Tímarit Máls og menningar - 01.04.1960, Qupperneq 14

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
V
Rannsóknir vísindamanna á sviði
ríkislöggjafar og þjóðaréttar hafa á
síðari árum staðfest betur og betur
það sem íslenzkir fræðimenn hafa á-
vallt lagt áherzlu á, að ekki sé til nein
algild alþjóðaregla um landhelgi.
Þriggja sjómílna reglan er nú talin
dauð og grafin, þó að nokkur stór-
veldi séu að burðast við að halda í
hana til þess að geta stundað veiðar
og njósnir upp að ströndum annarra
þjóða. Reynslan hefur líka sannað að
ríki hafa nær undantekningarlaust á-
kveðið landhelgi sína með einhliða
yfirlýsingu, en ekki með samningum
eða alþjóðasamþykktum. Mörg ríki
hafa tekið sér 12 sjómílna pólitíska
landhelgi, þar á meðal tvö mestu stór-
veldi heimsins: Ráðstjórnarríkin og
Kína. Samkvæmt töflu þeirri er Sam-
einuðu þjóðirnar birtu með bréfi sínu
13. marz 1959 hafa meira en 25 ríki
tekið sér 12 sjómílna landhelgi eða
meira í ýmsum samböndum, þar á
meðal t. d. Bandaríki Norður-Amer-
íku sem berjast einna harðast gegn
málstað Islendinga. Einnig má benda
á að Bretar hafa á sínuin eigin heima-
miðum helgað sér stærri flóa og dreg-
ið lengri grunnlínur en kostur væri
hér við land. Þessvegna taka þeir ekki
einu sinni sjálfir alvarlega yfirgang
sinn gagnvart oss. Þeir eru fyrst og
fremst að prófa styrk „sinna manna“
hér á landi, eða fylgispekt Banda-
ríkjamanna. Að vísu höfðu Bretar
ærna ástæðu til bjartsýni þegar
nokkrir áhrifamenn ætluðu að fórna
öllu til þess að fá viðurkenningu á
fjögurra sjómílna kerfinu. En nú sjá
allir hversu fjarri lagi það væri að
fara að setjast að samningaborði við
Breta um undanhald. Þeir hafa sjálf-
ir samningslega viðurkennt 12 sjó-
mílna fiskveiðilögsögu við Færeyjar
á sama tíina og þeir ætla að þvinga
oss til þess að hörfa aftur upp að
þriggja sjómílna mörkum. Samtímis
þessu hreyfa þeir hvorki hönd né fót
gegn Kína eða Sovétríkjunum, og
heldur ekki gegn þeim ríkjum í Suð-
ur-Ameríku, sem hafa tekið sér allt
að 200 sjómílna landhelgi. Staðreynd-
irnar sanna að vér íslendingar höfum
einmitt ástæðu til bjartsýni í þessu
máli á alþjóðavettvangi. Andstæðing-
ar vorir eru á undanhaldi. En þá er
eitt nauðsynlegt. Almenningur hér á
landi verður jafnan að hafa hugfasl
og leggja sér ríkt á hjarta, að land-
helgismálið er hluti af sjálfstæðismál-
um vorum. Yér semjum ekki við einn
eða neinn um sjálfstæði landsins héð-
an í frá. Vér höfum lýst yfir fullveldi
voru, fengið það viðurkennt og varið
það. Fullveldið verður einnig að ná
til fiskimiðanna, hinna fornu íslands-
miða. An landhelgislínu sem er í sam-
ræmi við þetta er íslenzka ríkisstjórn-
in eins og útlagastjórn í eigin landi.
Ríkisstjórn sem þolir árásir og yfir-
troðslur erlendra hernaðaraðila inn-
an landamæra sina án mótaðgerða
92