Dagblaðið Vísir - DV - 19.08.2014, Blaðsíða 20

Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason • Ritstjóri: Reynir Traustason • Aðstoðarritstjóri: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir Ritstjórnarfulltrúi: Ingi
Freyr Vilhjálmsson • Umsjónarmaður innblaðs: Viktoría Hermannsdóttir • Umsjónarmaður helgarblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir • Framkvæmdastjóri
og vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson • Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéttASkot
512 70 70FR jál S t, ó Háð DAg b l Að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AðAlnÚmeR
RitStjóRn
áSkRiFtARSími
AUglýSingAR
Sandkorn
20 Umræða Vikublað 19.–21. ágúst 2014
Ég veit að hann
er lifandi
Það er verið að afhelga
samfélagið
Það er allt feik í
sjónvarpinu
Á eitruðum slóðum á Austurlandi
Jósef Ólason, Elvis-eftirherma og aðdáandi rokkkóngsins, segir Elvis á lífi. – DV
Á
lfyrirtækið Alcoa Fjarðaál og
eigna-, skipulags- og um-
hverfisnefnd í sveitarfélaginu
Fjarðabyggð eru sammála um
að minnsta kosti eitt: Almenningi
stafar ekki hætta af flúorlosun frá ál-
verinu á Reyðarfirði.
Í síðustu viku sá nefndin ástæðu til
þess að senda frá sér sérstaka bókun
þess efnis í kjölfar umræðu um aukna
flúormengun frá álverinu í sumar. Í
bókuninni sagði: „Nefndin telur ljóst,
miðað við þær upplýsingar sem fyr-
ir liggja, að almenningi stafar ekki
hætta af flúorlosun frá Alcoa Fjarða-
áli í Reyðarfirði. Stefnt er á íbúafund
á Reyðarfirði um miðjan september.“
Flúor í of miklum mæli getur ver-
ið stórskaðlegt bæði dýrum og mönn-
um. Komi til flúoreitrunar sér hennar
fyrst stað á glerungi manna og dýra
og í kjölfarið geta tennur skemmst.
Langtíma flúoreitrun hjá mönn-
um getur svo leitt til fylgikvilla eins
og höfuðverkja, ógleði og með tíð og
tíma jafnvel til vansköpunar. Inntaka
flúors í of miklum mæli leiðir því af
sér eitrun sem er heilsuspillandi.
Í byrjun júlí var greint frá því að
samkvæmt fyrstu mælingum væri
flúormagn yfir viðmiðunarmörk-
um í grasi í Reyðarfirði. Þessi niður-
staða þarf ekki að koma á óvart þar
sem flúormengun hefur síðastliðin
ár mælst of mikil í firðinum. Síð-
asta haust mældist flúorinnihald til
dæmis vera of hátt í sláturfé í bæjun-
um Þernunesi og Sléttu. Í skýrslu um
málið frá Tilraunastöð landbúnaðar-
ins sagði meðal annars: „hætta er á
flúorskemmdum í fé frá Sléttu.”
Þrátt fyrir fréttir um þessar flúor-
skemmdir þá sendi upplýsingafull-
trúi Fjarðaáls tilkynningu til DV fyrir
helgi þar sem hann sagði að skepn-
ur þurfi „að lifa á flúorríku fóðri mjög
lengi til að einhverra áhrifa fari að
gæta á bein“. Ef marka má fréttirn-
ar um féð á Sléttu, og sé gengið út frá
því að orð Dagmarar séu rétt, þá hef-
ur féð á þeim lifað á „flúorríku fóðri
mjög lengi“. Ætli beinin í fénu á Sléttu
séu ekkert skaðleg þeim mönnum
sem sjóða þau niður í kjetsúpu, með
meintu ómenguðu kjötinu, brúka þau
sem kraft í langeldaðri kássu úr fram-
parti þar sem mjúkt sauðarholdið
hreinlega lekur af beinunum eða éta
úr þeim merginn?
Þá hefur Matvælastofnun sent frá
sér erindi þess efnis að fólk eigi að
skola vel matjurtir úr Reyðarfirði, til
dæmis ber og salat, þar sem flúorið
geti safnast á yfirborði þeirra. Miðað
við þessi tilmæli þá getur almenningi
sannarlega stafað hætta af flúorlos-
uninni fyrst flúorið safnast saman á
matjurtir.
Stjórnendur álversins hafa lýst
flúormenguninni sem „ráðgátu“ þar
sem þeir hafi reynt að draga úr losun
flúors í starfseminni og hafa lofað að
kalla til sérráðna, erlenda sérfræðinga
til að rannsaka málið.
Nú hafa bæjaryfirvöld í Fjarða-
byggð tekið undir málflutning Alcoa
Fjarðaáls um að flúormengunin hafi
ekki áhrif á menn. Sveitarfélagið læt-
ur þess ekki einu sinni getið í tilkynn-
ingu sinni að flúormengunin hafi haft
mælanleg áhrif á sauðfé í firðinum.
Þess í stað segir í henni að „fréttaflutn-
ingur af flúormælingum í Reyðarfirði
hefur ítrekað og að nauðsynjalausu
vakið áhyggjur hjá íbúum í Fjarða-
byggð af heilsufarslegu öryggi, beinir
ESU því til bæjarstjórnar að hlutlægar
upplýsingar verði gerðar aðgengi-
legar íbúum á vef sveitarfélagsins …“
Athygli vekur að formaður
nefndarinnar, sem sendi yfirlýs-
inguna frá sér, Eiður Ragnarsson úr
Framsóknarflokknum, er starfsmað-
ur fyrirtækisins Brammer Fjarðaáls á
Reyðarfirði sem er einn helsti birgir
Alcoa Fjarðaáls. Þá starfaði Eiður um
sex ára skeið hjá Alcoa. Ekki er of-
sögum sagt að í tilkynningunni á vef
sveitarfélagsins sé eins lítið gert úr
flúormengun frá álverinu og áhrifum
þess á gróðurfar og dýr, og eins hugs-
anlegum áhrifum á menn, og hugs-
ast getur. Þegar þessi tilkynning er
lesin koma upp í hugann þau fleygu
orð að stundum geti „eitraðir þræðir
stjórnmála og stórauðvalds“ vafist svo
mjúklega saman. „Nauðsynjalausar“
áhyggjur af flúormengun frá álver-
inu Alcoa skulu kveðnar í kútinn jafn-
vel þótt rannsóknir sýni skýrlega fram
á slæmar afleiðingar hennar á líf- og
dýraríki í firðinum.
Þeir bæjarbúar sem vilja viðhalda
þessari umræðu eru líklega „fjand-
menn fólksins“ á Reyðarfirði – eða
að minnsta kosti einhverra íbúa, svo
vitnað sé til þekkts leikrits eftir Henrik
Ibsen. Í leikritinu bendir læknirinn
Tómas Stokkmann á að heilsulindir
bæjarins sem hann býr í geti einmitt
haft slæmar afleiðingar á heilsu
fólks. Bæjarbúar vilja hins vegar hafa
heilsulindirnar áfram sem tekjulind
sína og því þarf að kveða gagnrýni
Stokkmanns í kútinn. Fjárhagslegir
hagsmunir bæjarins og hluta bæjar-
búa verða með öðrum orðum ofan á
í bænum og sannleikanum er mætt
með andstöðu úr mörgum áttum. Í
verkinu sýndi sannleikur Stokkmanns
á endanum fram á „eitraða þræði“
stjórnmála og auðvalds sem í hvers-
dagsmáli er yfirleitt talað um sem
spillingu. n
Bjarni styrkist
Bjarni Benediktsson fjármálaráð-
herra hefur smám saman verið að
styrkja sig sem formaður Sjálfstæð-
isflokksins. Hann
á þó á brattann
að sækja í stríð-
inu endalausa við
stuðningsmenn
Hönnu Birnu Krist-
jánsdóttur innan-
ríkisráðherra sem
um árabil hafa reynt að bregða
fæti fyrir formanninn. Helsti vandi
Bjarna var af mörgum vera talinn
sá að vera smeykur við Davíð Odds-
son og þann kjarna sem fylgir hon-
um enn að málum. Eftir að hann
skipaði Má Guðmundsson sem
seðlabankastjóra kveður við annan
tón. Davíð er ýtt frá háborðinu.
Ragnheiður sjóðheit
Getgátur eru þegar komnar á kreik
um hver verði dómsmálaráðherra
eftir að Bjarni Benediktsson nýtti
vandræði Hönnu
Birnu innanrík-
isráðherra vegna
lekamálsins til
að gefa sterk-
lega til kynna að
nýtt dómsmála-
ráðuneyti yrði
stofnað um þá málaflokka sem
verða teknir af ráðuneyti henn-
ar. Margir eru sagðir í startholun-
um. Flokksmenn hafa tekið eftir
því að Ragnheiður Ríkharðsdóttir,
sem framan af sparaði ekki stuðn-
inginn við Hönnu Birnu, hefur
verið mun orðvarari í þeim efnum.
Það er talið hafa skorað ágætlega
hjá formanni flokksins. Aðrir álíta
að Birgir Ármannsson sé fæddur í
starfið, en hann hefur sigið niður á
við í prófkjörum síðustu kosninga.
Brynjar Níelsson, sem er hrl. og
fyrrverandi formaður Lögmanna-
félagsins, fékk hins vegar miklu
betri útkomu í prófkjöri fyrir kosn-
ingar og er sterkur kandídat. Ríkis-
stjórnin glímir þó við kynjahalla og
þess vegna telja margir að Ragn-
heiður, sem er formaður þing-
flokksins, sé líklegust í stólinn.
Vottorð Jóns
Á meðal þeirra sem eru að ná
vopnum sínum eftir hrunið er Jón
Sigurðsson, fyrrverandi forstjóri
FL Group. Jón
var áberandi árið
2007 og var í slag-
togi með helstu
útrásarvíkingum
Íslands. Eftir að
Hannes Smára-
son hætti hjá FL
Group eftir skrautlegan feril tók
Jón við kaleiknum. Hann hafði
áhuga á því að fara í stjórn N1 en
Kauphöllin efaðist um hæfi hans.
Nú hefur Kauphöllin gefið honum
vottorð og hann stefnir að nýju inn
í stjórnina hjá N1. Jón er af mörg-
um talinn vera afar hæfur á sviði
viðskipta.
Sótt að rukkara
Athafnamaðurinn Hilmar Leifsson
er í miklum vanda þessa dagana.
Hilmar hefur notið aðdáunar í
ákveðnum hópum og gjarnan haft
um sig sig hóp aðdáenda eins og
þjóðin fékk sýnishorn af á dögun-
um þegar DV birti mynd af hon-
um í vígbúnum hópi sem var þess
albúinn að mæta óvinum. En nú
virðist fjara hratt undan honum
og lögreglan er með til umfjöll-
unar tvö mál á hendur honum
sem snúast um óhefðbundin inn-
heimtustörf. Stuðningsmennirn-
ir flýja og andstæðingarnir eflast.
Nýjast birtingarmynd átakanna
var í síðustu viku þegar hrossaskít
var dreift á lóð hans.
Haukur Harðarson klæddist stuttbuxum við jakkafatajakka í setti á dögunum. – DV Snorri Óskarsson í Betel er ósáttur við að bænastundir séu ekki lengur á dagskrá Rásar 1. – DV
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@dv.is
Leiðari „Þeir bæjarbúar
sem vilja viðhalda
þessari umræðu eru lík-
lega „fjandmenn fólksins“
á Reyðarfirði
G
riðlandið á Hornströndum
er um margt einstakt á ís-
lenskan mælikvarða. Þar
hefur friðun í gildi áratug-
um og áhrif hennar á líf-
ríki og gróðurfar gefur svæðinu sér-
kennilega ósnortið yfirbragð sem
laða til sín fjölda ferðamanna ár
hvert. 2013 komu 5800 ferðamenn til
Hornstranda. Af þeim fjölda er talið
að 1700 ferðist um svæðið fótgang-
andi lengur en einn dag.
Hús og jarðir á Hornströndum
eru í einkaeign og þar dvelja yfir
sumarið afkomendur þeirra sem
síðast byggðu þetta harðbýla svæði.
Sú hugmynd á sér nokkuð fylgi að
heimamönnum sé betur treystandi
til þess að varðveita náttúruperl-
ur Íslands og sé með einhverjum
hætti betur treystandi fyrir þeim
en öðrum. Brot á umgengnisregl-
um og landspjöll vegna ágangs eru
að jafnaði kennd ferðamönnum og
aðkomumönnum frekar en heima-
mönnum.
Ég ferðaðist mikið um Horn-
strandir í sumar líkt og oft áður.
Mér fannst leiðinlegt að sjá hvernig
heimamenn á Horni brutu friðunar-
reglur griðlandsins með svartfugla-
drápi í lok júlí. Talsvert magn af svart-
fugli hafði verið skotið, bringurnar
rifnar út en öðru af fuglinum hent í
ruslið við alfaraleið göngumanna.
Skýrt bann við meðferð skot-
vopna gildir í griðlandi Horn-
stranda frá júní til september. Sér-
stakt leyfi sýslumanns þarf til að
víkja frá því en lögreglu á Ísafirði
hefur ekki borist umsókn um slíkt
árum saman og því ljóst að skýrt
lögbrot hefur átt sér stað. Utan
þess er svo að meðal veiðimanna
er svona umgengni um bráð álitinn
sóðaskapur og engum til sóma.
Mér finnst dapurlegt að sjá
hvernig landeigendur á Horni
ganga um auðlindir náttúrunnar.
Þetta er lögbrot og sóðaskapur og
síðast en ekki síst vanvirðing við
forfeður þeirra sem lifðu af í þessu
miskunnarlausa landi með því að
gjörnýta hverja matarörðu sem
náttúran gaf. n
Sóðaskapur og lögbrot
landeigenda á Hornströndum
Svartfuglshræ
„Skýrt bann við með-
ferð skotvopna gildir í
griðlandi Hornstranda
frá júní til september.“
MyND PÁLL ÁSGeIR
Páll Ásgeir Ásgeirsson
Af blogginu
„ ... bringurnar rifnar
út en öðru af fugl-
inum hent í ruslið við al-
faraleið göngumanna