Morgunblaðið - 21.03.2015, Qupperneq 33

UMRÆÐAN 33
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. MARS 2015
Við óperuhúsið í Parísstendur meðal fjölmargraminnismerkja brjóstmyndaf Francois André Phili-
dor einu helsta tónskáldi Frakka á
18. öld. Þessum franska aðalsmanni
var margt til lista lagt en í dag er
hann sennilega þekktastur fyrir af-
rek sín á skáksviðinu. Um miðja 18.
öld var hann langfremsti skákmað-
ur heims og er stundum talinn í
hópi hinna óopinberu heimsmeist-
ara ásamt Paul Morphy og Adolph
Andersen – þeim er tefldi „Ódauð-
legu skákina“. Árið 1749 kom út
eftir Philidor-bókin Skákrann-
sóknir. Nokkrar stöður sem hann
tók til meðferðar í bókinni segja
heilmikið um dýpt athugana hans
t.d. er vinningsleið í endataflinu
kóngur, hrókur og biskup gegn
kóng og hrók ekkert minna en tær
snilld.
„Peðin eru sál skákarinnar,“ er
frægasta setning bókarinnar. Orð
voru dýr í þá daga. Ritskoðunar-
menn töldu að þessi lína væri
dulbúin hvatning til uppreisnar
gegn Loðvík fimmtánda og Philidor
var rekinn frá óperuhúsinu. Bylt-
ingin kom 40 árum síðar en þá var
Philidor staddur í London og þrátt
fyrir setninguna um peðin var hann
settur á dauðalista nýrra stjórn-
valda.
Þegar greinarhöfundur var að
labba um ganga Hörpu á meðan á
Reykjavíkurmótinu stóð tók ég eft-
ir því að Henrik Danielsen, sem
stóð sig einna best íslensku kepp-
endanna, tefldi nokkrum sinnum
upp þá einu byrjun sem ber nafn
Philidor. Hún hefur aldrei notið
mikilla vinsælda en Henrik hefur
náð góðum tökum á henni og vann
með henni hinn öfluga tékkneska
stórmeistara David Navara:
Reykjavíkurskákmótið 2015; 10.
umferð:
David Navara – Henrik Dani-
elsen
Philidors-vörn
1. e4 d6 2. d4 Rf6 3. Rc3 e5 4.
Rf3 Rbd7 5. Bc4 Be7
Hér er komin fram eitt helsta af-
brigði Philidor varnarinnar. Ein
leið sem ti boða stendur er 6.
Bxf7++!? Kxf7 7. Rg5+ Kg8 8.
Re6 De8 9. Rxc7 Dg6 og svartur
heldur velli.
6. a4 0-0 7. 0-0 c6 8. He1 exd4 9.
Rxd4 Re5 10. Ba2 He8 11. h3 a5
12. Be3 Bf8 13. Dd2 Rg6 14. f3 Be6
15. Rxe6 fxe6 16. f4 Kh8 17. f5
exf5 18. exf5 Re5 19. Bd4
Navara sem er geysisterkur í
byrjunum hefur byggt upp vænlega
stöðu þó varnir svarts séu traustar.
19. … Red7 20. Hxe8 Dxe8 21.
He1 Dh5 22. Be6 d5 23. De3
Eðlilegra er að stilla drottning-
unni upp á f2 en Navra vildi hafa
vald á h3-peðinu.
23. … Dh4 24. g4
Þetta var hugmyndin. Hvítur
hótar 25. g5. En Navara var
grandalaus um hætturnar sem
leynsast í stöðunni.
– sjá stöðumynd
24. … Bc5! 25. He2??
Gerir illt verra. Hann varð að
leika 25. Bxc5 Rxc5 26. He2 eða 25.
Hd1. Í báðum tilvikum er svarta
staðan betri.
25. … Rxg4! 26. f6 Dxf6!
Vitaskuld ekki 26. … Rxe3 27.
fxg7+ mát! Nú hrinur hvíta staðan
til grunna.
27. Bxf6 Rgxf6 28. Bxd7 Rxd7
29. Dxc5 Rxc5 30. He7 Kg8 31.
Re2 Kf8 32. Hc7 He8 33. Kf1 He3
34. c3 Hxh3 35. b4 axb4 36. cxb4
Rxa4 37. Hxb7 Hh4 38. Kf2 Rb2
39. Kf3 Rd3
- og Navara gafst upp.
Úrslit á Íslandsmóti skák-
félaga ráðast um helgina
Skákfélagið Huginn, Taflfélag
Reykjavíkur og Taflfélag Vest-
mannaeyja eiga í harðri baráttu um
sigurinn á Íslandsmóti skákfélaga
en seinni hluti keppninnar hófst í
Rumaskóla á fimmtudagskvöldið.
Huginn var fyrir lokasprettinn með
28 ½ vinning í efsta sæti, TR er
með 28 vinninga og TV er í 3. sæti
með 27 ½ vinning. Langt er í fjórða
lið en Fjölnir situr þar með 23 vinn-
inga. Meira um keppnina síðar.
„Peðin eru sál skákarinnar“
Skák
Helgi Ólafsson
helol@simnet.is
Í tæpan áratug
hefur Hlutverkasetur
(AE starfsendurhæf-
ing) leyst mikinn
fjölda fólks úr fjötr-
um einsemdar, þung-
lyndis og ýmissa geð-
rænna kvilla. Félagið
var stofnað í maí
2005 og hefur starf-
semi þess vaxið ört
síðustu árin. Í mið-
stöð félagsins í Borgartúni 1 í
Reykjavík kemur fjöldi fólks á
hverjum degi að sækja sér stuðn-
ing, tómstundaiðju og sérfræðiað-
stoð til að takast á við dagleg
vandamál.
Hjá Hlutverkasetri hafa góðir
hlutir gerst hratt undir stjórn El-
ínar Ebbu Ásmundsdóttur, iðju-
þjálfa, sem styðst við stóran hóp
fagfólks og sjálfboðaliða. Þessir
starfsmenn hafa mótað einstaklega
hlýlegt, mannvænt og litríkt sam-
félag, þar sem allir eru velkomnir
til þátttöku í uppbyggjandi starfi,
sem hefur það meginmarkmið, að
efla virkni fólks, sem hefur glatað
hlutverki í lífinu, einkum vegna
andlegra áfalla og veikinda.
Þessi starfsmei er ekki hávær
né ber hún bumbur á torgum.
Áhrifin hafa hins vegar farið víða
og orðið mörgum til mikillar gæfu.
Hlutverkasetur hefur starfað í
samvinnu við velferðarsvið
Reykjavíkurborgar, innlendir og
erlendir nemar hafa verið þar við
vettvangsnám og Virk
hefur stutt starfið. Þá
hafa verið gerðir
samningar við velferð-
arráðuneytið og
Vinnumálastofnun og
unnið hefur verið að
tilraunaverkefnum
með hverfasamtökum
og bæjarfélögum utan
Reykjavíkur. Hlut-
verkasetur hefur veitt
margvíslegri þekkingu
víða um land og stuðl-
að að endurhæfingu
fjölda einstaklinga, sem áður sátu
kjarklausir í myrkri einsemdar og
vonleysis, en eru nú komnir til
starfa hjá stofnunum og fyrir-
tækjum, sem hafa haft skilning á
mikilvægi þeirrar endurhæfingar,
sem er kjarninn í starfi Hlutverka-
seturs.
Í miðstöð setursins í Borgartúni
1 eru daglega í boði fjölbreytt
námskeið; allt frá tónlist og leiklist
til prjóna- og saumaskapar. Þar er
öllum vel tekið og faðmurinn er
stór. Árangur þessa mikilvirka en
látlausa félagsskapar hefur á 10
árum sýnt og sannað, að með alúð,
þekkingu og fórnfúsu starfi má
gott af góðu hljóta.
Hinn 13. maí nk. verða 10 ár lið-
in frá stofnun Hlutverkaseturs.
Frá þeim degi og fram í október
verður áfangans minnst með ýms-
um viðburðum, sem kynntir verða
á heimasíðunni hlutverkasetur.is.
Gott má af góðu hljóta
Eftir Árna
Gunnarsson
Árni Gunnarsson
»Hlutverkasetur hef-
ur stuðlað að end-
urhæfingu mikils fjölda
einstaklinga, sem áður
sátu í myrkri einsemdar
og vonleysis.
Höfundur situr í stjórn
Hlutverkaseturs.
Nú geta allir fengið
iPad-áskrift
Skráðu þig í iPad-áskrift á
www.mbl.is/mogginn/ipad/
Smiðjuvegi 7
200 Kópavogi
Sími: 54 54 300
ispan@ispan.is
ispan.is
CLARVISTA
STURTUGLER
TÆR
SNILLD