Náttúrufræðingurinn - 2009, Qupperneq 24

Náttúrufræðingurinn
88
dýrafræðilega fyrirlestra, þrjá grasa-
fræðilega og fjóra almenna, kom
eftirfarandi fram í tilkynningunni:
Ritnefnd The British Journal of
Experimental Biology býður þér að
taka þátt í ráðstefnu í Birkbeck
College [London] … 21. og 22. des-
ember 1923 til þess að ræða um og
stofna félag sem á að efla sam-
skipti, samræður og birtingar-
möguleika meðal lífvísindamanna
sem fást við rannsóknir byggðar á
tilraunum.53
Á stofnráðstefnu Tilraunalíffræði-
félagsins (Society of Experimental
Biology, SEB) var Hogben kjörinn
dýra- og lífeðlisfræðiritari og plöntu-
erfðafræðingurinn R. Ruggles Gates
(1882–1931), prófessor við King’s
College í London, grasafræðiritari
félagsins. Með því að stofna sérstaka
stjórnunarstöðu fyrir grasafræðinga
í félaginu var reynt að vekja áhuga
þeirra á félaginu. Þótt dýrafræðifyrir-
lestrar hafi verið fyrirferðarmestir á
ráðstefnunni mættu grasafræðingar
vel á hana. Barcroft, sem var félagi í
Konunglega félaginu og sat í stjórn
þess, mætti einnig til ráðstefnunnar,
ásamt félögum sínum úr lífeðlis-
fræðideildinni í Cambridge, og var
aðkoma hans að stofnun félagsins
mikil lyftistöng fyrir nýburann.12
Þrátt fyrir að hafa afrekað að
koma BJEB á koppinn voru Hogben,
Crew og Huxley nánast frá upp-
hafi óánægðir með vísindalega stöðu
tímaritsins. Ein ástæða þess var að
þeir neyddust til að birta ýmsar grein-
ar sem þeir voru ekki ánægðir með.
Vandamálin lágu hins vegar víðar. Á
vormánuðum ársins 1924 gat Crew
þess að honum væri fyrirmunað að fá
breska lífeðlisfræðinga til þess að ger-
ast áskrifendur að tímaritinu fyrr en í
því birtust greinar sem þeir „yrðu
að lesa“. Slíkar greinar gæti ritnefnd-
in ekki fengið meðan það var „gagn-
legra fyrir lífeðlisfræðinga að birta
í lífeðlisfræðitímaritum“.54 Framtíð
tímaritsins valt því á að ritnefndinni
tækist að „ná lífeðlisfræðingum og
dýrafræðingum saman“. Þar sem
Crew hafði sem framkvæmdastjóri
tímaritsins ekki náð þessu takmarki
var hann í byrjun sumars sama ár
tilbúinn að láta af starfinu. Hogben
benti hins vegar á að ekki væri við
Crew einan að sakast því starf hans
takmarkaðist „við greinarnar sem
bárust til hans“.55
Tæpu ári síðar var staða tímarits-
ins orðin svo bág að Hogben gerði
sér grein fyrir að það ætti sér enga
framtíð nema dýrafræðingarnir í
Cambridge gengju til liðs við það.
Eftir að hafa rætt ástandið við G.P.
Bidder, sem var stofnfélagi í SEB,
fór Hogben þess formlega á leit við
Crew að hann leitaði eftir aðstoð
Bidders. Í bréfum sínum til Bidders
bað Crew hann að telja Gray á að
hefja samstarf við ritnefnd BJEB, því
ef klofningurinn héldi áfram þyrftu
„báðir aðilar að berjast“ til síðasta
blóðdropa. Crew var tilbúinn að
leggja niður ritnefndina og gera
Gray að ritstjóra ef það tryggði sam-
runa Biological Proceedings og BJEB.56
Í svari sínu til Crews gat Bidder þess
að hann hefði borið erindið undir
Gray og samstarfsmann hans, J.T.
Saunder,57 sem voru reiðubúnir að
vinna með ritnefndinni að uppfyllt-
um ákveðnum skilyrðum:
Eigandi félagsins á að vera hluta-1.
félag, þar sem um 60 líffræðingar
eru hluthafar.
Hogben (formaður), Saunders 2.
(ritari), Crew, Bidder og Gray
mynda stjórn fyrirtækisins.
Gray á að verða ritstjóri. 3.
Bidder og lögfræðingar hans
sáu um stofnun hlutafélagsins,58 en
markmiðið með því var að búa til
eiganda „sem deyr ekki, verður ekki
elliær og úr takti við kynslóðina“.57
Sem verðandi ritstjóri BJEB setti
Gray einnig ákveðin skilyrði varð-
andi ritstjórnarstefnu tímaritsins.
Hann lagði áherslu á að fræðigreinar
sem með réttu ættu heima í öðrum
tímaritum, svo sem greinar um
erfðafræði, ættu ekkert erindi í BJEB.
Einnig var talsverður fjöldi greina
sem Gray hefði ekki samþykkt, ým-
ist vegna skorts á gæðum eða óhóf-
legrar lengdar. Gray gerði sér grein
fyrir að gagnrýni hans var óvægin,
en sagði hana nauðsynlega til þess
að „ganga úr skugga um hvort
raunverulegur skoðanamunur væri
á milli okkar um ritstjórnarstefnu
tímaritsins“.59 Ritnefndin gekk að
öllum kröfunum.
Stjórn SEB ræddi tillögur Cam-
bridge-hópsins í lok maí, rúmum
hálfum mánuði eftir að Crew fór
fram á aðstoð Bidders, og sam-
þykkti þær. Næsta dag samþykkti
aðalfundur félagsins einnig tillög-
urnar.60,61 Af ýmsum ástæðum var
félagið, Company of Biologists, þó
ekki stofnað fyrr en í byrjun nóv-
ember 1925.62 Síðar í mánuðinum
samþykkti stjórn Heimspekifélags-
ins í Cambridge samrunann endan-
lega. Hún komst einnig að þeirri
niðurstöðu að Biological Proceed-
ings, sem nú skyldi heita Biological
Reviews, ætti að einblína á „birtingu
almennra og sérhæfðra líffræðilegra
yfirlitsgreina“.63 Gray tók við rit-
stjórn tímaritsins í október 1925 og
tryggði samruni tímaritanna vís-
indalega stöðu BJEB, því nú birtu til-
raunadýrafræðingarnir í Cambridge
greinar í tímaritinu. Frá og með
sjöunda árgangi var nafni tímarits-
ins breytt í Journal of Experimental
Biology til þess að endurspegla al-
þjóðlega stöðu tímaritsins og hefur
það síðan verið algjörlega helgað
dýrafræði. Spurningin sem eftir
stendur er hvort Gray hafi haft jafn
jákvæð viðhorf til formfræðinnar og
meðlimir gömlu ritnefndarinnar.
Tilraunadýrafræði gegn
formfræði?
Uppgangur tilraunadýrafræði um
aldamótin 1900 hefur hlotið tals-
verða athygli vísindasagnfræðinga
frá því bók Garlands Allen Life Sci-
ence in the Twentieth Century kom út
árið 1975. Í bókinni setti Allen fram
tilgátu sína um „byltingu gegn form-
fræði“ til þess að skýra þá þekking-
arfræðilegu breytingu sem átti sér
stað innan dýrafræðinnar á síðasta
áratug 19. aldar, þegar ákveðnir vís-
indamenn fóru að leggja áherslu á
nauðsyn þess að finna orsakaþætti
sem lágu til grundvallar þrosk-
un og starfsemi einstaklingsins.64
Allen dró upp skýra átakalínu milli
þeirra dýrafræðinga sem aðhylltust
tilraunanálgunina og þeirra sem