Gerðir kirkjuþings - 2001, Síða 58

kirkjueigna fy-rir eftirkomendur með launum sínum ... Þess vegna má leiða aðþví rök,
að á bak við öll prestsseturshús á landinu, einnig þau sem aðeins eru orðin hús á lóð,
standi sjálfseignarstofnun sem trygging fyrir rétti prestssetursins, sbr. það sem áður
sagði um jarðeignir."
Það er því ljóst að 1993 var álitið að niðurlagt prestssetur væri áfram eign
Þjóðkirkjunnar.
Þetta sama er einnig skýrt í lögum nr. 31/1952 um skipan prestakalla en þar
segir í 7. grein þeirra laga: "Andvirði prestssetraþeirra, sem lögð eru niður með
lögum þessum, skal verja til húsbygginga og annarra endurbóta á prestssetrum í
viðkomandi prestaköllum." Ef prestssetur var selt. þá átti að nota andvirði sölunnar til
nota á því prestssetri sem við þjónustunni tæki. Með andvirði af sölu kirkjujarða var
öðru vísi farið. Það rann í kirkjujarðasjóð og síðar í Kristnisjóð allt þar til
samkomulag var gert um kirkjujarðirnar 1997.
Þannig getur auglýsing um að umsjón með niðurlögðu prestssetri sé flutt frá
kirkjumálaráðuneyti til landbúnaðarráðuneytis ekki haft áhrif á eignarréttarstöðu
viðkomandi prestsseturs.
Einnig eru ákvæði reglugerða nr. 104/1970 og nr. 334/1982 sem voru látnar ná
til sölu á prestsbústöðum í Reykjavík og nágrenni. Keflavík, Njarðvík, Selfossi,
Hveragerði og Akureyri, samkvæmt lögum nr. 27/1968 um íbúðarhúsnæði í eigu
ríkisins og söluverð þeirra síðar tekið í ríkissjóð, ekki í samræmi við lög nr. 31/1952
og lög nr. 137/1993. Eðlilegt er að íjallað sé sérstaklega um prestsbústaðinn í
Hafnarfirði, sem kom í stað prestssetursins að Görðum á Alftanesi, samkvæmt
stjórnarráðsbréfi 19.6.1914, en 28.7.1992 voru 6 jarðir frá Garðakirkju aflientar/seldar
fýrir brot af markaðsverði. Eignameðferð þessara prestsbústaða var andmælt af
kirkjunni og er gerð sértök grein fyrir því í 10. kafla þessarar greinargerðar.
3. í lögum nr. 26/1957 um heimild fyrir kirkjumálaráðherra til að taka
leigunámi og byggja á erfðaleigu hluta af prestssetursjörðum segir í 2.gr.: "Nú er
ákveðið að skipta prestssetursjörð í tvö eða fleiri býli samkvœmt ákxæðum 1. gr. og
skulu þá úttektarmenn meta afgjald afbýli því eða býlum, semfid jörðinni eru skilin.
Renna afgjöld til hlutaðeigandi prests, þar til næst fram mat á heimatekjum presta,
sbr. lög nr. 46/1907, en síðan ífyrningarsjóö viðkomandiprestsseturs."
í undantekningartilfellum hafa greiðslur verið inntar af hendi með sér-
samningum til hlutaðeigandi presta og ekki liggur fyrir að afgjöld hafi runnið í
fyrningarsjóð prestssetra. Leiga hefur hins vegar verið greidd af þessum býlum til
landbúnaðarráðuneytisins allt frá 1957. Það er ekki í samræmi við ákvæði laganna.
sem tengja líka býlin áfram við prestssetrin. Því verður ekki breytt nema með
samkomulagi milli ríkis og Þjóðkirkju, sem staðfesta þarf með lögum.
4. Með lögum nr. 59/1928 um friðun Þingvalla er lögð kvöð á prestssetrið
Þingvélli með friðlýsingu afmarkaðs hluta jarðarinnar undir forræði Þingvallanefndar,
sem þarf því að fjalla sérstaklega um, en það er gert í þessari greinargerð í 10. kafla.
Hér á eftir eru tiltekin öll prestssetur með því sem þeim fylgir, með
framsettum fyrirvara, sem Þjóðkirkjan hefur ekki afsalað sér eða ekki hafa verið
seld með Iögmætum hætti.
2. kafli. Setin prestssetur með hjáleigum og nýbýlum 10.1.1997 og fullvirðisrétti,
sjá nánar fsk. 7.
1. Skeggjastaðir. Með hjáleigunni Barði? Framleiðsluréttur:67,l ærgildi.
54