Bókasafnið - 01.06.2011, Side 40

40
Sólveig Þorsteinsdóttir
Útdráttur
Vísindastarf hefur aukist um 900% á Íslandi á tímabilinu 1994-
2008. Rannsóknir og vísindi á heilbrigðissviði eru um 58% af
vísindum á Íslandi og er Landspítalinn þar framarlega. Mæl-
ingar sýna að í samanburði við aðrar þjóðir er Ísland í efstu
sætunum hvað snertir fj ölda tilvísana í birtar ritrýndar greinar
í heilbrigðistímaritum (1, 2). Aukning á birtingu erlendra rit-
rýndra greina frá Landspítalanum var 52% á tímabilinu 2001-
2009 (3). Fjöldi vísindamanna sem birti ritrýndar erlendar
greinar árið 2009 frá Landspítalanum var um 190. Helstu
erlendu samstarfsaðilar Landspítalans í greinaskrifum eru
Svíþjóð, Bandaríkin og Bretland. Á fj ögurra ára tímabili 2007-
2010 voru 70% samstarfsaðila vísindamanna frá Landspítal-
anum erlendir. Starfsumhverfi vísindamanna er mikilvægt
og skiptir miklu að hafa greiðan aðgang að upplýsingum. Á
síðustu þremur árum hefur niðurskurður verið mikill á Heil-
brigðisvísindabókasafni LSH. Vísindatímarit eru mikilvægasti
hluti safnkostsins en á þessu tímabili hefur hann verið skorinn
niður um 25%. Þessi niðurskurður ásamt fækkun starfsfólks á
LSH og sú hætta að ungir læknar sem hafa lokið námi erlendis
skili sér ekki til starfa á Landspítalanum gæti haft áhrif á vís-
indavirknina hjá LSH á komandi árum.
Inngangur
Fjallað verður um vísindastörf á Landspítalanum á tímabilinu
2001-2010. Gróska í vísindastörfum hefur verið mikil á þessum
tíma. Samtímis hefur aðgangur að rafrænu efni frá bókasafn-
inu aukist og einnig þjónusta. Fjallað verður um hugsanlegt
samhengi þarna á milli. Greint er frá erlendri samvinnu vís-
indamanna LSH, tilvísanatíðni, aðgangi að vísindagreinum
þeirra og birtingu þeirra í opnum aðgangi og fj allað um mikil-
vægi birtingar á greinum á íslensku og hlutverk bókasafnsins
við að koma íslenska efninu á framfæri. Einnig er fj allað um
erlendu vísindagreinarnar og mikilvægi þess að birta á er-
lendum tungumálum.
Að lokum er fj allað um niðurskurð hjá safninu frá því að
kreppan skall á og hugsanleg áhrif á vísinda- og klínísk störf á
Landspítalanum.
Tímabilið 2001-2010 – vísindi og rafrænn aðgangur
Tafl a 1 sýnir birtingar ritrýndra vísindagreina, bóka og bóka-
kafl a á níu ára tímabili. Aukning á birtingum erlendra ritrýndra
greina frá Landspítalanum var 52% á tímabilinu 2001-2009.
Fjöldi vísindamanna sem birtu ritrýndar erlendar greinar árið
2009 frá Landspítalanum var um 190.
Tafl a 1: Ritrýndar greinar og bókakafl ar LSH 2001-2009
Samkvæmt samantekt frá Rannís (1), eru áhrif greinaskrifa
vísindamanna í heilbrigðisvísindum á Íslandi hæst í ríkjum
OECD að meðaltali á tímabilinu 2003 til 2007. Hlutur Íslands
í birtingum greina innan Norðurlandanna og á heimsvísu er
stór miðað við mannfj ölda. Klínískar læknisfræðirannsóknir
Niðurskurður hjá Heilbrigðisvísindabókasafni Landspítalans
Áhrif á vísindavirkni og klínískt starf á Landspítalanum