Tímarit Máls og menningar - 01.03.1958, Blaðsíða 106

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
mannkynsins. Þau verða þess vegna að
sætta sig við, að eigendumir hlutist til um
eign sína, jafnvel hnýsist í einkabréf þeirra.
Þýðing Bjöms er lipur og virðist bókin
ekki síður ætla að verða skemmtileg í ís-
lenzkri gerð en sænskri. Og íslenzka gerðin
hefur það fram yfir þá sænsku, að allar til-
vitnanir bæði í prentaðar og óprentaðar
heimildir koma þama fram í frumgerð, eins
og þær eru frá hendi höfundar. Aðalósk
lesenda til þýðanda og útgefanda er þess-
vegna sú, að útgáfan gangi örlitlu hraðar
héðanfrá en hingaðtil.
Helgi J. Halldórsson.
Jakob Jóh. Smári:
Við djúpar lindir
Kvæði.
Bókaútgáfa Menningarsjóðs.
Reykjavík, 1957.
akob Smári er sérstætt skáld, hæglátt og
hógvært, enda hefur honum aldrei hlotn-
azt sú viðurkenning, sem hann á skilið. Að
vísu hafa vandlátir ljóðamenn lengi haft
mætur á skáidskap hans, en eyrum fjöldans
mun hann ekki hafa náð. Hann gerir það
vafalaust, þótt síðar verði, því að beztu
kvæði hans eru harla góð og fer naumast
hjá því, að þau verði langlíf í landinu.
I þessari síðustu bók þræðir hann mjög
sömu slóðir og í hinum fvrri, en nú virðbt
sem strengimir í hörpu hans séu nokkuð
farnir að slakna, enda stendur hann ekki
lengur i hlóma lífsins. Þá má nokkuð finna
þessari bók til foráttu, að skáldið lætur
fljóta með tækifærisljóð, sem Htið erindi
eiga; eru ekki nægilega mikil' skáldskapur
til þess að kveðja sér hljóðs utan hins
þrönga hrings aðstandenda og kunningja.
En þegar honum tekst bezt upp, t. d. í sum-
um sonnettunum, er notalegt að hlusta á
enduróminn frá fyrri dögum, þegar þetta
hárfína ljóðform lék í höndum hans.
f ljóðum sínum er Smári innhverfur, eins
og títt er um þá, sem hæglátir era og hóg-
værir. Ef til vill yrði ferðum hans um ljóð-
heima bezt lýst með orðum annars skálds:
„Ég dvaldi þar aleinn með sál minni
sjálfri.“ Grunur minn er sá, að ekkert ís-
lenzkt skáld minnist jafnoft á sál sína og
Jakob Smári, nema ef vera skyldi höfundur
Passíusálmanna; hann í annarri persónu,
Jakob í þriðju. „Nú fagnar sál mín að
finna / þá perlu, sem skærast skín.“ „í sál
minni syngur þögnin / sín sefandi vöggu-
ljóð.“ „Síung er gleðin. Sálu minni fróar /
söngvanna kliður, — eins og bros í táram.“
Þannig farast honum orð í örfáum dæmum
af mörgum, en stundum líka eins og Hall-
grími: „Fagna þú, sál mín ...“
Náttúrahrifning hefur löngum verið
sterkur þáttur í ljóðum Smára og hefur
hann, í þeim efnum sem fleirum, lært margt
af nítjándualdarskáldunum brezku. Honum
dvelst einatt við að lýsa kvöldhimni, og lit-
um haustsins raðar hann eins og bam, sem
skoðar perlur í lófa sér. Náttúran orkar á
huga skáldsins, og stundum verða áhrifin
gagnverkandi:
Náttúran er sem Þyrnirósa rjóð,
er rammur dvali féll á augu’ og kinnar;
hún blundar svefni værum, viðkvæm, hljóð,
en vaknar undan kossum sálar minnar.
Síðasti hluti bókarinnar er þýdd ljóð.
Kennir þar margra grasa og margra góðra,
en skáldinu er furðu-ósýnt um að velja og
hafna erlendum viðfangsefnum. „Lofsöng-
ur“ er engu meiri skáldskapur en sumir þeir
söngvar, sem sértrúarflokkar kyrja á torg-
um við gítarundirleik, og mjög í sama dúr
og þeir. Aftur á móti er þama lítill sálmur,
sem ég fæ ekki gleymt, þótt mér þyki flestir
sálmar leiðinlegur kveðskapur.
96