivan Vladímirovitsj ekki stundað háskólanám
og varð að hætta að loknu menntaskólanámi. Hann fór að vinna fyrir sér sem
skrifstofumaður hjá jámbrautarfélagi, en stundaði jafnframt garðyrkju og fórn-
aði því starfi hverri frístund og hverjum eyri, sem honum áskotnaðist.
Bráðlega hætti Mitsjúrin störfum hjá jámbrautarfélaginu og honum tókst að
afla sér tekna með því að selja jurtir og ávexti úr garði sínum. Upp frá því ein-
beitti hann öllum kröftum sínum að garðyrkjunni, einkum aldintrjáaræktinni.
Mitsjúrin telur að starf sitt sem vísindamaður hef jist árið 1875, er hann var tví-
tugur að aldri. Vísindin um gróður jarðarinnar urðu síðan starf hans og ástríða
alla ævi þar til hann lézt 80 ára gamall árið 1935.
Faðir Mitsjúrins, afi hans og langafi vom miklir áhugamenn um garðrækt. Fjöl-
skyldan átti mikinn búgarð í Ryazan-héraði og átti afi hans þar stóran aldingarð.
Allt frá fyrstu bemsku umgekkst Mitsjúrin jurtir og ræktendur jurta. Það má
því segja, að honum hafi verið ræktunaráhuginn í blóð borinn. Hið sorglega á-
stand garðyrkjunnar í Rússlandi í þá daga er hann hóf starf sitt vakti og hjá hon-
um sterka og sára löngun til að koma á er.durbótum og reyna hvort ekki mætti
framleiða fjölbreyttari og betri tegundir af garðjurtum.
Um það leyti er Mitsjúrin hóf starf sitt vom mjög í tízku kenningar rússneska
vísindamannsins Grells. Efnið í kenningum hans var það, að til þess að fá meiri
fjölbreytni í gróðurríki norðlægra héraða þyrfti ekki annað en flytja inn suð-
lægar jurtir og hægt væri að venja þær smátt og smátt við hið nýja loftslag og
jarðveg, einkum skyldi höfð sú aðferð við aldintré að græða þau á harðgerðar
villtar trjátegundir. „Ég fór eftir þessum kenningum í fyrstu,“ segir Mitsjúrin,
„mér var þá ekki ljóst að þessi kenning um aðlögun er röng, að sú hugmynd, að
hægt sé að venja suðlægar jurtir við harðara loftslag er alveg óvísindaleg.
Ég útvegaði mér jurtir frá Suður-Rússlandi og frá útlöndum og hélt að þær
mundu vaxa og bera ávöxt í mínum landshluta. Tilraunirnar mistókust, því jurt-
irnar fómst í frostum fyrsta vetrarins.
Að vísu báru fáeinir einstaklingar ávöxt, en allar fórust jurtirnar að lokum eða
reyndust óhæfar til ræktunar hjá okkur.
Þessu næst reyndi ég að láta suðrið koma til norðursins með ágræðslu. Ég hélt
Tímarit Máls og menningar, 2. h. 1951 12