Gerðir kirkjuþings - 2001, Blaðsíða 89

skoðaði hvort ástæða væri til að setja nánari ákvæði eða gera nánari grein íyrir
skyldum sveitarfélaga. Loks er í skipunarbréfinu tekið fram að teldi formaður tilefni
til, eftir því sem liði á störf nefndarinnar, gæti hún tekið upp fleiri álitamál um
umíjöllunar.
Frumvarp þetta er afrakstur þessarar endurskoðunar. I fyrsta lagi er þar lagt til að
dreifing ösku verði heimiluð. Einnig er lagt til að breyting verði gerð á skipun
skipulagsnefndar kirkjugarðanna, sem einnig eigi að taka yfir hlutverk stjómar
Kirkjugarðasjóðs. Þá er lagt til að skyldur sveitarfélaga í tengslum við nýja
kirkjugarða verði skilgreindar nánar og ráðgert er að sett verði almenn reglugerð um
umgengni í kirkjugörðum, sem allir kirkjugarðar geti notast við, ef þeir sjá ekki
ástæðu til að setja auknar eða sérstakar reglur. Ymsar minni háttar breytingar eru
lagðar til, sem lýst verður nánar í athugasemdum við einstakar greinar frumvarpsins.
Nefndin hefur ekki séð þörf á að setja frekari reglur um upplýsingaskyldu kirkjugarða
varðandi legstæði, uppdrætti o.fi. Gert hefur verið myndarlegt átak í að tölvuvæða
slíkar upplýsingar, og hafa landsmenn aðgang að slíkum upplýsingabanka á Netinu á
vefslóðinni gardur.is. Áfram verður unnið að slíkri skráningu, og fer hraðinn eftir því
hversu mikið fjármagn fæst til verksins. Nú þegar eru ýmsir stórir kirkjugarðar eins og
t.d. í Reykjavík og á Akureyri, kortlagðir. Þá hefur ekki unnist nægur tími til að
endurskoða sem skyldi ákvæði um greiðslu kostnaðar fýrir útför einstaklinga, sem
fyrst hafa búið á Islandi, og hafa síðan búið erlendis um skemmri eða lengri tíma og
kjósa loks að verða greftraðir á Islandi. Fjöldi þeirra er ekki slíkur, enn sem komið er,
að aðkallandi sé orðið að setja sérstakar reglur.
Verður nánar vikið að einstökum atriðum, eins og síðar verður rakið.
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Erlendis er algengt í kirkjugörðum að ösku látinna manna sé dreift á tiltekið afmarkað
svæði í kirkjugarði, án þess að nokkur nafngreining eigi sér stað um það hverjir hvíli
þar. Margir óska þess að askan sé látin hvíla innan um ösku annarra ónafngreindra
látinna manna. Nokkur dæmi eru um að beiðni hafi komið fram um slíkt, en í 3. mgr.
27. gr. laganna er að finna heimild fyrir greftrun líka á slíku afmörkuðu svæði.
Eðlilegt þykir að sama eigi við, hvort heldur sem um ösku eða jarðneskar leifar
látinna manna er að ræða. Nauðsynlegt þykir að í legstaðaskrá sé slíkrar skráningar
getið, þótt legastaðanúmer vanti.
Um 2. og 3. gr.
Núgildandi lög heimila ekki dreifingu ösku. Allmargar fyrirspurnir berast árlega hér
að lútandi og talsverður þrýstingur er því sambandi að slíkt verði heimilað. Ymsar
ástæður kunna að búa að baki þeirri ósk að láta dreifa öskunni. í flestum vestrænum
ríkjum hefur almenna þróunin orðið sú að öskudreifing er heimiluð, en þó ávallt með
skilmálum. Sums staðar er þess krafist að fyrir liggi skrifleg beiðni eða samþykki hins
látna, en annars staðar er talið nægilegt að nánustu aðstandendur staðfesti að það hafi
verið vilji hins látna að öskunni yrði dreift.
Hér er lagt til að ráðherra geti heimilað að ösku sé dreift, og sett reglur þar um.
Beiðanda yrði gert ljóst er hann leggur inn umsókn að ekki verði heimilað að dreifa
ösku yfir byggð eða væntanlega byggð. Þá verði líka útlistað að dreifingin skuli fara
fram með sómasamlegum hætti, þar sem askan geymir jarðneskar leifar látins manns.
85