Morgunblaðið - 25.02.2015, Blaðsíða 27

UMRÆÐAN 27
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. FEBRÚAR 2015
Í villta vestinu riðu
loddarar um héruð
og seldu almenningi
snákaolíu, elexír sem
gagnast átti við
hverju því sem angr-
aði kaupandann, lík-
amlegu eða andlegu.
Urðu sumir sölu-
mannanna þjóð-
hetjur, eflaust efn-
aðar, en í nýlegum
kúrekamyndum eru þeir ofast
túlkaðir sem sérfræðingar í
prettum ýmiskonar.
Það virðist mannskepnunni
eðlilegt að leita alltaf auðveldustu
leiða úr öllum vandamálum og
helst að geta skyggnst inn í fram-
tíðina. Menn fara til spákonu,
kaupa sér kort hjá stjörnuspek-
ingi og fleira. Á sama hátt vilja
menn geta keypt skyndilausnir á
öllu því sem þá hrjáir, remedíur
hjá hómópötum, vöðvapillur og
bætiefni alls konar í dósum, mörg
gagnslaus og sum jafnvel skaðleg.
Það er meira að segja reynt að
pranga inn á krabbameinssjúkl-
inga vitagagnslausum efnum.
Snákaolíur nútímans taka á sig
ýmsar myndir.
Undanfarin misseri hefur alveg
sérstök útgáfa af snákaolíu verið
kynnt á Íslandi. Hún á að lækna
nánast allt sem nöfnum tjáir að
nefna. Það þarf ekki að taka hana
inn og hún kostar lítið sem ekk-
ert. Þetta er slík undraolía að hún
á ekki bara að lækna nánast alla
sálræna kvilla sem hrjá þjóðina,
hún á líka að draga
verulega úr kostnaði
við heilbrigðiskerfið.
Ísland er í allt í einu
orðið eins og villta
vestrið var, þessi
undraolía er nefni-
lega hvergi boðin
annars staðar.
Ég á við þá hug-
mynd að með því einu
að breyta stillingu
klukkunnar muni
geðheilsa þjóðarinnar
stórlagast, unglingar
hætta að vera syfjaðir og þreyttir
á morgnana og við Íslendingar al-
mennt hætta að drolla frameftir á
kvöldin. Rökin sem færð eru fyrir
þessu má draga saman í eftirfar-
andi: a) Skorti á góðum nætur-
svefni eða svefnleysi fylgja ýmsir
kvillar, líkamlegir og andlegir.
Ekki efast ég um það. b) Skortur
á værum svefni stafar af misræmi
á milli þess hvernig klukkan er
stillt á hverjum stað og líkams-
klukkunnar. Ég stórefast um það.
c) Brottfall unglinga úr skólum
snarminnkar við það eitt að
breyta stillingu klukkunnar.
Þetta er fráleitt. d) Nú síðast er
því haldið fram að seinkun klukk-
unnar fækki umferðarslysum.
Það er ekki nóg með að þetta sé
rangt, heldur er þessu öfugt far-
ið. Konunglega slysavarnafélagið
í Bretlandi hefur sýnt fram á að
umferðarslysum fjölgar verulega
þegar klukkunni er seinkað á
haustin.
Bretar eru með sína klukku
stillta eins nærri sólargangi og
kostur er. Þeir glíma við sömu
vandamál tengd svefni og svefn-
leysi og við. Unglingar eru jafn
syfjaðir þar og annars staðar í
veröldinni og brottfall álíka.
Sama er uppi á teningnum í Dan-
mörku þar sem klukkan er líka
stillt nærri sólargangi. Svefnleysi
og kvillar tengdir því hafa ekkert
með stillingu klukkunnar að gera.
Við Íslendingar höfum stundum
um fátt að sýsla, sérstaklega í
skammdeginu. Þá detta í okkur
ýmsar grillur sem stærri þjóðir
sýnast að mestu vera lausar við.
Engum öðrum hefur dottið í hug
að alhæfa svo stórkostlega sem
fylgismenn þessarar undarlegu
hugmyndar gera þegar þeir halda
því fram að breytt stilling klukk-
unnar sé allra meina bót, virki
eins og snákaolía villta vesturs-
ins. Það er alvarlegt og ábyrgðar-
hluti, sérstaklega af fólki innan
heilbrigðiskerfisins, að halda því
fram og lofa því að þessi eina að-
gerð sé slík töfralausn sem talað
er um.
Má bjóða þér snákaolíu?
Eftir Gunnlaug
Björnsson » Ísland er í allt í einu
orðið eins og villta
vestrið var, þessi undra-
olía er nefnilega hvergi
boðin annars staðar.
Gunnlaugur Björnsson
Höfundur er stjarneðlisfræðingur.
Þann 18. febrúar
síðastliðinn byrjaði
Heimsmeistaramótið
á skíðum í Falun í Sví-
þjóð og stendur það
til 1. mars næstkom-
andi. Í Falun búa um
55.000 manns og Fal-
un-prestakall þar sem
ég starfa sem sókn-
arprestur/kirkjuhirð-
ir, eða Sænska kirkj-
an í Falun eins og það kallast
venjulega, annast þjónustu við alla
íbúa borgarinnar. 78% íbúa Falun
eru meðlimir í sænsku
kirkjunni, en kirkjunni
ber að þjónusta alla
sem búa í sveitafélag-
inu.
Þá daga sem heims-
meistaramótið stendur
yfir er búist við um
200.000 gestum sem
munu koma sér fyrir á
hótelum, tjaldstæðum
og í heimahúsum, sem
margir hafa leigt út.
Falun breytist þannig í
255.000 manna borg og
verður kirkjan að auka viðbúnað
sinn til að þjóna öllum þessum
fjölda, rétt eins og lögreglan, heil-
brigðisþjónustan, sveitarfélagið og
þjónustuaðilar. Auk þessa hefur
norska kirkjan tekið á leigu hús-
eignir í eigu sænsku kirkjunnar til
að annast um Norðmenn, sem eru
stór huti af öllum þessum gestum
öllum. Fjölmenn sendinefnd
norsku kirkjunnar rekur hér kaffi-
hús og mótttöku í einu safnaðar-
heimili prestakallsins. Meðan á
mótinu stendur mun sænska kirkj-
an bjóða upp á tónleikahald alla
daga á eftir verðlaunaafhending-
unni, en hún fer fram á stóru torgi
fyrir framan höfuðkirkju borgar-
innar. Fyrsta kvöld hátíðarinnar
fylltu 400 tónleikagestir kirkjuna .
Prestakallið hér verður auk þess
með kaffihúsarekstur, mótttöku,
neyðarsíma presta, starfsemi fyrir
börn og unglinga, kirkjurútu sem
er á ferðinni á kvöldin, morgun-
messur á þýsku og norsku og
sænsku og ensku, fræðslufundi,
AA-fundi, og fleira og fleira.
Hversdags starfa 15 prestar í
prestakallinu í Falun í sex söfn-
uðum, á sjúkrahúsinu og í fangels-
inu og í háskóla Dalanna, en þeim
fjölgar í 40 meðan á mótinu stend-
ur. Auk þess bætast við sjálfboða-
liðar, djáknar, starfsmenn bisk-
upsstofu Västerås, nágranna-
prestar, kennarar og fleiri.
Starfsmönnum í prestakallinu
fjölgar þannig úr 120 í 200. Allt er
því gert til að mæta gestum og að-
stoða og heimamönnum í Falun.
Verður spennandi að sjá hvernig til
tekst, bæði hjá kirkjunni hér sem
og öðrum sem að HM-hátíðinni
koma.
Sænska kirkjan í Falun þjónustar 255.000
manns á heimsmeistaramótinu á skíðum
Eftir Þórhall
Heimisson
Þórhallur Heimisson
» Starfsmönnum í
prestakallinu fjölgar
þannig úr 120 í 200. Allt
er því gert til að mæta
gestum og aðstoða ...
Höfundur er sóknarprestur/
kirkjuhirðir í Falun.
Skútuvogi 6 - Sími 568 6755
plankaparket
Verðdæmi:
190 mm Eik Rustik burstuð
mattlökkuð 7990.- m
Vegna afnáms Vörugjalda
nú kr. 6.990 m2
Morgunblaðið gefur út þann
12. mars glæsilegt
sérblað um HönnunarMars
–– Meira fyrir lesendur
PÖNTUNARFRESTUR
AUGLÝSINGA:
fyrir kl. 12,
mánudaginn
9. mars.
NÁNARI
UPPLÝSINGAR
GEFUR:
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105
kata@mbl.is
Hátíðin verður haldin
víðs vegar um Reykjavík
þar sem saman koma
íslenskir hönnuðir og
sýna fjölbreytt úrval
nýrrar íslenskrar hönn-
unar og arkitektúrs af
margvíslegu tagi.
HönnunarMars
DesignMarch
Reykjavík 12.-15.03.2015
Móttaka aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lifandi
umræðu í landinu og birtir aðsendar
greinar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morg-
unblaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi blaðs-
ins. Kerfið er auðvelt í notkun og
tryggir öryggi í samskiptum milli
starfsfólks Morgunblaðsins og höf-
unda. Morgunblaðið birtir ekki
greinar sem einnig eru sendar á
aðra miðla.
Að senda grein
Kerfið er aðgengilegt undir Morg-
unblaðslógóinu efst í hægra horni
forsíðu mbl.is. Þegar smellt er á
lógóið birtist felligluggi þar sem lið-
urinn „Senda inn grein“ er valinn.
Í fyrsta skipti sem innsendikerfið
er notað þarf notandinn að nýskrá
sig inn í kerfið. Ítarlegar leiðbein-
ingar fylgja hverju þrepi í skráning-
arferlinu. Eftir að viðkomandi hefur
skráð sig sem notanda í kerfið er
nóg að slá inn kennitölu notanda og
lykilorð til að opna svæðið. Hægt er
að senda greinar allan sólarhring-
inn.