Tímarit Máls og menningar - 01.12.1990, Blaðsíða 27

Kveðjusamsætið varhaldið þann 29. apríl
en fimm dögum síðar átti Jón Sigurðsson
að láta í haf, eini Islendingurinn í Höfn sem
kjörinn hafði verið til setu á hinu fyrsta
Alþingi íslendinga eftir endurreisn þess.
Alþingi átti að vísu ekki að koma saman
fyrr en 1. júlí þetta sumar, en ferðin yfir
hafið gat tekið langan tíma og auk þess
hugðist Jón heimsækja kjósendur sína og
ættingja fyrir vestan áður en hann riði til
þings. Þingið átti að halda í Reykjavík en
meðal íslendinga, og ekki síst í hópi landa
í Kaupmannahöfn, höfðu sem kunnugt er
staðið harðar deilur um val þingstaðarins.
Jón Sigurðsson og margir aðrir mæltu með
Reykjavík sem þingstað en Jónas og þeir
Fjölnismenn, ásamt fleirum, vildu sjá þing-
ið endurreist á hinum fomu völlum við
Öxará. Um önnur atriði alþingismálsins
voru menn hins vegar bærilega sammála.
Og nú í þessu kvöldsamsæti, þann 29. apríl
1845, átti að kveðja eldri Jón, eins og Hafn-
aríslendingar nefndu okkar verðandi for-
seta stundum á þessum áram, kveðja hann
og leggja honum línur í ljóði fyrir hið kom-
andi Alþing.
I rauninni var gott á milli þeirra, skáldsins
og skjalavarðarins frá Rafnseyri, þótt ólíkir
væru að gerð og ágreiningur um viðkvæm
mál. En kærleikar máttu það þó ekki kallast.
Kveðjusamsætið er hafið þennan 6. dag
hörpu. Gamli Finnur stýrir hófinu. Hann
hefur sjálfur ort kvæði til heiðurs Jóni og
þetta kvæði lætur hann syngja undir lagi
sem allir landar þekktu frá Eldgamla ísa-
fold, kvæði Bjama Thorarensens.
„Við Faxa saltan sæ, sest það í Ingólfsbæ,
fyrstum um Frón,“ kyijar Finnur og virðist
hvergi trega mannauðn Almannagjár. Lík-
lega hefur Jónas sparað sig í þessum söng
og máske lítt tekið undir en nú er komið að
honum.
Skáldið stendur á fætur og flytur heið-
ursgestinum Leiðarljóð sitt. í fyrstu vísunni
óskar Jónas þess, að Jón megi líta heima-
slóðir vestra þegar glöðust sól leiðir ljós sitt
um bláa ósa og glæðir í vindum Glámutind.
— Þá háfjallaslóð þekkti Jónas vel. Hann
hafði riðið þar um á sinni rannsóknarferð
með Steenstrap fimm áram fyrr, líklega
einmitt í sól og vindi, samanber mynd
kvæðisins. Síðar í kvæðinu sér Jónas heið-
ursgest samsætisins koma að vestan á hvít-
um hesti — „hvítur hæfír snotram, hestur
framagesti" — og staldra við á Þingvöllum
áður en haldið er til Víkurbúða hér á möl-
inni.
Hann hefur flutt fjórar vísur af sjö og leitt
eldri Jón að barmi Almannagjár. Nú lítur
hann á þingmann ísfirðinga og mælir fram
þijár síðustu vísurnar:
Búðafíöldinn báða
bakka fríða skrýðir
Öxarár — en vaxa
eina þar um steina
möðrur mjög, og öðrum
mjúk túnblæja hjúkrar,
hunangsflugu holu
hyggin marga byggir.
Autt er enn að mönnum
Alþingi — talslyngra
hölda (hvað mun valda?)
hafa reiðir tafist.
Nei, ef satt skal segja,
sunnanfjalls þeir spjalla;
þingið fluttu þangað
þeir á kalda eyri.
Hlýjan bústað býja
biðjum þér að liði
TMM 1990:4
25