Dagblaðið Vísir - DV - 08.04.2014, Qupperneq 32

32 Menning Vikublað 8.–10. apríl 2014
Ritun íslenskrar
klámsögu
Í dag, 8. apríl, mun Kristín
Svava Tómasdóttir flytja erindi
sem kallast „Ritun íslenskrar
klámsögu frá Bósa fram að
vídeó byltingu.“ Erindið er hluti
af hádegisfyrirlestraröð Sagn-
fræðingafélags Íslands sem ber
yfirskriftina „Nýjustu rann-
sóknir í sagnfræði.“ Fyrirlestur-
inn fer fram í fyrirlestrasal
Þjóðminjasafns Íslands og hefst
stundvíslega klukkan 12.05.
Í lýsingu á erindinu segir:
„Saga kláms er vaxandi undir-
grein í erlendri sagnfræði en
lítið sem ekkert hefur verið
skrifað á því sviði hérlendis.
Klámsaga er fjölbreytt við-
fangsefni sem hefur tengsl við
til dæmis menningarsögu, bók-
sögu, kynja- og kynferðissögu,
svo eitthvað sé nefnt. Í erindinu
verður fjallað um ólíkar leiðir
og aðferðafræðileg vandamál
í rannsóknum á sögu kláms,
með hliðsjón af sögu íslensks
kláms á 20. öld, fram til vídeó-
byltingarinnar um 1980.“
Leikur rakara
í Vonarstræti
Birgir Örn Steinarsson, Maus-
verji og handritshöfundur að
kvikmyndinni Vonarstræti, fer
sjálfur með hlutverk í myndinni
sem verður frumsýnd eftir um
það bil mánuð.
Myndin hér að ofan var tek-
in af Ingvari Þórðarsyni, einum
framleiðenda myndarinnar, þar
sem Birgir bregður sér í hlut-
verk rakara sem fær það vanda-
sama hlutverk að skera af einni
aðalhetju myndarinnar, Móra
(Þorsteini Bachmann), ræktar-
legt skegg.
Blóðug Baldurssaga
og barnatíminn
J
á, ókei. Þegar þið sögðuð trúð-
ar þá meintuð þið bókstaflega;
trúðar. Gói og fleira fullorðið
fólk í smókíngjakkafötum með
hatta, hvítmáluð andlit og rauð
trúðanef að tala við áhorfendur eins
og þeir væru fimm ára börn í Stund-
inni okkar um limlestingar, harm
og hefndir epískrar Baldurssögu
Skálmaldar. Trúðar. Ég skil.
Eða bara alls ekki. Í Borgarleik-
húsinu vissi ég ekki hvers var að
vænta en ég var spenntur. Sérstaklega
vegna þess að í síðasta Skálmaldar-
dómi mínum minntist ég sérstak-
lega á að það eina sem plötuna Börn
Loka vantaði væri leiksvið. Platan
væri Superstar heiðingjanna. Ég var
því spenntur þegar tilkynnt var að
Skálmöld ætlaði að vinna með Borg-
arleikhúsinu að uppsetningu á ein-
hverju alveg mögnuðu. Glæða sögu
plötunnar Baldurs lífi. Einhverrar
bestu íslensku rokkplötu sögunnar.
Spenntur.
Ég skal bara klára þetta strax.
Skálmöld fær fimm stjörnur fyrir
frammistöðu sína. Það er alveg
klárt. Skálmaldarpiltar rokkuðu fyll-
ingarnar úr tönnum hvers einasta
túla í Borgarleikhúsinu á föstudags-
kvöld. En það sem ég er að velta
fyrir mér er hvort ég eiga að dæma
Skálmöld annars vegar og síðan hin
bókstaflegu trúðslæti sýningarinn-
ar hins vegar. Því mig langar mikið
til þess. Ég vil síður draga fumlausa
Skálmaldarmenn niður í svaðið.
Ég skal standa upp og viðurkenna
fúslega að ég fattaði ekki hvað ég
var að horfa á. Til einföldunar fyrir
lesendur þá snerist sýningin um það
að Skálmöld stillti sér upp á sviði
sem á var afar munaðarlaus leik-
mynd miðað við tilefnið. Þrír trúðar,
Guðjón Davíð Karlsson, Hildur Berg-
lind Arndal og Hilmar Guðjóns-
son, í áður nefndum múnderingum,
stigu á svið og allt í einu leið mér
eins og ég væri kominn á barna-
sýningu. Ég skal gefa þeim það að
það voru raunar nokkur börn í saln-
um en þau voru ekkert minna undr-
andi á trúðunum en ég. Þessir trúð-
ar, með Góa fremstan í flokki, taka
það síðan að sér að lesa sig í gegn-
um textabækling plötunnar og leika
á afar barnalegan máta, með barna-
legri Andy Kaufman-legri röddu, þá
sögu sem Skálmöld segir á plötunni
Baldri. Sögu af Baldri Óðinssyni sem
kemur að fjölskyldu sinni limlestri og
slátraðri. Þeirri hefndarför sem hann
leggst í og að lokum hetjudauða hans
og meðreiðarsveina hans áður en
þeir halda til Valhallar.
Ég get hreinlega ekki ímyndað
mér meira óviðeigandi farartæki til
að endurleika texta, sögu og boð-
skap þessarar þungarokksplötu en
trúða. Er þessi sýning fyrir börn?
Ef svo er, þá skal ég segja ykkur að
það er ekkert minna hræðilegt að
heyra sögur af limlestum konum
og börnum frá trúði sem Gói leikur.
Trúðarnir leiddu sum sé áhorfendur
um sögu plötunnar milli þess sem
Skálmaldarmenn stigu fram og fluttu
lög sín. Af svipbrigðum Skálmaldar-
manna að dæma á sviðinu þá velti ég
oft fyrir mér hvort þetta hafi virkilega
verið það sem þeir höfðu í huga þegar
þeir ákváðu að fara að vinna með fag-
fólkinu í Borgarleikhúsinu. Mér leið
eins og þessari hugmynd hafi verið
varpað til þeirra á einhverjum kaffi-
húsafundi og þeir hreinlega verið of
kurteisir gæjar til að segja hversu fá-
ránleg hún er. Þetta var ólýsanlega og
óþægilega vandræðalegt á köflum.
Ég skal einnig viðurkenna að það
kom alveg nokkrum sinnum fyrir að
ég skellti upp úr. Þetta eru jú trúðar.
Þeir eiga að vera fyndnir. Og þeir voru
það alveg. En restin var svona tauga-
veiklaður „Á hvað er ég að horfa“-
hlátur. Ég bara fattaði þetta ekki.
Ef eitthvað var til að fatta, því þetta
meikaði ekki einn snefil af sens. Vík-
ingasaga, þungarokk og prúðbúnir
trúðar með eitthvert laugardagssíð-
degisbarnasprell og svo leikmyndin
sem var enn ein ráðgátan. Ég var ekki
að fatta ryðgaða, hálfónýta reiðhjólið,
málningartröppurnar og gott ef ekki
voru þarna hjólbörur líka. Tengingin
við söguna og sýninguna var ENGIN.
Nokkrar sprengingar, loftblásturs-
brellur og eldur var skemmtilegt
rokk hins vegar. Ljósin voru flott en
í nokkrum lögum í byrjun blinduðu
þau allar fyrstu raðirnar. Ég er nokkuð
viss um að þau áttu ekki að gera það.
Það þarf því engan að undra að
það langbesta við þennan gjörning
í Borgarleikhúsinu var Skálmöld og
tónlistin þeirra. Þessir miklu fag-
menn eru auðvitað búnir að spila
þessa Baldursplötu linnulaust síð-
an 2010 og eru orðnir ansi sjóaðir í
því. Það var nákvæmlega ekkert út á
þá að setja. En sem einhvers konar
rokkleikhús með trúðum þá fattaði
ég það ekki. Baldurssaga á skilið svo
miklu meira en það sem þarna var
boðið upp á.
Skálmöld ein og sér svínliggur
sem fimm stjörnu veisla fyrir aðdá-
endur þessarar æðislegu sveitar.
Trúðarnir, þeirra vaudevillíska
barnaefnissýra og rest er svona ein
og hálf stjarna.
Þetta voru flottir Skálmaldartón-
leikar. En vandamálið er að þetta áttu
ekki að vera „bara“ hverjir aðrir tón-
leikar. Þetta átti að vera eitthvað ann-
að og meira. Og fyrir 4.750 krónur
miðann! Ef Skálmöld hefði ekki ver-
ið jafngóð og raun ber vitni þá hefðu
fleiri átt harma að hefna í Borgarleik-
húsinu en Baldur Óðinsson. n
Skálmöld rokkaði fyllingarnar úr tönnum manns en hvað er málið með þessa trúða?„Ég bara fattaði
þetta ekki. Ef
eitthvað var til að fatta,
því þetta meikaði ekki
einn snefil af sens.
Trúðslæti Það var nákvæmlega engin tenging milli prúðbúinna trúða sem töluðu eins og
teiknimyndafígúrur og þeirrar sögu sem sögð er á plötunni Baldri. Þeir þvældust bara fyrir.
Hnausþykkt Skálmöld
stóð við sinn hlut og heillaði
aðdáendur á öllum aldri í Borg-
arleikhúsinu með hnausþykku
þungarokki sínu. Það var allt
sem var í gangi þarna sem
skemmdi fyrir. Mynd laruS@laruS.iS
Skálmöld – Baldur
Skálmöld
Allt annað
Sýnt í Borgarleikhúsinu
Sigurður Mikael Jónsson
mikael@dv.is
Dómur
Vio sigraði í
Músíktilraunum
Úrslitakvöldi Músíktilrauna
lauk fyrir fullu húsi í Norður-
ljósasal Hörpu um helgina.
Alls spiluðu tíu hljómsveitir
til úrslita en að lokum var það
hljómsveitin Vio úr Mosfellsbæ
sem stóð uppi sem sigurvegari.
Magnús Thorlacius, söngvari
Vio, var einnig valinn söngvari
Músíktilrauna. Ásamt Magnúsi
skipa hljómsveitina Kári Guð-
mundsson bassaleikari og Páll
Cecil Sævarsson trommuleik-
ari. Magnús Thorlacius syngur
og spilar á gítar.