Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1968, Blaðsíða 50

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1968, Blaðsíða 50
Tímarit Máls og menningar höfundur hafa ætlaS sér að skírskota til allra þeirra nýjunga er lögSust yfir heiminn og ísland, til þeirrar sundrungar allra hefSbundinna hug- taka og siSvenja er gerir menn ráS- villta, óttaslegna eSa sinnulausa. HvaS sem öSru líSur gat ógnun kjarnorkusprengjunnar veriS áþreif- anleg í augum Islendinga. Stórbanda- rískur herflugvöllur í nágrenni Reykjavíkur yrSi sjálfsagt talinn „verSur“ atómsprengju í kjarnorku- styrjöld milli stórveldanna. Þar meS var kominn til sögunnar sá möguleiki aS íslenzka þjóSin yrSi svo aS segja þurrkuS út í einni svipan — enda þótt hún eigi ekki minnsta vott her- styrks og þar meS hvorki freistingu né bolmagn til aS eiga sjálf þátt í neinum hernaSarátökum. Halldór gekk á hönd hinni svo- kölluSu heimsfriSarhreyfingu sem hafSi aS formanni franska eSlisfræS- inginn og nóbelsverSlaunahafann Fréderic Joliot-Curie. Á þeim árum er hann tók virkan þátt í starfsemi þessarar hreyfingar, reit hann skáld- söguna Gerplu, er gefin var út 1952. Þar er hann á ný horfinn á vit sög- unnar, aS þessu sinni til tíma ís- lendingasagna. En sæmilega athug- ull lesandi gengur ekki í grafgötur um aS ræSan snýst í miklum mæli um samtímann, um brýnasta vanda- mál samtímans: stríS eSa friS. Gerpla er hatrömm ádeila á stríSs- hugsun og hylling til friSarsamstarfs. HiS óbrotna fólk, almúginn og tals- menn hans, tjáir sjálfsagSa friSar- ást. ÞaS er hin æSri stétt bæSi ver- aldleg og andleg, sem undir ýmiss konar yfirskini — oft af fáránlegum en hugsjónalega dulbúnum virSing- arástæSum — treSur þjóSir undir hófum stríSsfáka sinna. Á sama hátt tekur Halldór til máls í greinum frá sama tíma. Fólk í öllum löndum á sér enga þrá heitari en fá aS lifa í friSi — í Bandaríkjunum, Sovétríkj- unum og Kína, sem á íslandi. En valdasjúkir stjórnmálamenn, stríSs- óSir herforingjar, fj árglæframenn og vitfirringar af ýmsum gráSum sjá sér hag í aS hneppa þjóSirnar í hel- f j ötur atómsprengj uskelf inganna. AndúS sína á Atlantshafsbandalag- inu hirti Halldór oft á þessum árum. Hann sá í samtökum þessum ógnun viS sjálfa tilveru íslands, en jafn- framt skilgreindi liann þau í víSari merkingu sem afturhaldssamsæri gegn hinni sósíalistísku verkalýSs- hreyfingu og róttækum frelsishreyf- ingum vanþróaSra landa. Nató kom honum fyrir sjónir sem hernaSar- samtök er unnu í anda hins illræmda vígorSs Adolfs Hitlers um krossferS á hendur bolsjevismanum. í grein frá árinu 1949 heldur hann því fram aS viS borS liggi aS þrjú NorSur- landanna — hér er um aS ræSa aS- ildarríki Atlantshafsbandalagsins ís- land, Danmörku og Noreg — „verSi bundin aftaní stríSsvagn þann, okk- 40
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.