Húnavaka


Húnavaka - 01.05.1965, Page 9

Húnavaka - 01.05.1965, Page 9
HÚNAVAKA / Dvaldi hann 19 vetur í Hæ, reisti þar klaustur og skildi 3 munka eftir, er hann flutti af landi brott og gerðist ábóti í Abington á Englandi. Virðist klausturlíf í Bæ hafa lagzt fljótlega niður eftir brottför hans. Um beinan aðdraganda að stofnun Þingeyraklausturs er fyrst að ræða upp úr aldamótum 1100. Þá taka Norðlendingar að setja fram kröfur sínar um sérstakan biskupsstól, og árið 1106 vígist Jón helgi Ögmundsson þangað til biskups. Jón biskup var hinn mesti trú- maður og þóttu kraftaverk gerast fyrir bæn hans. Eitt slíkt gerðist á vorþingi á Þingeyrum. Þá hafði harður vetur með ísalögum og hallæri gengið, svo að enginn gróður var kominn í maí-lok eða júní- byrjun. Hét fón þá til árs með samþykki bænda. Skyldi reistur bær og kirkja að Þingeyrum og staðurinn efldur með tillögum 'bænda. Fór biskup úr skikkju sinni og markaði sjálfur grundvöll undir kirkjuna. Svo er að sjá sem hallæri það, er um getur hafi stafað af hafís, en eitthvað annað liefur og þyrmt yfir, og gætu það hafa verið afleið- ingar af Heklugosi, er varð árið 1104. En við bænir Jóns biskups breyttist skyndilega til hins betra, svo að sauðgrös þutu upp og í sömu viku hafði fénaður allur nægilegt fóður. Með þessu heiti Jóns helga, og húnvetnskra bænda, eru drögin lögð að hinni miklu trúar- og menntamiðstöð, er Þingeyrar síðar urðu. Orsökin er hér fyrst og fremst trúarleg. Allir leggjast á eitt að létta af mikilli óáran og til guðs er leitað um hjálp. Sýnir þetta hve sterkum tökum kristin trú hefur náð í byrjun 12. aldar. Því hefur verið haldið fram, að Þing- eyrar hafi risið og orðið höfuðból af öðrum hvötum. Húnvetningar hali litið til Skagfirðinga öfundaraugum vegna biskupsstólsins þar og því viljað efla stað í sínu héraði. En hvers vegna varð þá ekki Breiðabólstaður í Vesturhópi fyrir valinu. Á dögum Hafliða Más- sonar er hann tvímælalaust höfuðstaður héraðsins. En annað mælir og með því, að trúarafstaðan hafi mátt sín meira, þegar Þingeyrar byggjast og verða helgisetur og það er þróun kristnilífs í Húna- þingi. Frá Giljá í Þingi kemur fyrsti íslenzki kristniboðinn, Þor- valdur víðförli, og hann hefur trúboð í fæðingarhéraði sínu. Hún- vetningar hafa því einna fyrstir orðið kristinnar fræðslu aðnjót- andi. Áður er getið um Bjarnvarð biskup og Mána hinn kristna. Allir þessir menn hafa vissulega stuðlað að því að þessi sveit fengi ákjósanleg skilyrði, svo að þar gat risið upp ein helzta kristnimið-

x

Húnavaka

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Húnavaka
https://timarit.is/publication/1122

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.