Tímarit Máls og menningar - 01.12.1990, Side 26

strups sem heita átti „Islands Naturfor-
hold“.
Islandslýsingunni ætlar hann að ljúka á
aðeins einu ári hér frá og Bókmenntafélagið
samþykkir á þessum sama fundi, þann 19.
apríl 1845, að veita Jónasi áfram nauð-
synlegan styrk næsta ár. Þetta ár gafst Jón-
asi hins vegar ekki og þess vegna höfum við
enga íslandslýsingu fullbúna frá hans
hendi. Er það mikið tjón.
En færum okkur enn um tvo daga nær
nútímanum. Þann 21. apríl situr Jónas og
skrifar vini sínum, Þórði Jónassen, assessor
í Reykjavík. í bréfinu segir hann meðal
annars:
... Mér líður nú loksins, guði sé lof, sæmi-
lega vel til heilsunnar; mér er batnað allra
meina minna, nema einhverrar agnar af
Hypokondri — bringsmalaskottu — eða
hvað það heitir, draugurinn sem ásækir svo
margan Islending. Eg er sæmilega feitur og
þokkaleg skepna en miður klæddur og
óburgeisalegri en ég ætti skilið að vera ...
„Lægi altént vel á mér gæti ég sjálfsagt ort
betur“ segir Jónas síðar í bréfinu og lýkur
því með þessum orðum:
Heilsaðu vinur minn þeim sem þú heldur
taka vilji kveðju minni. Ég skrifa betur með
seinni skipunum. Þinn
J. Hallgrímsson
Hvað sem orðum Jónasar líður verðum við
samt að draga í efa að hann hefði ort betur
ef bringsmalaskottan hefði aldrei ásótt
hann.
í desembermánuði á nýliðnum vetri hafði
Jónas skrifað Jóni Sigurðssyni á þessa leið:
„Skammdegið hefir alltaf lagst þungt á mig
síðan um veturinn ég lá, en ég veit af
reynslu það bráir af mér eftir sólstöðumar
og þá er ég aftur til í allt.“ Og nú var vor í
lofti á ný og Jónas albúinn til átaka við
viðfangsefni sem lífið færði honum að
höndum. Réttri viku síðar en hann skrifar
bréftð til Þórðar Jónassen er haldinn fundur
í Fjölnisfélaginu. Ekki mætti Jónas þar. Má-
ske hefur hann þá verið að yrkja kvæðið
sem honum var ætlað að flytja í kveðju-
samsæti er halda átti daginn eftir til heiðurs
Jóni Sigurðssyni, kjömum alþingismanni
Isfirðinga, sem þá var að leggja upp í sína
fyrstu alþingisferð.
Sama dag og kveðjuhófið var haldið á
Jónas sem oftar erindi við Finn Magnússon,
forseta Bókmenntafélagsins. Hann sendir
Finni miða með þessum orðum:
Herra etatsráð Finnur Magnússon bið ég
vilji borga Hr. Þorsteini candidat Jónssyni
3 ríkisbankadali af mánaðarforða mínum
fyrir apríl þetta ár.
Kaupmannahöfn, 29. apríl 1845
Jónas Hallgrímsson
Sá sem Jónas vill þama borga skuld er
Þorsteinn Jónsson, er þá starfaði í rentu-
kammeri en síðar varð sýslumaður, m.a. í
Arnessýslu og bjó á Kiðjabergi.
En nú líður að kveldi þennan fyrsta
þriðjudag á sumri. Jónas Hallgrímsson býr
sig til mannfagnaðar. Hann klæðist í fötin
sem Finnur hafði tryggt honum frá E. Pet-
ersdorf, skraddara í Östergade 54, og á fæt-
ur sér dregur hann skóna sem hann hafði
fengið lagfærða upp á krít hjá skómakara í
Skinnaragötu á ábyrgð Finns, etatsráðs og
leyndarskjalavarðar konungs. Á borðinu
liggur kvæðið, nýort: „Leiðarljóð til herra
Jóns Sigurðssonar, alþingismanns.“
Skáldið lítur einu sinni enn yfir þessi
blöð, stringur þeim á sig, og hraðar sér
niður brattan og þröngan stigann.
24
TMM 1990:4