Morgunblaðið - 12.12.2014, Blaðsíða 18
Viðskipti | atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. DESEMBER 2014
FRÉTTASKÝRING
Brynja Björg Halldórsdóttir
brynja@mbl.is
VR gagnrýnir að vaxtamunur hafi
aukist hjá viðskiptabönkunum þrem-
ur í kjölfar stýrivaxtalækkunar
Seðlabankans í síðsta mánuði. Þann-
ig hafi munur á milli innlánsvaxta og
útlánsvaxta í nóvember aukist um
0,1% hjá Arion
banka og Lands-
banka, en um
0,05% hjá Íslands-
banka. Sé litið til
ársins 2014 í heild
sinni hafi vaxta-
munur Arion
banka aukist um
0,20% en hjá
Landsbankanum
og Íslandsbanka
hafi hann aukist um 0,15%.
Þetta hafi þær afleiðingar að inn-
lán skili minni ávinningi og útlán
lækki ekki sem skyldi.
VR segir tekjur bankanna þriggja
aukast um tæplega milljarð við þess-
ar breytingar. Þar sem Seðlabankinn
hafi áætlað að um þriðjungur inn- og
útlána sé til heimilanna í landinu,
verði þau af hundruðum milljóna
króna. Þá er bent á að bankarnir þrír
hafi breytt vaxtatöflum sínum mikið
á árinu 2014, óháð breytingum á
stýrivöxtum. Bankarnir hafi svo
ákveðið að auka enn á vaxtamuninn
þegar stýrivextir voru lækkaðir í
nóvember.
Viðari Ingasyni, hagfræðingi VR,
þykir þessi aukni vaxtamunur í kjöl-
far stýrivaxtalækkunar í nóvember,
furðulegur. Þess vegna hafi VR
ákveðið að vekja athygli á málinu.
,,Við tókum eftir því að útlán og inn-
lán tóku ekki sömu breytingum hjá
bönkunum. Stundum lækkuðu inn-
lánsvextir jafnmikið og stýrivextirnir
en það sama gilti ekki alltaf um útlán-
in. Þá jókst vaxtamunurinn eðlilega.
Munurinn virðist ekki mikill við
fyrstu sýn en í ljósi stærðar banka-
kerfisins og áhrifa á heimili og fyr-
irtæki í heild er um gífurlegar fjár-
hæðir að ræða.
Hann telur næstu skref að fylgjast
með hvort lagðir verði fram nákvæm-
ir útreikningar á þessum fjárhæðum
og eins hvort stýrivaxtalækkunin í
þessari viku muni skila sér til neyt-
enda. ,,Oft er stærsti einstaki út-
gjaldaliður fasteignaeigenda vextir,
svo þetta getur skipt miklu máli.“
Fleiri áhrifaþættir til staðar
Þau svör fengust hjá Arion banka
að fleiri áhrifaþættir en breytingar á
stýrivöxtum hefðu áhrif á vaxta-
ákvarðanir bankans, svo sem miklar
skattahækkanir undanfarinna ára og
tilkoma bankaskatts. Telur bankinn
réttara að líta til lengra tímabils en
VR gerir og bendir á, að vaxtamunur
hafi lækkað nokkuð á undanförnum
árum. Þá séu vextir bankans í skoðun
í kjölfar vaxtaákvörðunar Seðlabank-
ans í fyrradag.
Segja vaxtalækkun ekki
skila sér til neytenda
VR gagnrýnir aukinn mun á inn- og útlánsvöxtum bankanna
Morgunblaðið/Ómar
Vextir VR segir vexti oft á tíðum stærsta útgjaldalið fasteignaeigenda. Viðar Ingason
● TM Software, dótturfyrirtæki Nýherja,
keypti nýlega FOLIO-hugbúnaðarlausn
frá kanadíska fyrirtækinu Kitologic Inc.
Kaupverðið er trúnaðarmál en greitt var
fyrir FOLIO með reiðufé.
Finnur Oddsson, forstjóri Nýherja,
segir að hugbúnaðurinn verði seldur sem
hluti af TEMPO-hugbúnaðarlausnum.
Hann verði áfram þróaður á Íslandi en
þrír kanadískir starfsmenn muni að-
stoða í þróuninni. „Lausnin dregur úr
kostnaði, flýtir fyrir að við náum ákveð-
inni virkni út á markaðinn og styður við
tekjuvöxt TEMPO-hugbúnaðarlausna.“
TM Software kaupir
hugbúnað frá Kanada
● Heildarafli íslenska flotans á fyrsta
fjórðungi fiskveiðiársins 2014/2015, frá
1. september í ár til loka nóvember,
nam um 284.632 þúsund tonnum. Á
sama tíma í fyrra nam hann um
285.944 þúsund tonnum. Samdráttur
heildarafla nemur um 0,5% eða um 1,3
þúsund tonnum. Þetta skýrist einkum
af minni afla af norsk-íslenskri síld,
ufsa, ýsu og gullkarfa. Aukning varð
hins vegar í veiðum á makríl og á ís-
lenskri sumargotssíld. Um þetta er
fjallað á vefsíðunni kvotinn.is.
Afli svipaður á milli ára
Stuttar fréttir…
!"#
!"
"$
$%
#
! %#
#
%
&'()* (+(
,-&.&+/0 -'+(1(23& 45+(2/5
%
#
!"$
!$
"!$
$
"$
!#
#!
%
$
$%
!"$"
!$"
"
$ $
"#
! #
#!"$
%""
! "%
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
Greiningaraðilum ber saman um
lækkun verðbólgu í desember. Allir
spá þeir smávægilegri hækkun vísi-
tölu neysluverðs, ef frá er talin Fjár-
málaráðgjöf Capacent sem spáir
óbreytti vísitölu, þannig að verð-
bólga á ársgrundvelli lækki úr 1,0% í
nóvember í 0,5% í desember.
Þannig spáir Greining Íslands-
banka 0,3% hækkun vísitölu neyslu-
verðs á milli mánaða. Gangi sú spá
eftir hjaðnar verðbólga úr 1,0% í
0,8%, en það yrði minnsta verðbólga
síðan í september 1998 ef spáin ræt-
ist.
Greiningardeild Arion banka,
Hagfræðideild Landsbankans og
Greining IFS spá allar því að vísitala
neysluverðs hækki um 0,2% í desem-
ber. Gangi þær spár eftir verður
verðbólgan 0,7%, sem yrði þá lægsta
verðbólga frá því í lok árs 1994.
Flestir greiningaraðilar eru sam-
mála um að helsti áhrifavaldur til
hækkunar séu flugfargjöld til út-
landa, vegna árstíðabundinna
sveiflna. Aðrir áhrifaþættir sem
greiningaraðilarnir nefna er hækkun
húsnæðisverðs, matarkörfunnar,
tómstunda, menningar og fataverðs.
Að sama skapi eru þeir flestir
sammála um að helsti áhrifavaldur
til lækkunar sé bensínverð, vegna
lækkandi heimsmarkaðsverðs. Einn-
ig er bent á að raftæki gætu lækkað
lítillega, sem og hótelgisting.
Greiningaraðilarnir gera ráð fyrir
litlum verðbólguþrýstingi næstu
mánuði.
brynja@mbl.is
Spá verðbólgu
niður í 0,5-0,8%
Fjórar greiningardeildir af fimm spá
því að verðbólgan verði sú lægsta í 20 ár
Morgunblaðið/Eggert
Verðbólga Greiningardeildir segja bensínverð hafa áhrif til lækkunar.
Munið að
slökkva á
kertunum
Fyrir börn hefur
kertaljós sérstakt að-
dráttarafl. Brýnið fyrir
börnunum að fara
ætíð varlegameð eld
og gætið þess að börn
leiki sér ekki án
umsjónar nálægt
logandi kertum.
Slökkvilið
höfuborgasvæðisins