Dagblaðið Vísir - DV - 08.07.2014, Blaðsíða 20

Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason • Ritstjóri: Reynir Traustason • Aðstoðarritstjóri: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir Ritstjórnarfulltrúi: Ingi
Freyr Vilhjálmsson • Umsjónarmaður innblaðs: Viktoría Hermannsdóttir • Umsjónarmaður helgarblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir • Framkvæmdastjóri
og vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson • Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéttASkot
512 70 70FR jál S t, ó Háð DAg b l Að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AðAlnÚmeR
RitStjóRn
áSkRiFtARSími
AUglýSingAR
Sandkorn
20 Umræða Vikublað 8.–10. júlí 2014
Þetta er ferlegt Óttast sjúkdómahættu Ætlum ekki
að hætta
Að gera fyrst og hugsa svo
– aðstandandi Helenar og Nancy Gunnarsdætra sem misst hafa fyrirtækið. – DV. – Sigrún Magnúsdóttir framsóknarkona um innflutning fersks kjöts. – Morgunblaðið. – Hjördís Guðmundsdóttir um Fönn sem brann til kaldra kola. – DV.is
E
itt af helstu einkennum ráða-
manna Framsóknarflokksins
er sú tilhneiging að ákveða
eitthvað, segja það, og hugsa
svo um hvort það sé skyn-
samlegt eða jafnvel framkvæman-
legt yfirhöfuð. Eftir stendur samt að
stjórnendur flokksins eru búnir að
ákveða viðkomandi hlut, þeir eru
búnir að lofa honum, og þurfa þá að
finna leiðir til að standa við hann.
Einu gildir þó hvort loforðið eða
ákvörðunin sé óskynsamleg.
Þetta viðkvæði má hafa um
loforð flokksins um skuldaleið-
réttingar fyrir og eftir síðustu kosn-
ingar. Flokkurinn hafði takmarkað-
ar hugmyndir um hvernig ætti að
standa við loforðið um 300 millj-
arða skuldaafskriftir sínar handa
almenningi en lofaði þeim samt og
fékk fjórðung atkvæða í landinu.
Efndirnar á afskriftarloforðinu voru
svo allt aðrar en flokkurinn hafði lof-
að enda var loforð flokksins óraun-
hæft og óábyrgt.
Hið sama á við núna um þá
ákvörðun Sigurðar Inga Jóhanns-
sonar að flytja höfuðstöðvar Fiski-
stofu frá Hafnarfirði til Akureyrar:
Sigurður Ingi ákvað flutninginn fyrst
en ætlar svo að athuga hvort hann sé
framkvæmanlegur og skynsamleg-
ur: „Næstu tvo mánuði munum við
kortleggja hvernig hægt verður að
framkvæma þetta með skynsömum
hætti fyrir bæði starfsfólk og stofn-
un,“ sagði ráðherrann í samtali við
Moggann í vikunni. Fleiri sambæri-
leg dæmi mætti nefna.
Þegar litið er til þessarar tilhneig-
ingar ráðamanna flokksins að segja
hluti sem þeir geta svo ekki útskýrt,
rökstutt eða staðið við er ekki skrít-
ið að almenningur eigi í erfiðleik-
um með að skilja framsóknarmenn
og stefnu flokksins. Þetta skilning-
leysi hefur hingað til bara verið
óopinbert en virðist nú vera orðið
opinbert ef marka má þingflokksfor-
manninn, Sigrúnu Magnúsdóttur.
Í vikunni sagðist hún sakna „fjöl-
miðils sem skilji Framsóknarfólk og
stefnu þeirra“. Ef fjölmiðlarnir skilja
ekki Framsóknarflokkinn er nokk-
uð ljóst að almenningur gerir það
ekki heldur, meðal annars þeir sem
kjósa flokkinn, og þess vegna lækkar
fylgi flokksins í skoðanakönnunum.
Ástæðan fyrir þessu er frekar ein-
föld: Framsóknarflokkurinn stendur
ekki fyrir neitt annað en lýðskrum
og hentistefnu og er gjörsamlega
kjarnalaus flokkur.
Almenningur skildi Framsóknar-
flokkinn hins vegar ágætlega, að
minnsta kosti sumir eða sem nem-
ur um fjórðungi þjóðarinnar, þegar
flokkurinn lofaði 300 milljarða
eignaupptöku til að greiða niður
skuldir fólks fyrir kosningarnar 2013.
Þau skilaboð voru skýr. Skilaboð-
in sem ekki voru skýr fyrir eða eft-
ir kosningar var hvernig flokkurinn
ætlaði að efna þetta háleita loforð.
Þetta lá aldrei ljóst fyrir og gerir ekki
enn. Skuldaafskriftirnar sem ríkis-
stjórnin hefur boðað eru ekki efnd-
ir á þessu loforði Framsóknarflokks-
ins heldur útfærsla sem byggist ekki
á neinu kosningaloforði.
Að sama skapi skilur fólk þegar
Sigurður Ingi segir að hann ætli að
flytja Fiskistofu til Akureyrar. En enn
sem komið er liggur ekki fyrir hvort
það sé skynsamlegt að flytja stofn-
unina þó ljóst sé að ráðherrann vill
gera þetta af þeirri einföldu ástæðu
að svona er byggðastefna flokksins.
Með þessum orðum sínum skorar
Sigurður Ingi stig í nokkrum hópum,
til dæmis meðal Akureyringa, ein-
hvers landsbyggðarfólks og jafnvel
hjá flestum þingmönnum norðaust-
urkjördæmis. Svo á eftir að koma
í ljós hvort þetta var skynsamleg,
óhugsuð ákvörðun hjá Sigurði Inga.
Framsóknarmenn halda því
gjarnan á lofti, til dæmis Sigrún
Magnúsdóttir í vikunni, að merki-
legt sé að fylgi Framsóknarflokksins
mælist yfirleitt svo lítið á kjörtímabil-
inu sjálfu en svo fái flokkurinn alltaf
betri kosningu þegar búið er að telja
atkvæðin úr kjörkössunum. Yfirleitt
er talað um þessa staðreynd eins og
hún sé óútskýrð, furðuleg, einhvers
konar gáta.
Svarið við henni er hins vegar lík-
lega frekar einfalt: Fyrir kosningar
lofar Framsóknarflokkurinn yfirleitt
einhverju einföldu, en jafnframt
van- eða óhugsuðu, upp í ermina
á sér til að tryggja sér atkvæði frá
fólki sem fær glýjuna í augum yfir
gylliboðinu. Á milli kosninga eru
skilaboð Framsóknarflokksins svo
ekki eins skýr og þar af leiðandi er
skilningur fjölmiðla og kjósenda á
flokknum eftir því.
Nú ætla ég ekki að þykjast vera
ókunnugur því að gera mistök og
taka vanhugsaðar ákvarðanir. Flest-
ir, ef ekki allir, menn eru breyskir og
gera mistök. Fólk er svo mismun-
andi fljótfært og gjarnt á að taka
skjótar og vanhugsaðar ákvarðanir.
Um daginn bókaði ég til dæmis flug-
miða frá landi B til lands A þrátt fyr-
ir að ég hefði ætlað að bóka frá ríki
A til B og kostaði það mig dágóð-
an skilding að leiðrétta þessi mis-
tök mín. Einstaklingsbundin mis-
tök okkar sem persóna bitna oftast
hins vegar bara á okkur sjálfum eða
fámennum hópi í kringum okkur en
ekki á almannahagsmunum.
En þegar stjórnmálaflokki og
heilu landi er stýrt af mönnum sem
ítrekað ákveða að gera hluti áður en
þeir hugsa um þá og ígrunda hvað
þeir eru að gera er eitthvað meira
en lítið að. Ekki er hægt að skrifa
þessa tilhneigingu ráðamanna
Framsóknarflokksins til að taka lítt
hugsaðar ákvarðanir á mistök af
þeirra hálfu. Miklu frekar ákveða
þeir að gera það sem þeir vilja án
þess að velta því fyrir sér af því það
rímar við pólitík flokksins. Þannig
verður stefna og vilji Framsóknar-
flokksins æðri almannahagsmun-
um.
Stjórnmálaflokkar sem fara með
ríkisvaldið verða að gaumgæfa
ákvarðanir sínar af því þær snú-
ast um hagsmuni almennings og
þeir bera ábyrgð gagnvart öðrum
en bara sjálfum sér. Þeir verða því
að veita loforð og taka ákvarðanir
á grundvelli hugsunar. Ef þeir gera
það ekki, líkt og Framsóknarflokk-
urinn, er ekkert skrítið að almenn-
ingur skilji ekki hvað flokknum
gengur til og alveg ljóst að almenn-
ingur kýs ekki stjórnmálaflokk sem
hann skilur ekki. n
Auðmaður Úlfars
Rithöfundurinn Úlfar Þormóðs-
son greinir frá því í nýjustu bók
sinni, Ugg, að hann hafi suð-
að í auðmanni nokkrum um
að fá að skrifa ævisögu hans.
Auðmaðurinn er ekki nefnd-
ur í bókinni en eðlilega spyr
lesandinn sig að því um hvern
ræðir. Úlfar þekkir greinilega
manninn og er ágætlega hlýtt
til hins virðist vera þar sem
hann segir hann „kurteisan“ en
„staurblankan“ útrásarvíking.
Fróðlegt verður að sjá hvort
eitthvað verður úr þessu sam-
starfsverkefni og þá einnig, vit-
anlega, um hvaða mann ræðir.
Mogginn og Már
Morgunblað Davíðs Oddssonar
hefur aldrei farið leynt með að
blaðið hafi horn í síðu Más Guð-
mundssonar seðlabankastjóra.
Blaðið hefur fjallað mikið um
hann, sérstaklega kostnaðinn
vegna launamálsins sem hann
höfðaði gegn bankanum. Már
er einn þeirra sem hefur sótt
um starf seðlabankastjóra og
kemur umræðan um kostnað-
inn vegna dómsmálsins því illa
við hann. Staða annars um-
sækjanda, Ragnars Árnasonar,
vænkast hins vegar nokkuð en
þeir eru taldir líklegastir til að
hreppa starfið.
Fáir Íslendingar
í Vatíkaninu
Tryggvi Þór Herbertsson, sem
fer fyrir skuldaleiðrétting-
um ríkisstjórnarinnar, greindi
hróðugur frá því
á Facebook á
föstudaginn að
umsóknir um
skuldaafskrift-
ir hefðu borist
frá 103 löndum.
Meðal annars
sagði Tryggvi að umsókn hefði
borist frá Vatíkaninu. Ekki búa
margir Íslendingar í Vatíkan-
inu, svo vitað sé, en þekkt er
að að minnsta kosti einn dvelji
þar um þessar mundir. Þetta er
lögfræðingurinn Hjálmar Blön-
dal, fyrrverandi blaðamaður
og aðstoðarmaður Jóns Ásgeirs
Jóhannessonar, en hann leggur
stund á lögfræði tengd kirkju-
rétti í Vatíkaninu. Spurningin
sem eftir stendur er hvort upp-
lýsingarnar frá Tryggva Þór séu
í reynd persónurekjanlegar.
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@dv.is
Leiðari „Þannig verð-
ur stefna og vilji
Framsóknarflokksins æðri
almanna hagsmunum.
Á
hugi iðnaðarráðherra á
bandarísku verslunarkeðj-
unni Costco vakti áhuga
minn. Í fréttum sagði ráð-
herra að áform fyrirtækisins
um að opna verslun á Íslandi gæti
verið liður í að auka samkeppni og
lækka vöruverð. Þá mátti skilja að
það væri jafnvel vilji til að endur-
skoða lagaumhverfið til að liðka um
fyrir bandarísku verslunarkeðjunni.
Ég er innilega sammála því að auk-
in samkeppni er af hinu góða en er
það virkilega svo að bandarísk versl-
unarkeðja þurfi að berja að dyrum
til að stjórnvöld taki við sér? Ég veit
nefnilega ekki betur en að seljend-
ur sem fyrir eru á markaði hafi lagt
fram álíka óskir í gegnum tíðina án
þess að hafa haft erindi sem erfiði.
Málið snýst að einhverju leyti
um tolla og gjöld á innflutt mat-
væli og leyfi til að flytja inn ferskt
kjöt (ath. þeir sem eru á móti slíkum
innflutningi tala iðulega um hrátt
kjöt). Á Íslandi er tollvernd mikil og
mjög líklegt að matvöruverð myndi
lækka með afnámi verndartolla. Ef
stjórnvöld vilja raunverulega meiri
samkeppni þá afnema þau einfald-
lega tolla á innfluttum landbúnað-
arafurðum. Það er einfalt skref sem
hagsmunasamtök neytenda og selj-
enda hafa kallað eftir um árabil.
Málið snýst líka um þær höml-
ur sem eru á innflutningi á matvæl-
um frá Bandaríkjunum og snúast að
stóru leyti um merkingar. Ísland er
hluti af Evrópska efnahagssvæðinu
og því gilda að mestu sömu lög og
reglur um matvæli (til dæmis eft-
irlit og merkingar) hér og í lönd-
um Evrópusambandsins auk Nor-
egs. Greinargóðar merkingar skipta
neytendur miklu máli. Við eigum
rétt á að vita hvaða innihaldsefni
eru í þeim mat sem við kaupum,
hvert næringargildið er, hvar mat-
vælin eru framleidd og hversu mikið
magn við erum að kaupa svo dæmi
séu nefnd. Allt eru þetta sjálfsagðar
upplýsingar en við getum ekki treyst
því að framleiðendur upplýsi okkur
nema þeir séu beinlínis skyldaðir til
þess og einmitt þess vegna höfum
við sett reglur. Allir sem flytja inn
matvæli og selja á Íslandi þurfa að
fylgja þessum reglum. Þegar mat-
vörur eru fluttar inn frá Banda-
ríkjunum eða landa utan EES get-
ur þurft að merkja þær sérstaklega
þar sem aðrar reglur gilda í þess-
um löndum. Ef markmiðið er að
auka samkeppni er því væntanlega
mun einfaldara að auka innflutning
á landbúnaðarafurðum frá Evrópu
en það virðist ekki jafn spennandi í
augum stjórnvalda.
Það er í sjálfu sér eðlilegt að ráð-
herra skoði þær óskir sem Costco
setur fram en það er ekki hægt að
gefa neinn afslátt þegar kemur að
því að upplýsa neytendur og all-
ar hugmyndir um að breyta regl-
um um merkingar þarf að skoða
mjög vandlega. Þá er rétt að ítreka
að reglur sem gilda um matvæli eru
ekki settar til að klekkja á seljend-
um heldur til að vernda neytendur.
Hvað varðar sölu á áfengi eða lyfjum
í verslunum þá eru bæði kostir og
gallar við að auka aðgengi að þess-
um vörum. Ef reglum verður breytt
þá hlýtur það að vera eftir vandlega
yfirlegu og vegna þess að við teljum
að breytingin þjóni hagsmunum
neytenda en ekki til að koma á móts
við þarfir einstakra seljenda. n
Skiptir máli hvaðan samkeppnin kemur?
Brynhildur Pétursdóttir
þingkona Bjartrar framtíðar
Kjallari „Það er í sjálfu sér
eðlilegt að ráð-
herra skoði þær óskir sem
Costco setur fram