Dagblaðið Vísir - DV - 14.12.2012, Blaðsíða 34

„En ég skil samt alveg þetta fólk
líka. Ég var vandræðaunglingur en
ekki sýnilegt og efnilegt skáld. Ég
hafði bara þessa knýjandi löngun og
tjáningarþörf og var einhvern veginn
búin að bíta þetta í mig.“
Á vegi hennar varð Guðmundur
Andrésson sem réði henni heilt. „Á
tímabili var ég að vinna í barnabók­
unum í Máli og menningu. Þá var
forlagið á efri hæðinni. Þar var Guð­
mundur Andrésson. Ég hitti hann
á kaffistofunni og var eitthvað að
barma mér og hann sagði: Því minna
sem þú hugsar um þetta, því minni
veruleiki verður þetta. Þetta vissi
hann af eigin reynslu. Ég efast um að
hann muni eftir þessu en þetta virk­
aði fyrir mig og kom einmitt þegar ég
þurfti á því að halda.“
Agnes Bragadóttir til bjargar
Auður fékk tækifæri til að koma sér
á framfæri. Hún skrifaði pistla og
fékk greinar eftir sig birtar í dagblöð­
um og tímaritum. Móðir hennar og
amma voru hennar sterkustu fyrir­
myndir.
„Það er bara gjörningurinn að
skrifa sem er svo gefandi og ég vildi
halda því áfram. Ég fékk að skrifa
pistla í blöð og ofmetnaðist gjörsam­
lega því mér fannst það svo merki­
legt. Mamma var svo mikil fyrir­
mynd, hún skrifaði í blöð. Ég hef
alltaf verið frekar í skugga hennar en
afa, því ég leit svo mikið upp til henn­
ar. Ég hafði séð mömmu fara í bæinn
svona „smarta“ að taka viðtöl með
ljósmyndara. Mig langaði geðveikt
að vera þannig,“ segir hún og skellir
upp úr.
Hún minnist þess þegar til stóð
að hún fengi grein eftir sig birta í
Morgunblaðinu. Hún sagði stolt
frá áfanganum og bakslagið var því
skiljan lega mikið þegar í ljós kom
að greinin hafði týnst. „Þegar ég var
16 ára gömul seldi ég Morgunblað­
inu grein um ólétta unglinga. Þá voru
þeir að taka í notkun fyrstu tölvurnar
og það bilaði eitthvað hjá þeim. Þeir
keyptu greinina en hún var aldrei
birt. Hún eyddist út. Ég var búin að
segja öllum frá því að greinin myndi
birtast og var mjög stolt. Fékk ljós­
myndara sem mér fannst toppurinn
á tilverunni. Þarna var blaðamanns­
draumurinn næstum því drepinn
með blóðugum hnífi,“ segir hún og
glottir og nefnir að Agnes Bragadóttir
blaðamaður hafi nokkrum árum
seinna gengið í málið.
„Ég sagði henni frá þessu og að
lokum fékk ég rosalega háa ávísun.
Ég var 18 ára og hafði aldrei átt svona
mikla peninga. Agnes sagði svo
við mig að ég ætti ekki að láta mig
dreyma um að ég fengi aftur svona
mikið borgað.“
Kynntist eiginmanninum á DV
Silja Aðalsteinsdóttir hafði milli­
göngu um að Auður fékk vinnu á DV.
„Ég skrifaði pistla fyrir hana Silju og
fór svo að vinna á Fókus á DV. Það
var þá Silja sem hafði milligöngu um
það þótt að ég hefði hætt að senda
henni pistla af því ég var svo mikið
að djamma. Ég dúkkaði bara upp hjá
henni og vildi taka viðtal við nektar­
dansmey. Það birtist í helgarblaði DV
og segir einmitt af þessu viðtali í bók­
inni.
Það var gaman að vinna hjá
Gunnari Smára, mikið frelsi og við
unnum frá morgni til kvölds á byrj­
unarlaunum. Ég sleit mér reyndar út
og fór þá að vinna á Nýju lífi. Þá fór
ég að taka stærri viðtöl og lærði mik­
ið af Gullveigu, þáverandi ritstjóra og
prófarkalesurum blaðsins. Ég fann
samt að það átti betur við mig að vera
á blaði. Ég hætti því eftir 9 mánuði.“
Auður kynntist núverandi manni
sínum, Þórarni Leifssyni, á DV. „Það
var algjört tívolí fyrir unga krakka
að vera á DV. Það var fyrir 12 árum
þegar við vorum að vinna jólablað
DV að leiðir okkar Tóta lágu saman.
Tóti var að vinna á Vísi og var mágur
Gunnars Smára. Hann teiknaði oft
fyrir hann í DV.
Ég og Dr. Gunni vorum að skrifa
grein sem hét Svona stelur þú jólun­
um og innihélt 30 atriði sem skemma
jólin fyrir fjölskyldunni.
Gunnar Smári setti inn eina hug­
mynd í púkkið sem var: Gefðu pabba
þínum og bróður sameiginlega nær­
buxur í jólagjöf.
Svo var mér skipað að senda hug­
myndirnar á Vísi, þó ekki þær allra
verstu því þá myndi hann Tóti bara
teikna þær. Og ég gerði það og sendi
þar á meðal þessa hugmynd um
nærbuxurnar.
Svo var DV starfsmannapartí um
kvöldið á Næsta bar og þá hitti ég
Tóta þar. Hann fór að spyrja mig um
nærbuxurnar. En þá kom í ljós að
það var hann sem gaf pabba sínum
og bróður hans sameiginlega nær­
buxur. Svo vaknaði hann hjá mér um
morguninn og sá greinina í heild og
teiknaði allt það versta, segir Auður
og hlær. Þar á meðal mig að dansa
nektardans. Við erum búin að vera
saman í 12 ár núna í desember og
erum mjög lukkuleg saman.“
Leitaði sér hjálpar
Auður fór að vinna í sjálfri sér og fór
í viðamikla meðferð fyrir aðstand­
endur alkóhólista. „Það að kynnast
manninum mínum og að fara í með­
ferð skipti miklu máli, segir hún. Ég
fór á stórt námskeið fyrir aðstand­
endur alkóhólista sem gaf mér nýja
innsýn og bjargaði mjög miklu.
Auðvitað er líka gott fyrir rithöf­
unda að vera óhamingjusamir. En ég
var í svo litlu sambandi við sjálfa mig.
Það hélt mér frá skriftum.
Ég var rosalega óörugg og með
litla sjálfsvirðingu. Ég hafði þó eitt­
hvað lágmark sem fleytti mér í það
að skrifa fyrstu bókina og svona.
Og þó að ég væri svona uppátektar­
söm þá var sjálfsvirðingin ekki í lagi.
Ég þurfti á því að halda að fá svona
hjálpartæki í hausinn til að sjá rétt.
Það er í raun margra ára fasi. Eitt­
hvað sem maður er alla ævina að
vinna með en á þessum tímapunkti
var nauðsyn að leita sér hjálpar.“
Tókst að fyrirgefa sjálfri sér
Það er sagt að skömmin sé ein
sterkasta og langlífasta tilfinning
sem til er. Litaði skömmin líf henn­
ar? „Skömmin er svo tengd einveru.
Að maður sé einn og öðruvísi og
veikur og hafi ekkert fram að færa.
Skömmin er svo lúmsk og hún lamar.
En við skrifin þá losnaði ég undan
skömminni. Loksins.
Mér tókst að fyrirgefa sjálfri
mér. Ég var bara unglingsstelpa og
gekk fram af mér í kynferðismálum,
drykkju og hvernig ég kom fram við
fólk og ég skildi ekkert af hverju ég
hegðaði mér svona asnalega. Ég var
bara ein stór tilfinning með tauga­
kerfið utan á mér.
Það var gott að geta skrifað og
skilið með aðstoð skáldskaparins
sem oft heilar með því að setja í sam­
hengi og málar atburði í fjölbreyttara
litrófi. Allt í einu gat ég horfst í augu
við þetta sem ég hafði bara ekkert
verið að flækja lífið með. Ég talaði oft
mjög kaldranalega um þessa hluti og
með einhverjum svörtum húmor.
En ég er hætt því núna. Þetta er
ferli. Örugglega fara margir í gegnum
þetta ferli en það vill bara svo til að ég
er rithöfundur og vel mér þetta tæki.
Frekar en eitthvað annað.“
Eins og Woody Allen
með stór brjóst
Karlinn sem Auður giftist er látinn.
Hún telur að dauðsfallið hafi haft
töluverð áhrif á sig og skrifin.
„Hann dó um vorið á þar síðasta
ári. Ég var ólétt þegar hann dó og var
svo til nýsest við skriftir. Ég hafði alltaf
talað um hann með svarta húmorinn
að vopni. En ég gat það ekki lengur.
Ég ákvað að ég gæti ekki gert þetta
nema af virðingu. Hann átti hana
alveg skilið. Mér þykir vænt um allt
þetta fólk í bókinni, líka þótt þetta
séu skáldsagnarpersónur í raun og
veru. Þetta er svolítið eins og í Woody
Allen í myndinni Deconstructing
Harry,“ segir hún og hlær.
„Ég er mjög hrifin af Woody Allen,
mér fannst ég vera eins og Woody
með stór brjóst þegar ég var að skrifa
þessa bók. En að öllu gríni slepptu
þá held ég að það sé ekki hægt að
skrifa svona bók nema það sé gert
af væntumþykju. Maður fær skiln­
inginn í gegnum væntumþykjuna og
væntumþykjan verður meiri í gegn­
um skilninginn. Þá losnar maður líka
við þessa varnarkaldhæðni.“
Konurnar vöskuðu upp
Bókin er nokkurs konar óður til
kvenna og það er leynt og ljóst að
Auður er að þakka fyrir sig um leið og
hún skoðar feðraveldið sem hún er
alin upp í og afleiðingar þess að alast
upp við slíkt.
„Við erum að átta okkur á því núna
hvað feðraveldið risti djúpt. Það er
dýpra og flóknara mál en okkur grun­
ar að alast upp í feðraveldi. Ég er líka
að snerta á því máli á gráum svæðum.
Kannski samt án þess að skilja þá sjálf
til fullnustu. Amma var svona menn­
ingardrottning, sagði fólk. En hún
hugsaði líklegast aldrei um kynja­
fræði. Ég held að ungar konur í þá
daga hafi stundum upplifað að vera
eins konar ekki­manneskjur. Menn­
ingin og tíðarandinn var þannig.
Meira að segja pabbi gerði grín
að þessu. Maður er alinn upp í
þessu. Það var alltaf þannig hjá
ömmu og afa eftir matinn að kon­
urnar fóru að vaska upp. Pabba,
sem var svona ungur hippi, fannst
það bara óþægilegt. Þetta var lensk­
an. Samt var heimili afa og ömmu
framúrstefnulegt í menningu og
hugmyndum.“
Hvað með afa og ömmu? Var ekki
þrúgandi að eiga menningarkóng
og menningardrottningu fyrir afa og
ömmu?
„Ekki þegar ég var ung af því að
það var svo skemmtilega frjálslegt
heimilishald. Þó að konurnar væru
að vaska upp og svona. Þetta var
svo mikill ævintýraheimur, fullur af
kökum og hundum og svona,“ segir
hún og hlær. n
34 Viðtal 14.–16. desember 2012 Helgarblað
„Mamma vildi ekki
lesa alla bókina
Ung að árum Auður
Jónsdóttir á þeim árum
sem hún fluttist vestur og
giftist sér eldri manni. Hér
er hún með móður sinni,
Sigríði Halldórsdóttur.