Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.2011, Qupperneq 23

Úttekt | 23Helgarblað 29. apríl–1. maí 2011
að neita mér um að hitta fólk til þess
að vera heima að borða en ég hafði
mikið fyrir því að borða vel áður en
og eftir að ég hitti fólk.“
Gat aldrei notið stundarinnar
Aukakílóin hlóðust utan á hana og
samfara því versnaði sjálfsmyndin
þar til hún var farin að upplifa sig sem
annars flokks þjóðfélagsþegn. „Ég var
orðin áberandi feit og passaði ekki
lengur í flugvélarsæti. Ég man að ég
hélt að ég gæti aldrei lagað þetta, ég
myndi alltaf bera þess merki að hafa
verið of feit, ég væri búin að eyðileggja
mig.“
Inni á milli tók hún „feitu, fyndnu
stelpuna“ á þetta og taldi það jafn-
vel fara sér ágætlega að vera feit, hún
væri nógu sniðug til þess. En innra
með henni óx sú tilfinning að hún
væri óæskileg og hún velti því fyrir sér
hvernig vinkonur hennar gætu látið
sjá sig með henni á almannafæri. Það
olli henni alltaf kvíða og vanlíðan að
fara á nýja staði. „Þótt ég væri í góð-
um tengslum við vini mína var ég allt-
af á varðbergi gagnvart nýju fólki og
kynntist fáum á þessu tímabili. Meira
að segja þegar ég var að gera eitthvað
skemmtilegt hugsaði ég í mómentinu
að þetta væri geðveikt ef ég væri ekki
svona feit. Sama hvað ég var að gera
þá var sú hugsun alltaf undirliggjandi.
Eins hafði ég hvorki metnað fyrir
námi né starfi. Lífið snerist um að
borða. Eða nei, dagurinn snerist um
að borða og lífið snerist um að léttast.“
Óttaðist sjálfa sig
Oft reyndu bæði vinir hennar og fjöl-
skylda að ræða við hana auk þess sem
þau bentu henni reglulega á spenn-
andi heilsurétti eða góðar líkams-
ræktarstöðvar. Guðrún Baldvina vissi
vel hvað bjó að baki og þakkaði fyrir
ábendingarnar, en lét þær sem vind
um eyru þjóta. „Ég fór aftur á móti í
mikla vörn þegar þeir
höfðu orð á því að ég væri
orðin of þung og spurðu
hvort það væri ekki kom-
inn tími til að gera eitt-
hvað í því. Mér fannst að
fólk ætti ekki að skipta
sér af þyngdinni. Ástæð-
an var sú að ég var enn
á svo miklum flótta frá
þessu og var skíthrædd
við að horfast í augu við
sjálfa mig. Ég óttaðist
að fá staðfestingu á því
að ég væri ógeðsleg. Það var það sem
mér fannst innst inni. Ég hafði óbeit á
því sem ég var að gera. Eins fylgdi því
óttatilfinning að finna fyrir vanmætt-
inum, ég fann að ég hafði ekki úrræði
til þess að stoppa, fíknin var yfirgnæf-
andi kraftur sem ég réð ekki við. Mér
leið náttúrulega ekki vel.“
Stundum lét hún sig dreyma um
ævintýralegar úrlausnir á vanda sín-
um. „Ég gældi við fantasíur um að
einn daginn myndi ég vakna mjó eða
eitthvað álíka fáránlegt,“ segir hún og
hlær. „Ég fantaseraði mikið um það
hvernig líf mitt gæti tekið u-beygju
einn daginn fyrir tilstilli einhvers ut-
anaðkomandi, því ég upplifði það
mjög sterkt að ég væri ekki fær um að
breyta þessu ástandi sjálf.“
Ætlaði í magaminnkun
Eitt af því sem sat í henni var grein
sem hún las átján ára gömul um
magaminnkunaraðgerð, sem var þá
nýfarið að gera. „Ég man að ég hugs-
aði að það væri bara fínt að vera svo
ógeðslega feit að ég gæti bara farið í
aðgerð til þess að laga það sem var að
innra með mér og þyrfti ekki að hugsa
um það meir. Um svipað leyti hætti ég
að reyna að spyrna við þessari þróun,
hætti að kaupa mér árskort í líkams-
rækt og prótíndrykki.
Fram að þessu hafði ég alltaf af
og til reynt að taka mig á en það ein-
kenndist samt alltaf af einhverju hálf-
káki því ég hafði ekki trú á því sjálf.
Ég var búin að gefa upp þá von að
ég gæti bara borðað minna og hreyft
mig meira.“
Árið 2005 fór hún til heimilislækn-
isins,þá 25 ára gömul. Hún vildi vita
hvort hún ætti erindi í svona aðgerð.
Hún var sett á vogina og vó rúm 130
kíló. Svarið var já.
Fylltist vonleysi
Í kjölfarið var Guðrún Baldvina send
upp á Reykjalund þar sem henni var
gert að léttast um sjö kíló. Hún var í
reglulegum viðtölum og prógrammi
og fyrsta mánuðinn léttist hún um
fimm kíló. Þann næsta þyngdist hún
um sex. Svona gekk þetta allan vet-
Játningar fallins fíkils
„Ég er búin að berjast við aukakíló og
brenglaða líkamsímynd síðan snemma
á unglingsárum og hef verið með
allar gerðir átraskana sem byrjuðu á
svipuðum tíma. Líklegast er ég búin
að vera matarfíkill alla ævi því ein af
fyrstu minningunum mínum er þegar
ég er að hlaupa á klósettið til að æla
eftir að hafa borðað yfir mig sirka
þriggja ára gömul.
Ég var ný byrjuð í GSA en gerði allt
sem í mínu valdi stóð til að réttlæta
fall fyrir sjálfri mér.
Að kvöldi til á degi 65 fór maðurinn
minn óvænt út úr húsi og ég greip
það tækifæri til að falla og fá að
njóta kolvetna í friði. Ég greip það
fyrsta sem ég fann sem var opinn
Pringles-baukur sem maðurinn minn
átti inní skáp. Það furðaði mig hvað
fyrsti bitinn var auðveldur. Ég hikaði
ekki einu sinni, enda búin að skipuleggja þetta í þaula í hausnum
á mér. Ég hringdi og pantaði pizzu en í staðinn fyrir að panta bara pizzu eins og við
gerðum oft fyrir fráhaldið þá pantaði ég líka hvítlauksbrauð, franskar og vorrúllur. Á
meðan að ég beið eftir heimsendingunni þá sauð ég mér makkarónur og setti smjör og
tómatsósu útá. Ég borðaði snakk, súkkulaðikex, M&M, piparkökur og kókóstoppa og
fékk mér kakó og sykurkók. Ég fékk mér líka tvo cidera, ekki vegna þess að mig langaði
í þá heldur einungis af því að áfengi var ekki leyft í fráhaldinu. Þegar pizzan kom var ég
nánast södd af hinu gromsinu en borðaði samt stóran hluta af pizzunni og meðlætinu
og ældi síðan einu sinni eða tvisvar en hélt samt áfram að borða eftir að ég var búin að
jafna mig.“
-Ónafngreindur matarfíkill
Saga spiksins – Sigur lífsins!
„Líkamlegt ástand mitt var þannig að ég var að sligast
undan sjálfri mér, farin að finna verulega til í stoðkerfinu,
maginn hættur að þola hvað sem var og meltingin úr
skorðum gengin.
Ég hef alltaf verið stór og sterk og í 30 ár var ég búin
að skella skollaeyrum við hættumerkjum sem hefðu
átt að blasa við þegar ég með hverju ári bætti við mig
svo og svo mörgum kílóum, þar til þau voru orðin 60–70
umfram þá þyngd sem ég var sáttust við mig í áður en
allt fór úr böndum. Ég kenndi ýmsum utanaðkomandi
hlutum um ástandið; Maður fitnar nú oft við að eiga
börn; Sennilega hef ég fengið gersveppasýkingu, hún
ruglar nú oft systemið; Mér leiddist og fékk mér því bita
... o.s.frv.
Með því starfi sem fór fram í MFM tókst mér að ná
tökum á átfíkninni, hemja púkann sem stöðugt kallaði á meiri mat, meiri sætindi. Með
starfinu í stuðningshópnum lærði ég að ég er ekki ein í þessum sporum, ég er ekki sú
eina sem legið hef í þessu djúpa fari. Ég lærði á sjálfa mig með því að spegla hegðun
mína og venjur með stöllum mínum í hópvinnunni. Ég viðurkenndi vanmátt minn og
lærði að treysta mínum æðri mætti til þess að leiða mig um betri veg.
Nú er liðið rúmt ár. Ég er orðin um það bil 45 kílóum léttari, geng í fötum sem eru
4–5 númerum minni en þau sem ég kom í til fyrsta fundarins og allt er auðveldara.
Ég sef betur, hvílist betur, á auðveldara með allar hreyfingar og öll störf, er glaðari og
ánægðari með lífið.“
– Ónafngreindur matarfíkill
Heimur matarfíkils
„Frá barnæsku byrjaði ég af þrótti, jákvæðni og elju í öllum megrunarkúrum og líkams-
ræktarátökum sem ég fann en alltaf vann fíknin og ég féll ég aftur í sama ofátið – féll
inn í heim matarfíkilsins, sem er líkt og heimur annarra fíkla, einmanalegur, óheiðar-
legur, fullur sjálfsvorkunnar og vanlíðunar. Matarfíkn á það einnig sameiginlegt með
öllum öðrum fíknum að hún er sjúkdómur einangrunarinnar og þegar ég var í ofáti þá
vildi ég helst borða ein.“
– Ónafngreindur matarfíkill
„Ég svelti mig í 70 daga“
„Líf í ofáti er ömurlegt, það snýst um einangrun
frá öðrum, sífelldan ótta við vægðarlausa
gagnrýni annarra. Staðreyndin er hins vegar
sú að maður er sjálfum sér verstur, það ert þú
sjálfur sem segir: Þú ert vonlaus, þú hefur engan
viljastyrk. Í OA lærir maður að þetta snýst ekki
um viljastyrk heldur það að setja fráhald frá
mat í forgang, einn dag í einu. Þetta hefur tekist
í 5 mánuði!
Mig skorti ekki viljastyrk þegar: Ég svelti mig í
70 daga. Þegar ég fór í hvern megrunarkúrinn á
fætur öðrum. Ég gat þetta allt á hnefanum en ég vissi ekki þá að ég væri með sjúkdóm,
matarfíkn, og það er hægt að ná bata með hjálp OA. Það er hins vegar ekki til lækning
en meðan ég mæti á fundi og nota OA kerfið er ég heilbrigð, einn dag í einu.
Líf án sektarkenndar og vanlíðunar, er mikil gjöf og fyrir það er ég þakklát.“
– Ónafngreindur matarfíkill
Skömmin hafði yfirhöndina
„Komið þið sæl, ég heiti …. og er hömlulaus ofæta.
Ég er búin að vera á Gráu síðunni [GSA] í 5 mánuði og er búin að missa 22 kg.
Ég taldi mér trú um að ég borðaði ekkert meira en aðrir samferðamenn mínir en það
var ekki satt, ég át á kvöldin og um helgar yfir sjónvarpinu. Ég borðaði og vanlíðan,
einmanaleiki og vonleysið var algert. Ég hafði enga stjórn á mataræði mínu, skömmin
hafði yfirhöndina.
Það að fara eftir prógramminu er auðvelt, vigtin er orðin einn af mínum bestu vinum
og fer með hana með mér hvert sem ég fer. Hún segir mér hvað ég má borða mikið og
við erum sáttar. Ég stefni á að fara í kjörþyngd og það er eitthvað sem ég hafði ekki séð
fram á árum saman, gafst alltaf upp á miðri leið.
Með stuðning og hjálp matarsponsors, fimmtudagsfundanna og Gráu síðunnar er ég
frjáls og ég er að endurheimta líkama minn aftur. Alger draumur.“
– Ónafngreindur matarfíkill
Á þeim 5 árum sem Miðstöð matar-
fíkla hefur verið starfrækt hafa hátt í
900 manns leitað þangað.
Á síðustu 2 árum hefur aðsóknin
aukist en að meðaltali eru 60 manns
í meðferð á hverjum tíma. Þeim fer
þó fjölgandi. Þetta fólk er á aldrinum
15–70 ára.
Talið er að nokkur hundruð séu virk í
tólf spora samtökunum hverju sinni.
m
y
n
d
s
iG
tr
y
G
G
u
r
a
r
i
urinn og fram á sumarið. Í ágúst
2006, níu mánuðum síðar, var Guð-
rún Baldvina orðin 142 kíló. „Það
rann upp fyrir mér að þetta hafði
ekki hjálpað mér og myndi sennilega
aldrei gera það þrátt fyrir að ég væri
full af góðum ásetningi. Þegar ég sá
fram á að þetta myndi ekki virka féll-
ust mér algjörlega hendur því ég vissi
ekkert hvað ég ætti þá að gera. Ég
fylltist vonleysi og taldi að það væri
ekki hægt að hjálpa mér því ég væri
frábrugðin öðru fólki. Þetta var mjög
slæmur dagur og vondur staður að
vera á.“