Dagrenning - 01.08.1947, Qupperneq 12

seni sósialisminn geti orðið bjargráð framtíð-
arinnar.
Allir þeir menn, hvar sem er í heiminum,
sem telja frelsið meira virði en skipulagið
verða því að gera sér það ljóst að eigi frelsi
þeirra ekki að glatast verða þeir að taka
höndum saman um nýtt hagkerfi — ennþá
að mestu óþekkt — og koma því á laggirnar.
Tvö leiðarljós eru nú þegar til, sem lýsa
mjög greinilega til varnaðar á þeim vegi.
Annað er það, að gullið verður gjörsamlega
að hverfa úr sögunni sem grundvöllur við-
skipta og fjármálalífs og hitt er að ofmikil
bein afskipti ríkisvaldsins eru stórhættuleg
frelsi einstaklinganna og fjárhag þjóðanna.
Hið nýja hagkerfi framtíðarinnar, sem menn
eru nú að gera ýrnsar fálmandi tilraunir til
að skapa, verður að hvíla á grundvelli heiðar-
leiks í viðskiptum þjóða og einstaklinga.
Fyrsta stórhreinsunin, sem þess vegna þarf
að fara fram, áður en uppbvggingin getur
hafist, er að rýma af sviði viðskipta og fjár-
mála öllurn þeim einstaklingum og stofnun-
um, sem eru óheiðarlegir og nota lygar, svik
og blekkingar í starfsemi sinni. Þetta virðist
nú e. t. v. vonlaust verk, en þegar hrunið
kernur falla þess háttar fyrirtæki fyrst af
öllu eins og spilaborgir.
VIII.
En hvernig verður þá hið nýja hagkerfi
sem koma skal? Því gctur enginn svarað enn.
Hagfræðingar nútímans, sem í þessum efn-
urn eiga að vísa alþýðunni veginn, standa
ráðþrota. Þeir skiptast flestir milli hinna
tveggja deyjandi hagkerfa — kapitalismans og
kommúnismans — einstaka tvístíga og vita
ekkert hvert leita skal en enginn leitar enn
þangað, sem reglur hins nýja hagkerfis fram-
tíðarinnar er að finna.
Ég ætla mér ekki þá dul að skýra fyrir
mönnum hvert eða hvernig hið nýja hag-
kerfi framtíðarinnar verður, en mér er ljóst
hvar megindrætti þess er að finna. Og nú
bið ég lesendurna að grípa í stólbríkina svo
þcir velti ekki um koll: Meginreglur hins
nýja hagkerfis komandi tíma er að finna í
Móselögum í Biblíunni.
Ýmsir kunna nú að telja þetta firru eina, en
þeim vil ég benda á, að meginreglur þess
siðalögmáls, sem menningarþjóðir nútímans
verða að lúta, ef þær vilja halda menningu
sinni, eru einmitt þaðan — boðorð Móse —
og því er ekki svo fráleitt að hugsa sér að
einnig þar geti verið að finna grundvallar-
atriði fleiri lífssanninda en siðalögmálsins
eins. Nú má enginn skilja orð mín svo, að
menn geti með því að fletta snöggvast upp
Móselögum fundið þar tilbúið hagkerfið,
sem koma á, svo ekki sé annað en skrifa það
upp og byrja að framkvæma það. Því fer
fjarri. Ég býst við að flestir hagfræðingar
mundu verða jafnnær eftir lesturinn a. m. k.
í fyrsta skiptið. Þar er ekki annað að finna
en meginreglurnar, aðalatriðin, sem fylgja
þarf, eigi vel að fara. Það er verk hverrar
kynslóðar sem lifir, að samhæfa þær reglur
því ástandi eða þeim háttum, sem hún lifir
við á hverjum tíma.
Þeim, sem vildu gera tilraun í þessu skyni,
vil ég ráðleggja að lesa nokkrum sinnum og
með vakandi athygli þessa kafla úr Móse
lögum.
III. Mósebók 19. kap. og 27. kap.
V. Mósebók 14. og 15. kap. og 28. og
30. kap. Lesturinn mun að vísu bera lítinn
ávöxt fyrir þann, sem er andlega blindur,
en tilraunin sakar tæpast.
Ég hefi talið rétt að ræða þetta mál svo
ítarlega hér, sem gert hefur verið, til þess
menn skildu það sem best, að hrun þess
fjárhagskerfis, sem vér nú búum við, ög
höfum búið við að undanförnu er alveg
óhjákvæmilegt og það nmu hrynja hvort
sem okkur líkar betur eða ver og þrátt fyrir
allar tilraunir til að halda því uppi. Okkur
DAGRENNING