Tímarit Máls og menningar - 01.03.1958, Síða 23

ÞESSI HLUTUR - EÐA TÓNLIST AF STREINGJUM
streingjum, gættu þess þá að missa
ekki þeirrar ánægju sem þú hefur af
þessum hlut; þessum einfalda hlut
sem hér er fyrir framan þig.
Þú munt ekki fá notið tónlistar af
streingjum, nema þú hafir ánægju af
þessum hlut; (eftilvill þögninni).
Lærðu að unna þessum hlut, ann-
ars muntu ekki fá unnað tónlist af
streingjum lútunnar.
Upphaf tónlistar er að geta unnað
þessum hlut (t. d. einföldu lífi; eða
jafnvel margbrotnu lífi).
Spakmælið getur líka orðið að
æðsta boðorði afturhaldsins:
Sættu þig við lágmark allra gæða;
eða: ætlaðu þér ekki hærra. Með enn
öðrum orðum: Sértu ánægður með
þennan hlut, það er að segja eymd og
volæði, þá þarftu ekki að gera bylt-
íngu. Þá er þetta um leið orðin upp-
gjafarheimspeki fánga og dauða-
manns, þess manns sem dáist að öx-
inni og höggstokknum í svartholinu,
nóttina áður en hann verður leiddur
út.
Afturámóti, ef „þessi hlutur“ er
byltíngin, þá þarfnastu ekki tónlistar
af streingjum lútunnar, því þá er
byltíngin orðin þér sú tónlist sem
ekki alleina býr í streingjum, heldur
einnig í lúðri, flautu, sembaló, og
trumbu; og jafnvel í þögninni.
Ég hugsaði reyndar um fátt minna
en trúarheimspeki þann tíma sem ég
dvaldist í Kína. Þó lenti ég af tilviljun
hjá Ijúfmannlegum búddamúnkum í
Canton og hugprúðum reglusystrum
Franciscaines Missionaires de Marie
sem Krists vegna virtust una fullvel
ævi sinni í Peking, njótendur ein-
hverskonar utanlögsagnar-réttinda
innan klausturmúra sinna á þeim for-
sendum að þær héldu uppi skóla
handa börnum erlendra sendiráðs-
manna.
Dr. Gregersen heitir danskur sendi-
ráðherra í Peking. Hann mun vera sá
einn maður í kristnum dómi, og lík-
lega í allri veröldinni, eftilvill að Maó
einum undanteknum, sem haft hefur
sjálfan guð í persónu Dalai-lama til
miðdegisverðar á heimili sínu. Mun
aungum ambassador nema Gregersen
hafa hugkvæmst að gera Búddha end-
urholdgaðan skuldbundinn sér á
þennan hátt, og fæ ég ekki betur séð
en Gregersen hafi með þessu eignast
einstæðan sess í diplomatiskri sögu
Vesturlanda. Mér fanst ég vera kom-
inn mjög nærri guðdóminum þegar
ég var gestur í þeirri stofu þar sem
inkarnasjónin hafði setið að snæð-
íngi fyrir skömmu. Gregersen sendi-
ráðherra sagði mér, að búddha-trú í
formi lamaisma nyti virðíngar hjá
stjórnendum Kína, og svo gerðu
kaþólskir að nokkru leyti; kvað hann
stjórnarherrana jafnan hafa æðsta
mann kínverskra lamasinna ásamt
höfuðbiskupi kaþólskra manna í föru-
neyti sínu þegar þeir gerðu sér daga-
mun, svo sem á þjóðhátíðum ellegar
þá er þeir gerðu erlendum þjóðhöfð-
13