Dagrenning - 01.12.1948, Page 38

Merkílegiir draumur.
Ef vér hugleiðum, hvernig ástatt var í
Evrópu um miðjan desember 1939, er frú
Katrínu drevmdi drauminn, sjáum vér þessa
mynd:
Hitler og Stalín höfðu gert með sér vin-
áttu og griðasáttmála. Bretland og Frakkland
voru í óða önn að vígbúast. Pólland var fall-
ið. Bandaríkin voru utan við styrjöldina og
einangrunarsinnar þar miklu ráðandi. Það
voru m. ö. 0. engar líkur til þess þá, að slíkur
draumur sem þessi mundi nokkru sinni ræt-
ast. —
Svo liðu árin, en ekki tók þá betra við.
Hitler réðist á Stalín, en þá snérist líka allt
öfugt við það, sem var í draumnum. Nú
urðu þeir Stalín og Roosevelt mestu vinir
og sú vinátta skyldi endast óendanlega.
Útlitið með að draumurinn hefði eigin-
lega nokkra þýðingu versnaði stöðugt. Þá var
það enn, að í draumnum var Chamberlain
einn þeirra fjögra, sem síðast voru eftir, en
nú varð reyndin sú, að hann lét einna fyrst-
ur af völdum allra þjóðhöfðingjanna, sem
þá stýrðu málum Evrópu, og dó skömmu
síðar. Loks kom þar, að ófriðnum lauk,
Roosevelt Bandaríkjaforseti dó og loks voru
allir fallnir í valinn, sem í byrjuninni stóðu
að ófriðnum, nema einn — það var Stalín
— hann einn var eftir.
En þrátt fyrir allt þetta, geymdi ég vand-
lega draum frú Katrínar í skrifborðsskúffu
minni. Mér kom aldrei til hugar að fleygja
honum, því að mér fannst að svona ein-
kennilega ljós draumur mundi ekki geta ver-
ið rugl eitt.
Og nú finnst mér augljós orðin ráðning
hans.
Draumurinn er tákndraumur. Dreymand-
anum er sýnt í líkingu, hvemig ríki Evrópu
Fiamhald af bls. 33
eitt af öðru líða undir lok, eða missa sjálf-
stæði sitt eða fomstu aðstöðu þá, sem þau
höfðu. Mennimir í salnum tákna ekki sjálfa
sig, heldur ríkin, sem þeir eru fyrirsvars-
menn fyrir. Öll hin smærri og minni háttar
ríki hverfa úr sögunni á þann hátt, að þau
missa raunverulegt sjálfstæði sitt, einmitt á
líkan veg og sýnt er í draumnum, þannig
„að ef einn færði sig nær öðrum, eyddist
hinn og hvarf smám saman“.
Loks voru aðeins fjögur stórveldin eftir:
Bretland, Þýzkaland, Bandaríkin og Rúss-
land. Chamberlain táknar í draumnum Bret-
land og afstöðu þess. Sátta- og málamiðl-
unarstefna þess verður að lokum léttvæg
fundin og það verður að láta af forustuhlut-
verki sínu. Það gerði Bretland raunar, þegar
Bandaríkin tóku við yfirstjóminni í styrjöld-
inni við Þjóðverja. Hvarf Hitlers táknar hrun
Þýzkalands. Og loks kemur þar, að aðeins
eru tvö stórveldi eftir, sem berjast um fram-
tíð Evrópu. Þessi stórveldi eru Rússland,
sem í draumnum er táknað með Stalín, og
Bandaríkin, sem í draumnum em táknuð
með Roosevelt. Og nú — eftir nærri 9 ár —
er draumurinn loksins kominn fram og á þó
eftir að skýrast til muna ennþá.
Svar draumkonunnar við spumingu dreym-
andans er mjög athyglisvert. Svar draumkon-
unnar, eða „vemnnar" í draumnum, er
þetta:
„Það verður Roosevelt, sem stígur á háls-
inn á Stalín."
Sá þáttur draumsins, sem þetta á við, er
ennþá eftir. Þegar tíunda árið er liðið,
verður e. t. v. hægt að ráða í, hvemig
skilja ber þetta einkennilega svar. Vafa-
laust táknar það, að Bandaríkin muni á ein-
hvem hátt ráða niðurlögum Rússa, en sem
36 DAGRENN I NG