Morgunblaðið - 12.12.2014, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. DESEMBER 2014
Smáforrit sem þróað var kringum
kennsluefni og aðferðafræði Bryndís-
ar Guðmundsdóttur talmeinafræð-
ings hefur síðustu vikur rokið upp
bandaríska listann á App Store yfir
vinsælustu smáforritin sem hægt er
að hlaða niður frítt. Um er að ræða
forrit fyrir talþjálfun og lestr-
arkennslu.
Aðferðafræði Bryndísar nefnist
„Lærum og leikum með hljóðin“ en
ensk útgáfa var þróuð undir heitinu
„Kids Sound Lab Pro“. Forrit Bryn-
dísar var komið í 148. sæti sl. mánu-
dag yfir 200 vinsælustu forritin og í
40. sæti í fyrrakvöld. Einnig voru
gerðar enskar útgáfur af Froska-
leiknum sem Bryndís hannaði, Frog
Game 1 og 2 og þau forrit voru komin
í 70. sæti í gær á lista Apple í Banda-
ríkjunum yfir fræðsluforrit.
„Þetta eru mjög ánægjulegar
fréttir fyrir okkur“ segir Bryndís í
samtali við Morgunblaðið en forrit
hennar eru að keppa við þúsundir
annarra á sama sviði, m.a. ITunes
University, Kahn Academy og Se-
same Street.
„Það er gaman að sjá íslenska hug-
smíði með íslenskri tónlist, íslenskum
teikningum og íslenskri forritun ná
þessum árangri. Við erum að byrja
að bjóða þetta efni bandarískum skól-
um, þar sem hægt er að hlaða þessu
ókeypis niður til kynningar, líkt og
hundruðum þekktra smáforrita,“
segir Bryndís og hefur ákveðið af
þessu tilefni að bjóða einnig íslensk-
um skólum að hlaða efninu frítt niður
til 20. desember. Bryndís segir efnið
ekki síður gott til enskukennslu á Ís-
landi en í Bandaríkjunum. bjb@mbl.is
Íslensk lestrarforrit rjúka
upp á lista App Store
Forrit Eitt af þeim smáforritum sem
Bryndís hefur þróað og látið hanna.
 Boðið til kennslu
í Bandaríkjunum
Gert er að mestu ráð fyrir óbreytt-
um rekstri frá því sem verið hefur á
yfirstandandi ári að teknu tilliti til
verðlags- og kostnaðarhækkana
vegna kjarasamninga í fjárhags-
áætlun Hafnarfjarðarbæjar sem
samþykkt var í fyrrakvöld. Ákveðið
var að falla frá áformum um hækkun
dvalar- og fæðisgjalda í leikskólum
sem og hækkun gjalds í heilsdags-
skólum.
Haft er eftir Rósu Guðbjarts-
dóttur, formanni bæjarráðs, í til-
kynningu um niðurstöðuna, að frá
því að drög að fjárhagsáætlun ársins
2015 voru lögð fram til fyrri umræðu
hafi farið fram mikil yfirferð á öllum
rekstrarþáttum bæjarins. Hefur sú
vinna að sögn hennar, „leitt til þess
að hægt er að draga úr áður áætl-
uðum útgjöldum, allt að 200 millj-
ónum króna. Það gerði okkur kleift
að falla frá fyrirhuguðum hækk-
unum á dvalar- og fæðisgjöldum í
leikskólum sem og gjaldskrá í heils-
dagsskólum. Þannig náum við að
forgangsraða í þágu barnafjöl-
skyldna í bænum og er það í sam-
ræmi við stefnu meirihlutans um
fjölskylduvænar áherslur.“
Heildarútgjöld eru áætluð um
19,8 milljarðar, launakostnaður um
9,7 milljarðar og fjármagnskostn-
aður um 1,8 milljarðar. Rekstrarnið-
urstaða A og B hluta er jákvæð um
219 milljónir en rekstrarniðurstaða
A hluta er neikvæð um 333 millj.kr.
Kleift að falla
frá hækkunum
 Draga úr áður áætluðum útgjöldum
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Hafnarfjörður Talið er að fjárfest-
ingar á næsta ári verði 750 millj. kr.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Lítið hefur reynt á nýtt netstjórn-
unarkerfi Landsnets á Vestfjörðum
og nýja varaaflsstöð. Þó varð útleys-
ing á línum fyrir um þremur vikum
og þá virkaði kerfið eins og til er
ætlast.
Landsnet er að ljúka uppbygg-
ingu varaaflsstöðvar í Bolungarvík
sem þjónar norðanverðum Vest-
fjörðum, endurnýjum tengivirkja og
uppsetningu snjallnets sem er sjálf-
virkt netstjórnunarkerfi og á að
bregðast við á augabragði þegar bil-
anir verða á kerfinu og halda því
gangandi með nauðsynlegum að-
gerðum.
Stefnt er að því að taka snjallnetið
og varaaflsstöðina í Bolungarvík
formlega í notkun við athöfn í næstu
viku. Tímasetning er ekki ljós en op-
ið hús verður í stöðinni á mánudag, á
milli klukkan 16 og 19.
Unnið hefur verið að prófunum á
kerfinu með því að taka strauminn
af og sjá hvernig kerfið bregst við og
það stillt í samræmi við það. „Ég
reiknaði með að nú fengjum við al-
vöru prófun. Yfir gengu verstu veð-
ur sem þarna hafa komið. Það kom
mér því mjög á óvart að engar bil-
anir urðu eða truflun hjá okkur,“
segir Þórður Guðmundsson, for-
stjóri Landsnets, um reynsluna úr
hvassviðrunum sem gengið hafa yfir
landið síðustu daga.
Bilanir sem orsökuðu rafmagns-
leysi á Barðaströnd, í Ísafjarðar-
djúpi og víðar á Vestfjörðum eru í
dreifikerfi Orkubús Vestfjarða og
eru því utan meginflutningskerfis
Landsnets.
Kostar 3 milljarða króna
„Afhendingaröryggi raforku á
Vestfjörðum hefur verið afspyrnu
slæmt í langan tíma. Landsnet hefur
unnið að því að tryggja betur innviði
í fjórðungnum, eins og raunar fleiri
landshlutum, en vandamálin hafa
verið mest á Vestfjörðum,“ segir
Þórður um ástæður þriggja millj-
arða króna fjárfestingar á Vest-
fjörðum. Aðeins ein lína er inn
í fjórðunginn, Vesturlína, og
hún er löng og lítið álag á
henni. Þórður segir að eng-
in forsenda sé til að byggja
nýja línu. Því hafi verið
farið út í að koma upp
þessu nýja kerfi sem
byggist á snjallneti
og uppbyggingu
varaaflsstöðvar.
Ljósmynd/Landsnet
Reynsla Nýja stjórnkerfið á Vestfjörðum hefur staðist prófanir til þessa. Reynt hefur verið að líkja eftir bilunum.
Ekki reyndi verulega
á nýja stjórnkerfið
 Bilanir á Vestfjörðum urðu utan flutningskerfis Landsnets
Snjallnetið sem sett hefur verið
upp til að stýra raforkukerfinu á
Vestfjörðum er hið fyrsta sinnar
tegundar hér á landi.
Fyrstu sekúndurnar eru mik-
ilvægastar þegar bilanir verða í
línum. Annars er hætta á keðju-
verkandi atburðum sem gera
vandamálið mun verra. Snjall-
netið metur samstundis hvaða
framleiðsla er í boði innan
svæðisins, leysir út alla af-
gangs- og skerðanlega orku og
ræsir dísilstöðina í Bolung-
arvík. Við það kemst á nýtt
jafnvægi notkunar og fram-
boðs. Allir notendur á
norðanverðum Vest-
fjörðum, sem kerfið
tekur til, eiga að
tengjast aftur innan
einnar til tveggja
mínútna.
Leysir strax
úr vandanum
FYRSTA SNJALLNETIÐ
Þórður
Guðmundsson
Hér fjallað um Grafning, sögu
og mannlíf, á árunum 1890-2012
og Grímsnes að hluta til, einkum
þess sem tekur til Sogsvirkjana
og Ljósafossskóla. Hverri jörð er
lýst í knöppu máli og grein gerð
fyrir ábúendum og niðjum þeirra.
Mikið ítarefni er hluti af verkinu,
sem lýtur m.a. að staðfræði,
atvinnuháttum, sögu og sögnum,
þjóðfræði og þjóðháttum. Fjöldi
merkra ljósmynda prýðir það,
frá öllum þeim tíma sem fjallað
er um.
holabok.is • holar@holabok.is
Grafningur og Grímsnes
„Framlög til grunnskóla hækka
meira en almennar launa- og verð-
lagshækkanir og fjármagn til
dægradvalar er aukið umtalsvert.
Frístundastyrkur barna í Kópavogi
hækkar í 30.000 um næstu áramót.
Þá er gert ráð fyrir 200 milljónum í
spjaldtölvuvæðingu skólanna,“ segir
í frétt Kópavogsbæjar um fjárhags-
áætlun bæjarins fyrir árið 2015 sem
var samþykkt sl. þriðjudag.
Haft er eftir Ármanni Kr. Ólafs-
syni bæjarstjóra að barna-
fjölskyldur njóti góðs af góðum
rekstri sveitarfélagsins þar sem
mikið sé lagt upp úr því að efla leik-
og grunnskóla um leið og íþrótta- og
tómstundastarf skipi ríkan sess í
áætluninni.
Fram kemur að lögð sé áhersla á
að draga úr álögum á íbúa og at-
vinnulíf með því að lækka fast-
eignagjöld á íbúðar- og atvinnu-
húsnæði og er vatnsgjaldið
jafnframt lækkað, sem hefur áhrif á
heildargjöld fasteigna. Þá er út-
svarið undir leyfilegu hámarki ann-
að árið í röð. Ákveðið var að stilla
gjaldskrárhækkunum í hóf en gjald-
skrár hækka um 2%, sem er undir
verðbólguspám næsta árs. Engar
hækkanir voru á gjaldskrám á yf-
irstandandi ári sem þýðir að þessi
gjöld hækka einungis um 2 prósent á
tveggja ára tímabili að því er segir
um niðurstöðuna. Reka á A-hluta
bæjarsjóðs með 147 milljóna kr.
rekstrarafgangi á næsta ári og sam-
stæðuna með 397 milljóna afgangi.
Hækka framlög
til grunnskóla
 Gjaldskrár hækka um 2% í Kópavogi
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Kópavogur Skuldahlutfall bæjarins
á að fara niður í 166% í árslok 2015.