Dagblaðið Vísir - DV - 15.07.2011, Page 28

28 | Viðtal 15.–17. júlí 2011 Helgarblað
„Þetta var auðvitað ákveðið áfall
fyrst, því ég skildi ekki af hverju. Ég
var bara fyrst og fremst hissa. Fljót-
lega fór ég síðan að líta þetta raun-
sæjum augum og sá að það var bara
hið besta mál fyrir mig að hafa ver-
ið sagt upp föstum samningi því það
gefur mér fullkomið frelsi og það er
í raun lúxusstaða að vera lausráðin.
Eitthvað sem mig hefur alltaf langað
til en ekki verið tilbúin í,“ segir stór-
leikkonan Elva Ósk Ólafsdóttir um
það að hafa verið sagt upp föstum
samningi í Þjóðleikhúsinu.
Fjórum leikurum var sagt upp
störfum þar nýlega og sex aðrir
ráðnir í staðinn. Margir urðu hissa
þegar þeir sáu nafn Elvu Óskar þar
á meðal enda hefur hún lengi ver-
ið talin ein fremsta leikkona þjóð-
arinnar. Hún hafði starfað í 18 ár í
Þjóðleihúsinu með smáhléum þeg-
ar henni var sagt upp.
„Þetta opnar á mörg tækifæri
fyrir mig og það hefur aldrei verið
meira að gera. Það eru náttúrulega
breytingar í leikhúsinu eins og alls
staðar annars staðar. Ég hef alltaf
verið hlynnt því að það sé hreyfing
á leikurum innan leikhúsa. Það þarf
alltaf, en ég tel nauðsynlegt að þar
sé líka fastur kjarni.“
Nýjar dyr opnast þegar aðrar
lokast
Elva hefur leikið mörg burðarhlut-
verk í leikhúsinu og komið víða við.
Hún segir þó að uppsögnin hafi
komið á ágætum tímapunkti. Börn-
in hennar séu orðin það stór að hún
geti leyft sér meira frelsi í atvinnu-
vali.
„Það opnast nýjar dyr þegar aðr-
ar lokast og það er algjörlega rétt í
mínu tilfelli. Fram undan er fullt af
stórum verkefnum og svo er ég líka
að skoða ýmsa möguleika erlendis.“
Henni finnst það vera ágæt til-
breyting að vera ekki samnings-
bundin og lítur það jákvæðum
augum. „Sem fastráðinn leikari í
leikhúsi þarf maður að standa sína
plikt og sinna vissri vinnuskyldu.
Það er oftast mjög gaman og gef-
andi, en á hinn bóginn þarf að sjálf-
sögðu líka að sinna ýmsum verk-
efnum sem gefa ekki næga næringu
fyrir listamanninn. Fastráðning hef-
ur sínar góðu og slæmu hliðar. Nú er
ég loksins komin á þann stað að geta
valið verkefni og hafnað að vild“
Dásamleg barnæska í Eyjum
Hún er fædd og uppalin í Vest-
mannaeyjum. Hún hefur sterkar
rætur þar og segir það hafa mótað
sig bæði sem leikkonu og mann-
eskju að hafa alist þar upp.
„Minn bakgrunnur frá Vest-
mannaeyjum hefur haft mikil áhrif
á mína jarðbundnu sýn á lífið. Ég
upplifði og sá lífsbaráttuna í kring-
um mig og lærði snemma að hlutir
koma ekki að sjálfu sér upp í hend-
urnar á manni, það þarf að hafa fyrir
þeim. Það hefur mótað mig og styrkt
mína framþróun sem leikkona.
Ég fékk frið sem barn til að vera
úti í náttúrunni í mínum eigin heimi
að skapa og búa til á mínum for-
sendum án allra truflana. Það var
dásamlegt að alast þarna upp. Tím-
inn var einhvern veginn svo afstæð-
ur og það var svo mikið frelsi. Engar
hömlur og krakkar á þessum tíma
gengu nánast sjálfala og maður kom
bara heim til að borða liggur við,“
segir hún og brosir að minningunni.
Elva er yngst sex systkina og seg-
ist hafa fengið hamingjuríkt upp-
eldi hjá yndisleg-
um foreldrum.
„Mamma og
pabbi eru látin
en við systkin-
in erum öll mjög
náin. Það er mik-
ið og gott sam-
band okkar á
milli. Ég sæki enn
mikið til Eyja og reyni að fara reglu-
lega. Ég hef til dæmis farið tvisvar
núna í sumar, á ættarmót og í úti-
legu.“
Renndi sér á snjóþotu í öskunni
Elva segir sérstakan samhug og
samkennd vera ríkjandi í bæjar-
bragnum í litlu samfélagi eins
og Vestmannaeyjum. Eldgosið í
Heimaey árið 1973 kann kannski að
hafa haft eitthvað um það að segja.
Elva var níu ára þegar gaus.
„Við flúðum eyjuna eins og all-
ir hinir. Fórum í bát og upp á land.
Síðan vorum við ein af tíu fyrstu fjöl-
skyldunum sem komu til baka. Það
var mjög skrítið að koma til baka því
það var enginn á eyjunni. Það var
ekki komið rafmagn eða neitt. Ég
man að ég var að leika mér á snjó-
þotu uppi á húsþökunum í öskunni.
Þetta var svolítið Palli var einn í
heiminum fílingur.“
Elva segir það hafa verið sárt að
missa vinina sem margir hverjir hafi
flutt á meginlandið. „Það voru engir
gemsar á þessum tímum og maður
vissi ekkert hvert vinirnir fóru eða
neitt. Þetta var vissulega áfall. Mað-
ur missti vinkonurnar og vinina út
um allt land og maður vissi ekkert
hvar fólk var niðurkomið. En sem
betur fer hélt Viðlagasjóður utan
um þetta og þar var allavegana hægt
að finna út hvar fólk væri.“
Leiklistin átti hug hennar allan
Leiklistarbakterían gerði fljótt
vart við sig hjá Elvu. Tólf ára göm-
ul byrjaði hún að leika með Leik-
félagi Vestmannaeyja auk þess sem
hún lék með skátunum og tók þátt í
skólaleikritum.
„Í leikfélaginu kviknaði áhug-
inn gríðarlega. Ég hafði afskaplega
gaman af þessu og þetta átti hug
minn allan. Síðan lék ég í myndinni
Nýju lífi og þá sá ég að ég gæti hugs-
anlega gert þetta að atvinnu minni.
Ég hreinlega vissi bara ekki að það
væri hægt að mennta sig til að verða
leikari og hvað þá að vinna við það,“
segir hún hlæjandi og bætir við
glettin: „Ég var nú
ekki betur að mér
en það á þessum
tíma.“
Elva fékk
mikla hvatningu
til að feta leiklist-
arbrautina. „Það
voru ýmsir í leik-
listarstéttinni
sem hvöttu mig til að reyna fyrir
mér í leiklistinni.“ Hún ákvað að slá
til og skellti sér í bæinn og lét reyna
á drauminn. „Ég fór í inntökupróf
og komst inn. Ég var ekki með stúd-
entspróf og þurfti að taka nokkra
áfanga í ensku, íslensku og eitthvað
svona í kvöldskóla.“
Örninn og Danirnir
Síðan þá hefur Elva farið með fjölda
hlutverka í leikhúsi, sjónvarpi og
kvikmyndum. Hún hefur leikið
fjölda burðarhlutverka í leikhúsinu
og einnig mörg aðalhlutverk í kvik-
myndum og sjónvarpi. Athygli vakti
þegar hún lék í dönsku spennu-
þáttaröðinni Erninum sem hlaut
alþjóðlegu Emmy-verðlaunin sem
besti dramaþátturinn árið 2005.
„Ég var beðin um að koma í
prufu í gegnum Ríkissjónvarpið. Ég
var spurð hvort ég talaði dönsku og
ég játaði því. Ég fékk síðan hlutverk-
ið og þetta var bara skemmtilegt.
Þetta var ekkert öðruvísi en annað
sem ég hef gert en þetta vakti tals-
verða athygli,“ segir hún.
„Eða þó. Það var smá munur á
vinnubrögðunum. Danir tala rosa-
lega mikið um hlutina, Íslendingar
gera þá frekar. Í eitt skiptið átti ég
til dæmis eftir eina töku og átti flug
heim daginn eftir. Dagurinn var að
verða búinn og þetta snerist þá um
að allir hefðu þurft að vinna klukku-
tíma lengur. Þá var haldinn 20 mín-
útna fundur um það þar sem allir
samþykktu að vinna lengur en á Ís-
landi þá hefði ekki einu sinni verið
spurt. Fólk hefði bara unnið,“ segir
hún hlæjandi.
Sigraðist tvisvar á krabbameini
en fékk svo heilablæðingu
Fljótlega eftir að hún flutti í bæ-
inn til að halda í leiklistarskólann
kynntist hún sambýlismanni og
barnsföður sínum, Andra Erni Clau-
sen. Þau hittust fyrst þegar hún var
að þjóna á veitingastað í miðbæn-
um. Þau urðu ástfangin en fengu
skemmri tíma saman heldur en þau
höfðu vonað.
„Ég átti þessi tvö yndislegu börn
mín með honum,“ segir hún og á
við börnin sín tvö Agnesi Björt 20
ára og Benedikt 18 ára. „En svo fékk
hann heilablæðingu árið 2000 og
lést 2002,“ segir hún og þungi færist
yfir andlit hennar. „Það var svaka-
legt áfall, alveg rosalegt. Börnin
mín voru bara 7 og 9 ára þegar þetta
gerðist.“
Þegar áfallið dundi yfir hafði
Andri tvisvar sigrast á erfiðu krabba-
meini og fjölskyldan hélt að erfið-
leikarnir væru að baki. „Hann gekk
í gegnum tvö erfið krabbamein sem
hann sigraðist á. Hann fékk fyrst
krabbamein í eistað, sem var fjar-
lægt. Síðan fékk hann krabbamein
í eitlana í hálsinum og var í mjög
erfiðum lyfjameðferðum. En hann
sigraðist á þeim báðum.“
Dáinn lifandi í tvö ár
Andri lifði í tvö ár eftir heilablæð-
inguna en hún segir að fyrir sér og
börnunum hafi hann sem persóna
verið „farinn“ árið 2000 þó svo að
hjartað hafi enn slegið.
„Hann var dáinn lifandi. Það
kom samt tímabil þar sem hann var
að reyna að tjá sig, en ég vissi aldrei
hvað var þarna á bak við. Stundum
fannst mér eins og ég næði sam-
bandi og stundum vissi ég ekki hvort
það væri eða ekki. Stundum fannst
mér eins og það glitti aðeins í hann
en ég vissi ekki hvað það var eða
hvort það væri hann,“ segir hún og
auðséð er að það er ekki auðvelt fyrir
hana að rifja upp þessa reynslu þótt
hún beri sig vel.
„Það er svo auðvelt að lifa í blekk-
ingu, þykjast og búa til eitthvað sem
ekki er. Stundum er raunveruleikinn
svo sársaukafullur að það er næst-
um ógjörningur að komast í gegnum
hann. Algengt er í slíku ástandi að
fólk ljúgi að sjálfu sér til að lifa sárs-
aukann af. Ég gerði það aldrei, held-
ur fór í gegnum sársaukann á minn
hátt og auðvitað tók það á. Þetta er
hluti af sorgarferlinu. Fólk upplifir
svona reynslu á mismunandi hátt.
Það er oft sárt að þora að viðurkenna
fyrir sjálfum sér erfiðar staðreyndir,“
segir hún þungt hugsi.
„Ég er ofboðslega mikið niðri á
jörðinni. Þótt ég sé leikari þá hef ég
alltaf verið mjög jarðbundin. Það
hefur stundum hjálpað mér, allavega
sem manneskju.“ Elva segist minn-
ast Andra á fallegan hátt. Hann var
sterkur karakter, gleðigjafi og afskap-
lega fallegur og góður maður, sjarm-
Stórleikkonan Elva Ósk Ólafsdóttir gefst ekki upp þegar í harðbakkann slær.
Henni var nýlega sagt upp föstum samningi í Þjóðleikhúsinu en er alsæl með
að vera hætt því það veitir henni frelsi í verkefnavali. Lífið hefur ekki alltaf verið
dans á rósum hjá henni en hún lætur það ekki á sig fá enda hefur hún bjartsýnina
að leiðarljósi í öllu sem hún gerir. Hún sagði Viktoríu Hermannsdóttur meðal
annars frá því hvernig það að alast upp í Eyjum mótaði hana sem manneskju og
í leiklistinni, hvernig hún tókst á við erfiðan ástvinamissi, kjaftasögur og gagnrýni
og frá nýju ástinni í lífi sínu, ævintýramanni sem býr í Miami.
„Stundum fannst
mér eins og það
glitti aðeins í hann en ég
vissi ekki hvað það var
eða hvort það væri hann.
„Fullkomið
frelsi“
MyND: GuNNaR GuNNaRSSoN