Dagblaðið Vísir - DV - 15.10.2010, Qupperneq 21

Föstudagur 15. október 2010 fréttir 21
„Það er ekki gaman að þurfa að koma
hingað,“ segir Friðfinnur Steingríms-
son, 51 árs öryrki. Hann hefur leitað
til Fjölskylduhjálpar síðan fljótlega
eftir hrun. Þegar hann hefur greitt
alla reikninga hefur hann um 40.000
krónur til að lifa út mánuðinn. „Ég
er ekki með fjölskyldu og bý í eigin
húsnæði en ég er öryrki og bæturnar
duga hreinlega ekki til,“ segir hann.
Hann þurfi því að fá mataraðstoð og
segist fara í nær hverri viku til Fjöl-
skylduhjálpar eða annarra stofnana
sem aðstoða fólk. Það sem sé verst er
að meðan allt hefur hækkað standa
bæturnar í stað. „Ég fékk um daginn
bakreikning og það er tekið af mér
mánaðarlega til að greiða það. Þá er
nú ekki mikið eftir af bótunum,“ seg-
ir hann. Friðfinnur segist finna fyrir
aukinni fátækt á Íslandi og að bið-
raðir eftir mataraðstoð verði sífellt
lengri. Aðspurður um fordóma seg-
ist hann ekki finna fyrir þeim. „Ég er
svo sem ekkert að auglýsa það að ég
komi hingað,“ segir hann að lokum.
Fátæktin bitnar á börnunum
„Móttökurnar eru yndislegar. Það er
alveg sama hvert maður fer þá fær
maður alltaf góðar móttökur. Allir
vilja allt fyrir mann gera,“ segir kona
sem var í hópi með þremur öðrum
konum sem sem blaðamaður ræddi
við fyrir utan Fjölskylduhjálp á mið-
vikudaginn. Engin af þeim var að
koma í fyrsta skiptið. Aðspurð um
ástæðu þess að hún þurfi að leita að-
stoðar, nefnir hún peningaleysi og
skuldir. Konurnar fjórar eru allar ör-
yrkjar og segja bæturnar ekki duga.
„Allt hækkar nema bæturnar,“ seg-
ir hún og bætir við að þær hafi allar
fengið ofgreitt á einhverjum tíma-
punkti og þá sé dregið af þeim núna.
Þær eru sammála um að þetta
bitni á börnunum þeirra og að þær
geti ekki veitt þeim eins vel og áður.
Eins hafi matarinnkaupin breyst og
verst sé að geta ekki keypt almenni-
legan mat fyrir börnin sín. „Ég er
alltaf með unninn mat fyrir börnin.
Hann er ódýrastur og það eina sem
ég hef efni á,“ segir konan. „Þegar
dóttir mín var svekkt yfir því að ég
kæmi alltaf með það sama heim úr
búðinni sagði ég henni að ég hefði
ekki farið í búð, heldur staðið í röð
eftir að fá matinn gefins,“ bætir önn-
ur við og segir að dótturinni hefði
brugðið mjög við þetta svar. „Það er
tólfti dagur mánaðarins og ísskápur-
inn er tómur,“ segir sú þriðja.
Ein kvennanna er sykursjúk og
þarf að sprauta sig á hverjum degi.
Læknar ráðleggja henni að borða
hollan mat en hún segir að hún
hafi einfaldlega ekki efni á góðum
og hollum mat. „Ég á enga foreldra,
enga fjölskyldu sem getur aðstoðað
mig,“ segir hún.
Konurnar fjórar eru sammála um
að ástandið bitni verst á þeim sem
síst skyldi. „Við viljum vera sjálfstæð-
ar og standa á eigin fótum en samt
er mest kroppað af okkur,“ segir ein
þeirra. „Við tókum ekki þátt í góðær-
inu þegar fólk tók lán og lifði góðu
lífi. Þá vorum við að berjast fyrir því
að eiga í okkur og á en vorum alltaf
sjálfstæðar,“ segir hún. Þeim finnst
að stjórnvöld einblíni á þann hóp
sem hafði það best í góðærinu en
gleymi þeim. Þær taka þó fram að
þær fái styrki til þess að komast í bæ-
inn til að sækja mat.
Þær eru allar þakklátar fyrir að
geta leitað til Fjölskylduhjálpar Ís-
lands og annarra stofnana en fólkið
í kringum þær veit ekki af því. „Ég vil
alls ekki að vinir mínir viti af því að ég
kem hingað því þá myndu þeir rétta
mér pening. Og það vil ég ekki,“ segir
ein þeirra.
„Það er erfitt að koma hingað til
að fá mat og fólk kemur ekki hingað
að gamni sínu,“ segja ein konan og
tekur fram ef þær eigi pening komi
þær ekki. „Við myndum aldrei koma
í þessa röð ef við ættum 1.500 krónur
inni í banka. Við höfum okkar stolt,“
segja ein konan að lokum.
„Sumir hafa kannski ekki
borðað í tvo daga“
Sá fjöldi fjölskyldna sem leitar að-
stoðar hjá Fjölskylduhjálp Íslands
eykst í hverri viku. Að sögn Ásgerð-
ar Jónu Flosadóttur, framkvæmda-
stjóra Fjölskylduhjálparinnar, leit-
uðu um 550 fjölskyldur aðstoðar í
vikunni sem leið. „Við vitum aldrei
fyrirfram hversu margir koma en við
reynum að vera með mat fyrir 600
fjölskyldur,“ segir hún. Fjölskyldu-
hjálpin stendur fyrir vikulegum út-
hlutunum á matvælum og annarri
nauðsynjavöru. Þeir sem leita sér
aðstoðar þurfa að sýna staðfest-
ingu á þörf fyrir aðstoð. Það fer svo
eftir aðstæðum hjá hverjum og ein-
um hversu oft hægt er að fá matar-
aðstoð.
Allur matur er aðkeyptur nema
brauð, kartöflur og grænmeti sem
stofnunin fær gefins en auk þess ber-
ast oft gjafir frá fyrirtækjum og ein-
staklingum sem vilja styðja stofn-
unina. Nokkrum sinnum á ári getur
stofnunin leyft sér að kaupa auka
nauðsynjar, svo sem tannkrem og
tannbursta, sem fer í úthlutun. „Nú
höfum við einnig fengið til okkar
heilsuráðgjafa sem gefur fólki ráð í
sambandi við heilsu og hvernig hægt
sé að sporna við heilsuleysi,“ seg-
ir Ásgerður. Hún segir að það hafi
reynst vel og þeir ánægðir sem hafa
nýtt sér þessa þjónustu.
Aðra vikuna í röð var matarbíll-
inn, Matreiðar, fyrir utan húsnæði
Fjölskylduhjálparinnar á miðviku-
daginn. Þar getur fólk sem stendur
í röð fengið heitan mat og drykk. Á
miðvikudaginn afgreiddu þeir tæp-
lega 800 pylsur. „Sumir sem koma
hingað hafa kannski ekki borðað í tvo
daga svo að þetta gerði mikla lukku,“
bætir Ásgerður við.
gunnhildur SteinarSdóttir
blaðamaður skrifar: gunnhildur@dv.is
Fjöldi þeirra sem neyðist til að leita sér
mataraðstoðar eykst með hverri vikunni
sem líður. Það reynist mörgum erfitt að
stíga þetta skref en þegar peningarnir eru
búnir og ísskápurinn er tómur er þetta oft
eina úrræðið.
Slæmt fyrir börnin Konurnar
segjaástandiðbitnaábörnum
þeirraogfinnstverstaðgeta
ekkikeyptalmennileganmat
fyrirþau.
„við tókum ekki
þátt í góðærinu“
KartöflurEittafþvísemfólkfærívikulegummatarúthlutunum.
myndir Sigtryggur ari JóhannSSon
Ég er alltaf með unninn mat
fyrir börnin. Hann er
ódýrastur og það eina
sem ég hef efni á.
ir enda var hún í skóla og átti
ekki pening. Síðan er það oft
þannig að gjafir ganga frekar frá
manni til konu. Ég gef konunni
minni gjafir og ég skutla henni
út um allt. Ég er alltaf til staðar
fyrir hana, líkt og hann var. Það
er ekkert óeðlilegt við það. Það
eitt segir ekki allt. Hann segir
að þau hafi átt í kynferðissam-
bandi í rúmt ár en hún segir að
það hafi staðið yfir í þrjú, þrjú
og hálft ár. Ég velti því fyrir mér
hvort það geti verið tæling þeg-
ar sambandið varir í svo langan
tíma. Ég hefði viljað fá betri rök-
stuðning fyrir því.“
Vantar nýtt lagaákvæði
„Það má aftur deila um það
hvort það sé siðferðislega rétt
af fullorðnum manni að vera
með svo ungri stúlku. Lögum
samkvæmt er það heimilt að
vera í kynferðissambandi við
ungmenni sem orðið er fimmt-
án ára. Kannski vantar laga-
ákvæði sem bannar samræði
við ungmenni yngri en átján
ára. Nú er miðað við sakhæfis-
aldur. Það ruglaði alveg kerfinu
þegar fólk var gert að börnum
til átján ára aldurs. Af hverju er
miðað við það? Hér áður fyrr
varð fólk sjálfráða sextán ára.
Við getum velt því fyrir okkur
hvort það ætti að vera refsivert
að vera í kynferðissambandi
við sextán, sautján ára stelpur.
Vandinn er bara sá að við vit-
um að ungt fólk byrjar gjarna
að stunda kynlíf fjórtán, fimmt-
án ára og það er vel þekkt að
ungar stelpur séu með átján ára
strákum. Jafnvel eldri mönn-
um. Það eru mörg dæmi þess
að sautján ára stelpur hafi ver-
ið með 25 ára mönnum. 25 ára
maður er alveg jafn fullorðinn
og 77 ára gamall maður. Það er
engin ástæða til að greina þar á
milli, ekki lögfræðilega. En lög-
in þurfa að vera skýr. Það má
ekki verða þannig að menn séu
dæmdir fyrir tælingu fyrst þetta
lagaákvæði skortir.“
„mér fannst bara
ekkert að þessu“