Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.2011, Qupperneq 29

Umræða | 29Helgarblað 29. apríl–1. maí 2011
Vill helst búa
í ölpunum
Íþróttablaðamaðurinn Sigmundur
Ó. Steinarsson, sem var íþrótta-
stjóri Morgunblaðsins um langa hríð,
var fenginn af KSÍ til að skrifa sögu
Íslandsmótsins í 100 ár. Fyrra bindið er
gefið út í dag, föstudag, en það er 384
síður af fróðleik um knattspyrnu á
Íslandi.
Hver er maðurinn? „Sigmundur Ó.
Steinarsson blaðamaður.“

Hvar ertu uppalinn? „Fæddur og uppalinn
á Grettisgötunni í Reykjavík.“
Hvað drífur þig áfram? „Gleði yfir nýjum
degi og nýjum krefjandi verkefnum.“
Hvað er það fyrsta sem þú gerir á
morgnana? „Skelli mér í sturtu. Eftir það er
ég klár í slaginn.“
Hvar vildirðu helst búa ef ekki á Íslandi?
„Í Ölpunum í Suður-Þýskalandi.“
Með hverjum heldurðu í enska? „Barón-
unum frá London, Arsenal.“
Er ekki mikil spenna fyrir kynningunni á
fyrra bindinu? „Jú, heldur betur.“
Hvernig er bókin uppbyggð? „Á sögu-
legum atvikum og ógleymanlegum leikjum.
Frásagnir af skemmtilegum atburðum
innan og utan vallar, á gömlum myndum,
sem sumar hverjar hafa aldrei áður birst
opinberlega. Á viðtölum þar sem menn
segja frá samherjum sínum og mótherjum,
ásamt því að lýsa andrúmsloftinu innan og
utan vallar hverju sinni. Fjölmargar upp-
lýsingar koma fram, sem hafa ekki komið
fram áður.“
Hvernig hefur gengið að safna öllum
þessum upplýsingum sem spanna 100
ár? „Það hefur verið mikill eltingaleikur og
þá sérstaklega við að nálgast myndir og
aðrar upplýsingar á árum áður. Það tókst
vel, enda hef ég alltaf haft setninguna
gamalkunnu hugfasta: Þeir fiska sem róa!“
Áttu eina stutta en skemmtilega sögu úr
fyrra bindinu? „Frá því var sagt í blaðinu
Árvakri 1914 að íþróttir og hreyfing væru
besta meðal við offitu og mátti meðal
annars lesa í greininni; „Knattspyrna er
ágætt megrunarmeðal, en það er ekki
ráðlegt nema fyrir vel hrausta menn að iðka
þá íþrótt, vegna hinna miklu hlaupa, áköfu
og snöggu hreyfinga.““
Hvenær er stefnt að útkomu síðara
bindisins? „Seinna bindið kemur út í
nóvember – 11.11.11, klukkan 11.11.“
Hvernig heldurðu að knattspyrnu-
sumarið verði í ár? „Ég hef trú á að keppni
milli liða verði jöfn og spennandi. Leikirnir
verða skemmtilegri þegar leikvellir þorna – í
byrjun júní!“
„Breiðablik.“
Einar Helgason
17 ára nemi
„Ég veit það ekki.“
Ingibjörg Gunnarsdóttir
16 ára nemi í MR
„Ég trúi Krumma frænda mínum svo ég segi
að það verði KR.“
Þór Túliníus
51 árs leikari
„ÍBV.“
Andri Freyr Ríkarðsson
23 ára nemi
„Ég tel að Fram eigi eftir að koma á óvart
og að Hjálmar Þórarinsson eigi eftir að vera
maður mótsins.“
Halldór Halldórsson
25 ára nemi
Maður dagsins
Hvaða lið heldur þú að verði Íslandsmeistari í fótbolta?
Beðið eftir strætó Það getur reynt á þolrifin að bíða eftir strætó, einkum þegar veður er jafnrysjótt og verið hefur að undanförnu. Eitthvað er þó talið að
vind kunni að lægja yfir helgina þótt búast megi við rigningarskúrum. MYND SIGTRYGGUR ARI
Myndin
Dómstóll götunnar
Um daginn þurfti ég að skreppa til Grænlands til að halda fyr-irlestur á ráðstefnu í háskól-
anum í Nuuk um sjálsmynd í ör- og
smáríkum sem hafa búið við erlenda
yfirstjórn. Grænland er steinsnar frá
odda Vestfjarða en samt þurfti ég að
fara alla leið til Kaupmannhafnar,
gista yfir nótt og fljúga svo morgun-
inn eftir í gegnum Kangerlussuaq
fyrir norðan heimskautsbaug áður
en haldið var áfram niður til Nuuk.
Ferðalagið tók sólarhring – annan
þurfti til að komast til baka.
Ég hafði kvartað sáran við dönsku
ferðaskrifstofuna sem sá um bókan-
ir fyrir Kaupmannahafnarháskóla,
sem hélt ráðstefnuna, og benti þeim
ítrekað á að flogið er beint til Nuuk
frá Reykjavíkurflugvelli – sem, nota
bene, er í göngufjarlægð frá heimili
mínu. En allt kom fyrir ekki. Lengri
leiðina skyldi fara. Eftir því sem frá
hefur liðið hef ég smám saman áttað
mig betur á hvað það var táknrænt.
Danirnir vilja halda öllum samskipt-
um við Grænland í eigin hendi. Vilja
einhverra hluta vegna ekki opna
landið fyrir öðrum. Inúítar í lönd-
unum í kring, svo sem í Kanada og
Rússlandi, þurfa sömuleiðs að fara í
gegnum Kaupmannahöfn til að hitta
bræður sína á Grænlandi.
Sker í augu
Allavega. Eftir sólarhringsferðalag
komum við loks í glæsilega byggingu
Háskólans á Grænlandi, Ilimmarfik,
sem er rétt við flugvöllinn í Nuuk. Ég
undraðist hve fáir ferðamenn voru á
flugvellinum. Til Íslands kemur um
það bil hálf milljón ferðamanna á ári
en aðeins tíu þúsund leggja leið sína
til Grænlands. Sem er út í hött mið-
að við ægifagra náttúruna; ískulda
og svo skæra birtu að sker í augun.
Dökkblátt haf, ljósbláan himin og
fönn svo skjannahvíta að maður gat
speglað sig í henni. Og plássið mað-
ur. Endalaus óspjölluð víðaátta.
Inni í bæ standa svo hörmuleg-
ustu gettó-blokkir sem hannaðar
voru á hroðalegasta tíma sósíalreal-
ismans á síðari hluta liðinnar aldar.
Ekki búa þó nema fimmtán þúsund
manns í Nuuk en samt datt dönsku
amtstjórninni það eitt í hug að hrúa
þeim öllum í þessa skelfilegu stein-
steypukumbalda. Fólki sem er upp-
runnið úr litlu veiðimannaþorpun-
um við sjávarsíðuna. Þangað sem
liggja ekki einu sinni vegir því slitlag
skolast til á ísnum. Um leið var lífs-
viðurværinu kippt undan fólkinu.
Svo eru menn undrandi á félagsleg-
um vandamálum sem svo sorglega
má sjá hvert sem litið er. Að föndra
norrænt velferðarsamfélag á Græn-
landi er draumsýn sem þjónar að-
eins órum fáeinna Dana. Og lítils-
virðir menningu inúíta.
Til skrauts
Ég var semsé í hópi fræðimanna
víðs vegar að. Sumir voru sérfræð-
ingar í pinkulitlum eyjum í Kyrrahafi
en sum okkar stúderum norðlæg-
ari svæði. Sjónarhornið var vítt. Ein-
um Miðjarðarhafsbúanum þótti svo
ógurlega kalt að hann tók undir sig
stökk til að komast á sem skemmst-
um tíma milli hótelsins og upphita-
ðrar rútunnar sem beið fyrir utan. En
það er önnur saga.
Maður sá fljótt að í öllum emb-
ættum sem máli skiptu sátu Danir þó
svo að einn og einn inúíti væri vita-
skuld hafður með til skrauts. Dan-
irnir búa ekki í steypublokkunum,
þeir eru í klassískum norrænum
einbýlishúsum og súpa sinn mjöð í
mun fínni ölstofum en innifæddir.
Ég þurfti bókstaflega að stinga af eitt
kvöldið til að komast í félagsskap al-
vöru inúíta. Þar er allt öðruvísi um-
horfs en í stássstofum útsendara
Danastjórnar.
Herraþjóðin
Ráðstefnan fjallaði um sjálfsmynd
smáþjóða sem hafa búið við erlenda
yfirstjórn en áður en ég vissi af var ég
allt í einu og alveg ósjálfrátt farinn
að setja á ræðu um sjálfsmynd Dana
sem herraþjóðar og mikilvægi ný-
lendanna til að þjóna henni. Ég sagði
að Danir væru enn að burðast með
sjálfsmynd herraþjóðar frá því á átj-
ándu öld þegar ríki konungs náði yfir
fleiri þjóðir sem voru undir danskri
stjórn. Smám saman skrapp svo
hið yfirþjóðlega danska ríki saman
og varð að pínkulitlu og einsleitara
þjóðríki. Fyrst fór Noregur, svo Slés-
vík og Holstein og loks Ísland. Svo
nú séu aðeins Færeyingar og Græn-
lendingar eftir í hlutverki undirsát-
ans – auk aumingja innflytjendanna
í Kaupmannahöfn. Ég gekk svo langt
að halda því fram að harkleg inn-
flytjendastefnan ætti rætur í þessari
sömu sjálfsmynd Dana sem herra-
þjóðar í ríki sem ekki er lengur til í
neinni nálægð við það sem áður var.
Svo er það dæmigert fyrir afstöðu
herraþjóðarinnar til Grænlands að
kalla landið eyju. Grænland er stærra
en bæði Evrópa, Bandaríkin og Suð-
ur-Ameríka. Grænland er ekki eyja –
Grænland er heil heimsálfa.
Heimsálfa, ekki eyja
Kjallari
Dr. Eiríkur
Bergmann