Dagblaðið Vísir - DV - 08.07.2014, Blaðsíða 25

Neytendur 25Vikublað 8.–10. júlí 2014
Besta malaða kaffið
n Blind bragðsmökkun á kaffi n Afríkusól skarar fram úr n „Loksins kominn góður kaffibolli“ n Verð og gæði fara ekki alltaf saman
mikið eftirbragð sem eykst bara með tímanum. Maður er
bara á leiðinni út í sjoppu að kaupa sér tyggjó til að losna
við bragðið.“
7-10 Merrild Okologisk
Meðaleinkunn: 2,7 Verð: 789 kr.
Njáll: „Það kemur mjög trénað bragð í gegn
þegar það kólnar. Það er örugglega gamalt.“
Pálmar: „Mér finnst ekki vera neinn ilmur af
þessu kaffi. Pínu þurrt og eiginlega bara flatt.
Ekkert rosalega margt í gangi.“
Sigrún Jóna: „Brennt bragð sem situr í manni.“
7-10 Rúbínkaffi
Meðaleinkunn: 2,7 Verð: 899 kr.
Pálmar: „Ég finn enga lykt af því. Það er örugg-
lega orðið gamalt. Það er mjög beiskt og það
er örugglega mjög dökkristað. Þetta er eins og
ofristað brauð. Það er ekki brauðbragð af því
lengur heldur brennslubragð.“
Sigrún Jóna: „Ég finn pappalykt af því. Mér
finnst það eiginlega bara pínu brennt, eftir-
bragðið er brennt. Það er örugglega of ristað.“
Njáll: „Mér finnst flöt lykt af því, bara eins og
þegar þú þefar af A4 pappír. Það er engin sýrni í þessu, það
er alveg flatt og beiskt.“
7-10 Euroshopper
Meðaleinkunn: 2,7 Verð: 299 kr.
Njáll: „Þetta er einhver ítölsk robustar-
blanda. Dökkristað mokkakaffi sem er
örugglega hugsað sem espressokaffi.
Kröftugt. Kannski á það bara ekki að fara í
svona uppáhellingu. Þetta er kannski fyrsti
bollinn sem ég skil, það er ég veit hvað hann
á að vera.“
Sigrún Jóna: „Dökkristað og sem robustar-kaffi er það bara
allt í lagi.“
Pálmar: „Þetta er annað kaffið sem er virkileg lykt af. Hitt
var þetta með brómberjailminum. Þetta lyktar meira eins
og gúmmí.“
11 Diletto Lúxus
Meðaleinkunn: 2,5 Verð: 629 kr.
Njáll: „Ristað eftirbragð, svolítið súrt.“
Sigrún Jóna: „Brennt svolítið. Ekki mikil lykt.“
Pálmar: „Stutt eftirbragð sem fer eiginlega
strax. Situr bara svolítil beiskja eftir. Ég fann
pappakassabragð af því, svona eins og af
bylgjupappa.“
12-15 Kaffigull
Meðaleinkunn: 2,3 Verð: 889 kr.
Njáll: „Innantómur kaffibolli með brenndu
eftirbragði.“
Pálmar: „Þarna fann ég heldur engan ilm,
persónulega. Mér finnst það bara mjög
brennt.“
Sigrún Jóna: „Það er mjög brennt. Engin
sýrni.“
12-15 Himneskt lífrænt
Meðaleinkunn: 2,3 Verð: 879 kr.
Njáll: „Að mínu mati er aftur komið að ofrist-
uðu, gömlu kaffi.“
Sigrún Jóna: „Ég finn bara ekkert bragð. Það
er bara vatnskennt. Það kemur bara ekkert.“
Pálmar: „Ég finn brennslukeim af því. Get
tekið undir að það sé vatnskennt.“
12-15 Espresso Roma
Meðaleinkunn: 2,3 Verð: 889 kr.
Sigrún Jóna: „Brennt bragð.“
Pálmar: „Gróft og brennt.“
Njáll: „Pass. Þetta er svona ruddaralegt
verkamannakaffi. Nei, verkamenn eiga að
drekka gott kaffi.
12-15 Merrild Café Noir
Meðaleinkunn: 2,3 Verð: 788 kr.
Pálmar: „Þetta er fyrsta kaffið sem ég upplifi
sem súrt. Það er beiskt og þurrt og engin
lykt.“
Njáll: „Það er súrt í alla staði. Það er ekkert
beiskt, bara súrt. Ef þú myndir drekka of mik-
ið af þessu kaffi þá yrði þér illt í maganum.“
Sigrún Jóna: „Eftirbragðið er ekki gott.“
16 Kaaber Ríó
Meðaleinkunn: 2 Verð: 869 kr.
Njáll: „Einstaklega vont eftirbragð. Það
stendur upp úr í þessum bolla.“
Pálmar: „Við höfum náð nýjum lægðum.
Mér finnst það mjög hvasst og svolítið
barkandi. Fyrir þá sem ekki vita þá er það
eins og að borða appelsínubörk, það lokar
bragðlaukunum á tungunni.“
Sigrún Jóna: „Engin lykt. Það er brennt og
milt. Rosalegt eftirbragð.“
Ráðleggingar frá fagfólkinu
E
f lesendur gætu heyrt hljóðin sem dóm-
nefndin gefur frá sér við smökkunina
myndi mörgum eflaust blöskra. „Þegar
maður smakkar kaffi þarf maður að
gleyma öllu því sem maður lærði við matar-
borðið sem krakki,“ segir Pálmar. „Maður þarf
að vera duglegur að sötra jafn hátt og snjallt
og maður getur, smjatta og skyrpa. Það sem
gerist við að sötra kaffið hratt upp í munninn
þá dreifir maður því öllu jafnt yfir tunguna á
sama tíma. Við það að sötra þá tekur maður
einnig loft inn með kaffinu sem ýkir bragðið.“
„Smjattið er síðan til að taka meira súrefni inn
og sjá hvernig kaffið situr á tungunni,“ bætir
Sigrún Jóna við. „Bragðlaukarnir eru líka á mis-
munandi stöðum á tungunni og maður er að
leita eftir því hvert kaffið fór.“
Kaupið heldur baunir
Margt bar á góma við smökkunina, til dæm-
is geymsluaðferðir. Margir geyma kaffi í frysti í
von um að það haldist ferskt lengur. Hvað segja
sérfræðingarnir um það? „Þetta er mýta sem
varð einhvern tíma til af því að, jú, allt geym-
ist betur í frysti og kæli. En það geymir enginn
hveitið eða morgunkornið í frysti. Það sama á
eiginlega við um kaffi,“ segir Pálmar. „Við vilj-
um bara geyma það á dimmum, svölum og
þurrum stað í lokuðum umbúðum.“
Í þessari smökkun var eingöngu notað mal-
að kaffi en að sjálfsögðu er einnig hægt að
kaupa baunir í flestum verslunum hér á landi.
Sérfræðingarnir mæla heldur með því að kaupa
baunir og mala þær sjálfur. „Að vera með mal-
að kaffi er eins og að fara í Ríkið á fimmtudegi,
kaupa helgarbjórinn, opna alla bjórana strax
og drekka þá síðan á laugardegi,“ segir Njáll
máli sínu til stuðnings.
Púðakaffið vont
Þá eru margir komnir með kaffivélar sem
hella upp á einn bolla í einu og notaðir eru
svokallaðir kaffipúðar. „Mér finnst þetta vera
frábær lausn fyrir þá sem að vilja hafa sem
minnst fyrir bollanum,“ segir Pálmar „En
þetta er ekki gott kaffi sem kemur úr þessu.
Ég þigg kaffi hvert sem ég fer, en ég er hættur
að þiggja svona kaffi. Engir fordómar, þetta er
bara ekki minn smekkur.“
„Svo gildir það sama með púðana og
venjulegt, malað kaffi. Þú verður að passa
að geyma þá í lofttæmdum umbúðum. Þú
kannski tekur fyrsta púðann og það er góð-
ur bolli en síðasti púðinn í pokanum er ekk-
ert endilega góður bolli,“ bætir Sigrún Jóna
við. „Svo eru einnig hylkjakaffivélarnar. Þær
eru aðeins skárri upp á bragðið að gera, en
þetta er rosalega slæm framtíð finnst mér
hvað varðar rusl og úrganginn frá okkur. Þetta
er allt óendurvinnanlegt og algjörlega í öfuga
átt við það sem aðrir kaffiframleiðendur eru
að reyna að gera.“
Vont kaffi á veitingastöðum
Dómnefndin er sammála um að kaffimenn-
ingin á Íslandi mætti vera betri. Kaffihúsin
séu mörg einsleit og alltof bundin við mið-
bæinn. „Maður skilur til dæmis ekki af hverju
kokkar á veitingastöðum leggja ekki meiri
áherslu á að bjóða upp á gott kaffi. Þeim er oft
alveg sama hvaða kaffi fólk drekkur með eft-
irréttunum þeirra. Þeim er kannski umhugað
um að vínið passi með matnum en hugsa ekk-
ert um kaffið,“ bætir Sigrún Jóna við. „Kaffið
er lokahnykkurinn á máltíðinni og ef þú færð
vont kaffi labbarðu út af veitingastaðnum
með óbragð í munni.“
n Ekki geyma kaffi í frysti n Geymdu í lofttæmdum umbúðum
Orðanotkunin
n Sýrni (acidity):
Þægilega skarpt bragð
í munni, misgreini-
legt eftir tegundum,
brennslustigi og aldri
hrábauna. Ætti ekki
að rugla við súrleika
og ofgerjun sem eru
gallamerki.
n Beiskja (bitter): Allar kaffibaunir eru beiskar frá
náttúrunnar hendi og er beiskja ákjósanleg upp að
vissu marki. Ristun og lögun hefur áhrif á beiskju í
bollanum.
n Jafnvægi (balance): Kaffi sem er hvorki of
hvasst (sýrnishátt), of sætt né of beiskt er sagt í góðu
jafnvægi.
Allt að 1.200
króna verð-
munur á
sama lyfi
Umræðan um hátt verðlag hef-
ur verið áberandi í fjölmiðlum
að undanförnu, til dæmis þegar
kemur að gistinóttum á gisti-
heimilum og kökusneiðum á
kaffihúsum. Því er ekki úr vegi að
minna á átak aðildarfélaga ASÍ til
að sporna gegn óeðlilegum verð-
hækkunum þar sem landsmenn
eru hvattir til að láta vita af verð-
hækkunum með því að senda inn
farsímamyndir eða skilaboð á
vefinn, vertuáverði.is. Hér eru tvö
nýleg dæmi af síðunni:
Verðmunur milli apóteka
Tinna segir frá upplifun sinni
á kaupum á Voltaren Rapid í
tveimur mismunandi apótek-
um á síðunni: „Ég keypti mér 100
töflur af 50 mg Voltaren Rapid í
gær í Lyf og heilsu (með lyfseðli)
og greiddi fyrir það 2.790 kr. Í
dag þurfti maðurinn minn svo að
kaupa sér sama lyf og sama magn
af lyfinu og keypti það í Apótek-
aranum (sem er í eigu sama aðila
og Lyf og heilsa) og þar greiddi
hann 3.902 kr. Hvorugt okkar er
með nokkurn afslátt og því finnst
okkur magnað að apótekið sem
er talið ódýrara sé með svona lyf
1.200 kr. dýrara en Lyf og heilsa,“
skrifar Tinna.
Chai Latte hækkar í verði
Þá segir Valdís frá því á síðunni
að uppáhalds kaffibollinn henn-
ar á Kaffitári hefur hækkað um-
talsvert frá því í síðasta mánuði.
„Keypti Chai Latte á sunnu-
daginn 29/6 og þá kostaði það
430 kr. og hafði gert í einhvern
tíma, svo keypti ég í gær (1/7)
og þá var verðið komið í 490 kr.,“
skrifar Valdís.
Svarti listinn
Markmiðið með átaki ASÍ er tví-
þætt: Annars vegar að veita versl-
unar- og þjónustuaðilum aðhald,
hvetja þá til að sýna ábyrgð og
stöðva verðhækkanir. Hins vegar
að brýna fyrir almenningi að vera
á verði og fylgjast vel með þró-
un verðlags. „Okkur finnst öllum
komið nóg af verðhækkunum.
Við þurfum að standa saman og
rjúfa vítahring verðbólgunnar,“
segir meðal annars á vertuáverði.
is. Á síðunni má einnig finna
svartan lista yfir fyrirtæki sem
hafa hækkað verð í kjölfar kjara-
samninga og vinna þannig gegn
markmiðum um lága verðbólgu
og aukinn kaupmátt. Meðal fyr-
irtækja á þeim lista eru Morgun-
blaðið, Arion banki, Síminn, Ís-
landspóstur, World Class og Nói
Síríus.