Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1953, Side 30
28*
BúnaSarsUýrslur 1951
leyti, og eru bifreiðir kaupfélaganna ekki taldar hér með. Bifreiðakostur
bænda á Austurlandi er því alls ekki mjög lítill. Annars er það ljóst,
að bifreiðakosturinn er mestur í Gullbringu- og Kjósarsýslu, Borgar-
fjarðarhéraði, á Norðurlandi og í Rangárvalla- og Árnessýslum, og má
rekja það til mjólkurframleiðslu og mjólkurflutninganna í þessum hér-
uðum. Svo er það víðast, að þeir, sem fram telja til búnaðarskýrslu,
annast mjólkurflutningana, þó ekki í Rangárvalla- og Árnessýslum
nema á aðalvegina. Er bílakostur því raunar allra mestur í þeim sýslum.
Því miður reyndist ekki unnt, eins og skýrslurnar voru í hendur
búnar, að gera sams konar skýrslu yfir vélar, sem eru í eign þeirra,
er landbúnað stunda. Matið á þeim er gert eftir mjög svipuðum regl-
um og matið á bifreiðum, og er hér um að ræða miklu meiri eign en
í bifreiðunum, 29,8 millj. kr. móti 12,7 millj. kr„ sjá töflu XVI. Eru
þetta aðallega heimilisdráttarvélar og verkfæri, sem þeim fylgja, því
að önnur verkfæri eru yfirleitt mjög lágt metin. — Rétt þykir að taka
það fram, að vélakostur búnaðarsambanda og ræktunarsambanda er
eltki talinn með á búnaðarskýrslum, en sá vélakostur er nú orðinn
mjög mikill.
Samkvæmt árbók Landsbankans 1951 hefur búvélaeign landbún-
aðarins í árslok 1951 verið sem hér segir — og eru þá búvélar bún-
aðarfélaga og ræktunarsambanda með taldar:
Beltisdráttarvélar 207 Hestasláttuvélar .. 4 318
Hjóladráttarvélar 1 564 Hestarakstrarvélar ... .. 3 667
Dráttarvélaplógar 955 Hestasnúningsvélar .. .. 1 804
Dráttarvélaherfi 1 117 Mjaltavélalagnir 819
Dráttarvélasláttuvélar .. Dráttarvélasnúningsvélar 1 391 846 Skurðgröfur 43
Af skurðgröfum áttu ræktunarsambönd 10, Vélasjóður 30 og Ný-
býlastjórn 3.
8. Verðmæti landbúnaðarframleiðslunnar.
Value of the Agricultural Production.
1 töflu IX (bls. 18—19) er sundurgreind skýrsla uin verðmæti land-
búnaðarframleiðslunnar 1951.
Það er höfuðregla við skattmat búfjárafurða, að búsafurðir eru
taldar í tvennu lagi, annars vegar útborgað áætlunarverð nýliðins árs
og hins vegar uppbætur á afurðir ársins á undan, eftir endanleg reikn-
ingsskil. Þannig verður ekki farið að við útreikning á verðmæti
búfjárafurða, eins og þær eru fram taldar til búnaðarskýrslu, enda
er þess að gæta auk annars, að verðuppbæturnar ná aðeins til þeirra
búfjárafurða, sem seldar eru i umboðssölu fyrir framleiðendur. Hefur
því orðið að nota hér aðra reglu við verðreikning búfjárafurða en þá,
sem skattmatið nolar, sem sé þá að reikna þær í einu lagi með því