Tímarit Máls og menningar - 01.03.1958, Síða 27

ÞESSI HLUTUR
EÐA TÓNLIST AF STREINGJUM
bændahúsum en sumt grafið í jörð.
Tugir líkneskja úr viði urðu þó eftir
og mörg verðmæt skrín; þessa hluti
höfðu soldátar til eldiviðar. Þar stóðu
margir auðir stallar undan líkneskj-
um musterisins. Þegar setulið Chiang
Kai-sheks flúði úr Peking skildi það
við musterið í rústum. Taóprestamir
höfðu flestir flúið útá landsbygðina,
margir gerst bændum daglaunamenn
ellegar orðið snúningapiltar á sam-
yrkjubúum, aðrir feingust við barna-
kenslu. Sömu örlögum sættu taó-
klaustur víðsvegar um landið.
Taó kallar ekki, samt koma menn
þángað, segir Bókin um veginn.
A þessu ári, sagði múnkurinn, var
látið boð út gánga af hálfu ríkis-
stjórnarinnar að við múnkar skyldum
snúa heim.
Það hafði verið gefin út tilskipun
um að musterið skyldi reist af grunni
í upprunalegri mynd og klaustrið aft-
ur gert að samastað bræðra. í einu
musteranna sjö sá ég hvar stórum tré-
kössum var hlaðið upp svo þeir næst-
um fyltu húsið, og þegar ég forvitn-
aðist um þessa vöru, sagði múnkur-
inn að þetta væru líkneski og helgir
dómar sem safnað hefði verið saman
í eyðiklaustrum taóista í Fúkíen,
skyldi nú reisa þessar líkneskjur hér
á stalla í stað þeirra sem Chiang braut
í eldinn. Múnkurinn gerði ráð fyrir
að með vorinu mundi hið fornfræga
musteri og miðgarður taóista í Kína
standa endurreistur að fullu og jafn-
vel fegurri en nokkru sinni áður. Jæa,
hugsaði ég með mér: þegar allir voru
búnir að gleyma Bókinni um veginn,
og einginn vissi leingur um hvað var
verið að tala þegar hún var nefnd, þá
var það samt loksins Maó sem mundi
eftir Taó.
Taó lætur undan síga — en kemur
aftur, segir í hinni fornu bók.
Fyrir sautján árum skrifaði ég um
Taó dálítinn söguþátt, sem ég hafði
reyndar verið að glíma við síðan ég
var únglíngur: Temúdjin snýr heim.
Það er sagan um taómúnkinn Chu
Chang Chun, sem sigraðist á mesta
landvinníngamanni veraldarsögunn-
ar, Djengis-khan. Mig minnir að í
þætti mínum hafi ég kallað múnk
þenna Meistarann Sing Sing Hó, og
svo mun ég kalla hann nú þegar ég
nefni hann næst áður en þessu spjalli
er lokið.
Á för minni kríngum hnöttinn hef
ég tvisvar ratað í merkileg æfintýri.
Hið fyrra skifti var í bókasafni mor-
mónakirkjunnar í Utah þegar ég hélt
á einum fágætasta og dýrmætasta
bókfræðilegum gimsteini íslands, sem
ég hafði verið að leita að í þrjátíu ár.
Þetta merkilega rit finst hvergi skráð
í opinberum söfnum íslenzkra bóka
neinstaðar í heiminum, og ekki er
heldur vitað um að það sé til í eigu
nokkurs íslendíngs: Aðvörunar og
sannleiksraust Þórðar Diðrikssonar,
prentuð í Kaupmannahöfn. Síðara
skiftið var þegar ég stóð fyrir framan
tímarit máls oc mennincar
17
2