Fréttablaðið - 15.08.2015, Qupperneq 8

15. ágúst 2015 LAUGARDAGUR| FRÉTTIR |
Notkun
geðlyfja hefur
aukist hér eins
og á öðrum
Vesturlöndum
og heldur
meira hér, en
það er það sama og á við
um ýmsa aðra lyfjanotkun
hér á Íslandi.
Engilbert Sigurðsson,
yfirlæknir á geðsviði Landspítala.
8
ORKA NÁTTÚRUNNAR · Bæjarhálsi 1, 110 Reykjavík · Sími 591 2700 · www.on.is · on@on.is
Nú liggur straumurinn í rafbílana og þess vegna hefur Orka náttúrunnar opnað
10 hraðhleðslustöðvar fyrir rafbíla á rúmu ári. Þannig leggjum við hinni hljóðlátu
samgöngubyltingu lið og stuðlum að vistvænum samgöngum.

Kynntu þér staðsetningu hraðhleðslustöðvanna og kosti rafbíla á heimasíðu okkar on.is
Fylltu á rafbílinn með Orku náttúrunnar Orka náttúrunnar framleiðir og selur rafmagn um allt land og sér
höfuðborgarbúum fyrir heitu vatni.
Við nýtum auðlindir af ábyrgð til að
bæta lífsgæðin í nútíð og framtíð.
Rafmagnið er
komið í umferð
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/

N
M
6
9
4
0
2
HEILBRIGÐISMÁL Afar vafasamt
væri að leiða að því líkur að sam-
dráttur í neyslu fiskmetis hér á
landi síðustu áratugi sé áhrifa-
þáttur í aukinni notkun á tauga- og
geðlyfjum hér á landi. Þetta segir
Engilbert Sigurðsson, prófessor
í geðlækningum og yfirlæknir á
geðsviði Landspítala.
Greint hefur verið frá niðurstöð-
um rannsóknar vísindamanna við
háskólann í Melbourne í Ástralíu
sem sýndu að hópur ungmenna í
áhættuhóp á að þróa með sér geð-
rofssjúkdóma svo sem geðklofa
voru ólíklegri til að þróa með sér
sjúkdóminn ef þeir neyttu Omega-3
fitusýra í að minnsta kosti 12 vikur
þegar fyrstu einkenni geðrofs voru
að greinast hjá þeim fyrir sex til sjö
árum.
Engilbert bendir raunar á að
algengi alvarlegri geðrofssjúkdóma
hafi hreint ekki aukist í þróuðum
ríkjum Evrópu á síðustu áratugum.
„Það hefur frekar dregið úr nýgengi
í Evrópu og það er almennt ekki að
aukast í vestrænum löndum þar sem
vel er haldið utan um mæðravernd
og næringarástand hefur verið gott
og aðrir þættir sem skipta máli
fyrir þroska miðtaugakerfisins.“
Flestir sem eru að veikjast ungir af
geðklofa í dag hér á landi segir hann
að hafi byrjað að nota kannabisefni
reglulega sem unglingar og hafi að
auki erfðaáhættu fyrir þróun geð-
rofssjúkdóma.
Þá segir Engilbert að þótt vitað
sé að geðlyfjanotkun hafi aukist hér
á landi síðustu tvo áratugi þá geti
verið þar að baki fleiri ástæður en
snúa að þróun geðheilbrigðis. „Notk-
un geðlyfja hefur aukist hér eins og
á öðrum Vesturlöndum og heldur
meira hér, en það er það sama og á
við um ýmsa aðra lyfjanotkun hér á
Íslandi,“ segir hann. Hér hafi verið
tilhneiging til að lyfjanotkun aukist
hraðar, en svo komi hin löndin alla
jafna í kjölfarið með svipaða aukn-
ingu. Þannig séu Svíar á mjög svip-
uðum stað og Íslendingar hvað varði
notkun þunglyndislyfja. „Málið er
flókið og erfitt að smætta það í ein-
föld skilaboð.“
Fréttir af áströlsku rannsókninni
á ágæti Omega-3 fitusýra til for-
varna gegn frekari þróun geðrofs-
veikinda segir Engilbert hins vegar
í eðli sínu jákvæðar. „Við þurfum
bara að sjá fleiri rannsóknarhópa
komast að sömu niðurstöðu áður en
við förum að leggja eitthvað upp úr
þessu.“
Áður hafa verið birtar niðurstöð-
ur fyrstu rannsókna sem bent hafa
til gagnsemi Omega-3 fitusýra við
öðrum krankleika, án þess að frek-
ari rannsóknir styddu þær niður-
stöður á fullnægjandi hátt. Engil-
bert bendir á að frekari rannsóknir
hafi þannig ekki rennt nægilega
sterkum stoðum undir vísbending-
ar um að Omega-3 drægi úr líkum
á þunglyndi. Þá komu í fyrra fram
niðurstöður rannsóknar í hjarta-
lækningum á áhrifum Omega-3 á
gáttatif sem sýndu að gagnstætt því
sem talið var þá gerðu fitusýrurnar
meira ógagn en gagn í þeim efnum.
olikr@frettabladid.is
Í FISKBÚÐINNI Fiskneysla Íslendinga hafi dregist mjög saman um leið og notkun
geðlyfja hefur aukist. Í ljósi fregna frá Ástralíu um hamlandi áhrif Omega-3 fitusýra
á geðsjúkdóma gæti einhver freistast til að tengja það saman. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Vafasamt að tengja saman
fiskneyslu og geðheilbrigði
Frekari rannsókna er þörf áður en hægt er að fullyrða um ágæti Omega-3 fitusýra sem forvörn gegn geðsjúkdóm-
um. Áður hafa verið bundnar vonir við Omega-3 í baráttu við sjúkdóma sem ekki hafa reynst á rökum reistar.
LÍFSSTÍLL Samtök grænmetisæta á
Íslandi halda vegan-grillveislu í
dag klukkan tvö.
Grillið fer fram í Hellisgerði
í Hafnarfirði og boðið verður
upp á vegan-pylsur, lífrænt gos
og hnetu- og ávaxtasnarl á vægu
verði.
Markmið félagsins er að stuðla
að jákvæðri ímynd grænmetis-
æta og fjölga þeim auk þess að
vinna að því að fjölga úrvali
af neysluvöru án dýraafurða á
Íslandi. - srs
Vilja fjölga grænmetisætum:
Vegan-grillboð
í Hellisgerði
GRILLVEISLA Vegan-pylsur verða á grill-
inu. NORDICPHOTOS/GETTY
Vilt þú gefa egg?
Með því að gefa egg getur þú hjálpað
annarri konu/pari að uppfylla drauma
sína að verða foreldrar.
Ef þú vilt leggja okkur lið þá er númer okkar
hjá Art Medica 1322. Hjúkrunarfræðingar Art
Medica veita fúslega allar nánari upplýsingar
áður en ákvörðun um egggjöf er tekin.
www.artmedica.is
Ef margar konur svara
þessu kalli verður hægt
að hjálpa fleiri pörum.
1
4
-0
8
-2
0
1
5

2
1
:3
3
F
B
1
2
0
s
_
P
1
1
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
1
1
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
5
C
8
-8
0
5
0
1
5
C
8
-7
F
1
4
1
5
C
8
-7
D
D
8
1
5
C
8
-7
C
9
C
2
8
0
X
4
0
0
7
B

F
B
1
2
0
s
C
M
Y
K