Morgunblaðið - 25.02.2015, Blaðsíða 18

18 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. FEBRÚAR 2015
BAKSVIÐ
Þórunn Kristjánsdóttir
thorunn@mbl.is
Ný brú norðan við Selfoss mun koma
til með að hafa lítil sem engin áhrif á
verslun og þjónustu á Selfossi, vegna
verslunarhátta sumarhúsaeigenda í
Grímsnes- og
Grafningshreppi.
Þetta kemur m.a.
fram í BS-ritgerð
Magnúsar Gísla
Sveinssonar í við-
skiptafræði við
Háskólann á Bif-
röst, sem nefnist:
„Áhrif hjáleiðar
um Selfoss á
verslun og þjón-
ustu“.
Áætlað er að framkvæmdir við
nýja brú yfir Ölfusá sem verður
norðan við Selfoss hefjist árið 2017.
Færsla hringvegarins er enn um-
deild í bænum, einkum á meðal
kaupmanna. Þetta kom fram í Morg-
unblaðinu 12. janúar síðastliðinn.
Kaupa mat og byggingavörur
Í ritgerð Magnúsar Gísla var gerð
rannsókn á því hverjar verslunar-
venjur sumarhúsaeigenda í Gríms-
nes- og Grafningshreppi eru, með
það að markmiði að sjá hvort þær
breytist ef þjóðvegur eitt verður
færður norður fyrir Selfoss.
Í stuttu máli má segja að í ritgerð-
inni kemur fram að breytingin á
þjóðveginum hefði lítil sem engin
áhrif á verslunarhætti sumarhúsa-
eigenda. Þeir voru m.a. spurðir
hvaða þjóunustu/verslun á Selfossi
þeir sæktu. Samkvæmt þeim svörum
koma langflestir eða 94,20% á Sel-
foss til að versla í matvörubúð.
88,41% á erindi í bygginga- og raf-
tækjavöruverslun, 57,97% fara í
Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins.
Aðrir þættir vega töluvert minna.
31,16% sumarhúsaeigenda koma við
í veitingahúsi eða á skyndibitastað.
21% fer í sund. Um 17,40% nýta sér
þjónustu Heilsugæslu Suðurlands
(HSU). Tæp 16% fara í fataverslanir
og rétt rúm 13% gera sér ferð í
gjafavöruverslanir á Selfossi.
Það kom Magnúsi Gísla nokkuð á
óvart, að lágt hlutfall sumarhúsaeig-
enda kemur við í sérvöruverslunum
eins og fataverslunum, blóma- og
gjafavöruverslunum. Hann bendir á
að í samtölum við kaupmenn kom
fram að þeir töldu sumarhúsa-
eigendur vera frekar stóran og mik-
ilvægan viðskiptavinahóp. „Það álit
gengur þvert á þessa rannsókn,“
segir hann.
Kaupmenn óttast samdrátt
Í ritgerðinni var að auki rætt við
hagsmunaaðila og afstaða þeirra til
framkvæmdarinnar könnuð og
hvaða áhrif þeir teldu að færsla veg-
arins norður fyrir Selfoss hefði á
rekstur þeirra.
Í máli þeirra verslunarmanna sem
Magnús Gísli ræddi við og voru tólf
talsins kom fram að flestir voru
hræddir við þessar breytingar og
töldu að ferðamönnum myndi fækka
mikið við að þjóðvegurinn færist út
úr bænum.
Magnús Gísli bendir á að engar
sambærilegar framkvæmdir hafi
verið gerðar á Íslandi og færsla
þjóðvegarins og því sé engan sam-
anburð að finna. Hins vegar skoðaði
Magnús Gísli erlendar rannsóknir á
færslu á sambærilegum vegi. Í ljósi
þeirra er ekki talið líklegt að færslan
muni hafa áhrif á verslun á Selfossi.
„Þó má telja líklegt að bensínstöðvar
verði helst fyrir skakkaföllum og að
skammtímaáhrifa gæti gætt. En
þegar til lengri tíma er litið koma
áhrifin til með að vera jákvæð fyrir
bæinn.“
Að mati hans er ferðamaðurinn
ekki sá viðskiptavinur sem skiptir
mestu máli. Ferðamaður, sem á leið
um bæinn á ferð sinni um landið,
stoppar sutt og eyðir litlu og þá helst
í lágvöruverslunum en eyðir litlu í
sérvöruverslunum. Magnús Gísli
segir að nú sé lag að kanna betur
hverjir viðskiptavinirnir eru í versl-
unum á Selfossi og hlutfall hvers
hóps fyrir sig. Með þeim hætti sé
hægt að bregðast við mögulega
breyttum verslunaraðstæðum.
Magnús Gísli mun segja frá niður-
stöðum ritgerðarinnar í fræðasetr-
inu Fjölheimum á Selfossi á morgun
stundvíslega kl. 12:10. Aðgangur er
ókeypis.
Hefur ekki áhrif á verslun
 Ný brú norðan við Selfoss mun koma til með að hafa lítil sem engin áhrif á verslun og þjónustu á
Selfossi, vegna verslunarhátta sumarhúsaeigenda í Grímsnes- og Grafningshreppi
Samsett mynd/Efla-Vegagerðin
Ölfusárbrú Nýja brúin myndi líta svona út samkvæmt samsettri mynd frá verkfræðistofunni Eflu og Vegagerðinni. Áætlað er að framkvæmdir hefjist árið 2017.
Samsettmynd/Mats Wibe Lund/EFLA-Vegagerðin
Selfoss Nýja brúin sést hér á þessari loftmynd og er norðan við Selfoss.
Magnús Gísli
Sveinsson
„Í stuttu máli var niðurstaða rit-
gerðarinnar sú að nýta þarf þau
markaðstækifæri sem felast í
færslu Suðurlandsvegar út fyrir
Selfoss. Það þarf að vinna mark-
visst að því að búa til sérkenni og
skapa aðdráttarafl í bænum til að
koma í veg fyrir neikvæð efna-
hagsáhrif. Nú skapast tækifæri til
að byggja upp miðbæinn,“ segir
Aldís Arnardóttir en hún skrifaði
BS-ritgerð í ferðamálafræði við
Háskóla Íslands árið 2011 sem
nefnist, „Samfélagsleg áhrif hlið-
arvega á bæjarsamfélög. Færsla
Suðurlandsvegar norður fyrir Sel-
foss“. Þar eru dregin fram sjónar-
mið m.a. kaupmanna, vegagerðar-
innar, bæjar-
yfirvalda og
fleiri.
Hún segir
það ljóst að því
fylgi fleiri kostir
en gallar að
færa veginn.
Hún hefur
fylgst vel með
umræðunum sem hafa skapast
undanfarið vegna fyrirhugaðra
framkvæmda en hún er sjálf frá
Selfossi. Hún bendir á að þetta
verði eflaust alltaf umdeilt og sitt
sýnist hverjum, en hún vill ítreka
mátt samstöðunnar og tækifær-
anna sem í breytingunum felast.
Tækifæri til markaðssetningar
SELFOSS Í SÓKN
Aldís Arnardóttir