Són - 01.01.2007, Síða 90

HEBA MARGRÉT HARÐARDÓTTIR90
Það er sem landið kalli og vilji, að ég vaki
og viti ekki lengur nein stunda’ og dægra skil.
Rímform: AbAb/CdCd/EfEf/Ef
Kvæðið „Kvöld á Reykjum í Ölfusi“ er óvenjulegt að því leyti að það
hefur sex bragliði í línu í stað fimm. Jakob brýtur upp hrynjandina í
línunum með braghvíld eins og svo langar línur krefjast. Hrynjandin
minnir stundum á dans vegna þeirrar tilbreytingar sem stafar af brag-
hvíldinni. Þannig teygist úr þeim orðum sem eru þríkvæð og hrynj-
andin verður léttari.
Rímskipanin er hefðbundin miðað við enska formið, nema loka-
línurnar tvær ríma við þriðju ferhendu í stað þess að hafa sjálfstætt
rím. Þannig tengjast þær þriðja erindinu nánar, svipað og gerist þegar
um ítalska sonnettu er að ræða. Sonnettan verður því eins konar
blanda af tveimur gerðum þó að ensku áhrifin í henni séu sterkari
vegna uppsetningarinnar. Það verða nokkurs konar hvörf eftir fyrstu
tvö erindin, vegna samhangandi ríms í næstu tveimur erindum, en
áhrifin verða ekki eins sterk og í ítölsku sonnettunni vegna hinnar
ensku uppsetningar og stígandi framvindu.
Kvæðið er náttúrulýsing með dulrænni stemningu. Í byrjun er fjöl-
lunum á Reykjum í Ölfusi lýst. Það er kvöld og þau ljóma í aftan-
roðanum. Álfareykur læðist um mýrlendið. „Hvera-ýringin“ svífur
upp í loftið en undir jörðu heyrist krauma í vatni. Í öðru erindi
„hvarfla“ hverareykirnir til í logninu eins og þeir séu á báðum áttum
og viti ekki hvert þeir eigi að fara. Þannig persónugerir skáldið reyk-
ina og fleiri náttúrufyrirbæri sem kvæðið lýsir. Vestmannaeyjar sjást
síðan í hillingum „handan sævargeims“ og líta út eins og álfaborg.
Hugsanlega „hvarfla“ reykirnir þangað. Svanir fljúga með annarlegu
kvaki í oddafylkingu til heiðavatna og hrífa ljóðmælanda með sér til
huldulanda: „það er eins og með sér þeir hálfan hugann taki / í huldu-
löndin bak við hin gullnu sólskins-þil.“ Landið er töfrum slungið og
hefur sterk áhrif á ljóðmælanda: „Það er sem landið kalli og vilji, að
ég vaki / og viti ekki lengur nein stunda’ og dægra skil.“ Hér birtist
sama hugsun og í „Sonnettusveig til Íslands“ þar sem landið kallar
sterkt á ljóðmælandann og býður honum að koma til sín og kynnast
eilífðinni.
Bygging kvæðisins er ekki eins augljós og í mörgum kvæðum
Jakobs en þegar betur er að gáð má sjá að kvæðið byggist á dulrænni
stemningu, þar sem náttúran bendir til hulduheima. Álfareyknum,