Tímarit Máls og menningar - 01.06.1968, Qupperneq 105

Til félagsmanna Máls og menningar
Eins og félagsmönnum er kunnugt af boðsbréfi því sem sent var út fyrir skömmu hefur
verið gerð nokkur breyting á tilhögun félagsútgáfunnar. Miðar sú brcyting að aukinni
fjölbreytni í útgáfu félagsins og eiga félagsmenn nú um fleiri kosti að velja en áður.
Ekki er ástæða til að endurtaka hér efni boðsbréfsins, en félagsmenn eru beðnir að kynna
sér það sem bezt. Tvær fyrstu félagsbækur ársins eru nú komnar út, Jarðjrœði, saga bergs
og lands, eftir Þorleif Einarsson, og skáldsagan Viðreisn í Wadköping eftir Hjalmar Berg-
man í þýðingu Njarðar P. Njarðvík. Þær fjórar félagsbækur sem þá eru eftir, ásamt
myndlistarbókinni, eiga að koma út allar í einu í haust.
Við viljum sérstaklega vekja athygli manna á hinum nýja flokki bóka sem Mál og
menning byrjar nú að gefa út, „pappírsbökur", eins og þær cru nefndar til bráða-
birgða í boðsbréfinu. Þessum bókaflokki, en í honum verða bæði þýddar og írumsamdar
bækur, er raunar ætlað það hlutverk að koma íslenzkum lesendum, ekki sízt ungu fólki,
í nánari snertingu við það sem er að gerast í heiminum. Þessi árin fara fram miklar um-
ræður víða um heim um menningar- og félagsmál, endurprófun á fyrri kenningum og
leit að nýjum. Nýjar fræðigreinar hafa sprottið upp og eflzt, og æ fleiri mönnum verður
ljóst að hinar róttæku breytingar sem eru að verða á þjóðfélögum nútímans krefjast nýrr-
ar fræðilegrar hugsunar. En það er sannast sagna að þessara nýju strauma hefur naumast
orðið vart í íslenzkri bókaútgáfu. Ur þessu hyggst Mál og menning reyna að bæta með
hinum nýja bókaflokki. Þó að efnisvali séu settar ákveðnar skorður, að minnsta kosli
um sinn, eiga þar að geta birzt fjölbreytilegar bækur, svo sem um félagsfræði, stjórnmál,
afmörkuð sagnfræðileg efni, einkum varðandi nútímasögu, sálarfræði, heimspeki, osfrv. —
Máli og menningu er raunar ljóst að lagt er út í nokkra tvísýnu með útgáfu þessa flokks.
Vanaviðkvæði hefur verið, þegar rætt hefur verið um útgáfu fræðilegra bóka af þessu
tagi á islenzku, að væntanlegur lesendahópur væri of lítill til að slík útgáfa væri mögu-
leg, og að þeir sem áhuga hefðu á þesskonar bókum ættu hvort sem væri kost á að lesa
þær á erlendum málum og kysu það lieldur. Það er þó sannfæring þeirra sem að Máli og
menningu standa að nauðsynlegt sé að rjúfa þennan vítahring, ekki sizt vegna þess að
þjóðtunga hættir að vera menningarmál ef hún er ekki notuð til að ræða brýnustu vanda-
mál samtímans. ítalski heimspekingurinn Gramsci sagði einhversstaðar að tungumál hvers
og eins vitnaði um það hvort heimsskoðun hans væri fjölhæf eða ósamsett. „Þeir sem tala
mállýzkur eða skilja þjóðtunguna miður vel, hljóta að eiga aðild að heimsskilningi sem
er takmarkaður og útkjálkalegur að meira eða minna leyti, stirðnaður, úreltur, andspæn-
is þeim stórstraumum hugsunarinnar sem bera með sér sögu heimsins. Ahugamál þeirra
verða takmörkuð en ekki alhliða ... Þjóðtunga sem er auðug og fjölhæf af siigu sinni og
95