Gerðir kirkjuþings - 2001, Síða 99

Fyrirspurnir
Fyrirspyrjandi sr. Dalla Þórðardóttir beindi spurningu til kirkjumálaráðherra
„Eru einhverjar sérstakar takmarkanir á sölu þá í fyrra lagi prestssetursjarða, sem eru í
notkun sem slíkar samkvæmt starfsreglum um skipan sókna, prestakalla og
prófastsdæma. nr. 735/1998, og sem Prestssetrasjóður sér um, og í öðru lagi jarða sem
hafa verið í flokki A, en sem hafa með ákvæðum kirkjuþings verið aflagðar sem
embættisjarðir? Það eru t.d. Vatnsijörður í ísafjarðarprófastsdæmi, Bergþórshvoll í
Rangárvallaprófastsdæmi og fleiri, en sem eru ennþá á forræði Prestssetrasjóðs.“
Fyrirspurn þessi er til komin aðallega vegna umræðna hér á þessu þingi og í fyrra og
fyrr reyndar um mál Prestssetrasjóðs og aðallega um fjárhagsvanda hans sem til er
kominn af því að verkefni hans eru ofvaxin tekjunum. í fyrra var bent á það að til þess
að hann mætti standa við skuldbindingar sínar, bæði við viðhald prestssetranna og nú
eins og við höfum haft fyrir okkur í ár. Til þess að standa undir nýbyggingu
prestsseturs og kaupum á öðrum hefur verið bent á þann útveg að selja eignir til þess
að veita tekjum inn í sjóðinn, og öllum er ljóst að það er að sönnu nauðvörn. En í
umræðum á kirkjuþinginu hér kom fram í umræðum að óheimilt og jafnvel ógerlegt
væri að selja ofangreindar jarðir og vísað er til skýrslu prestssetranefndar í því
sambandi.
Því er spurt: Eru vandkvæði á því að kirkjuþing geti heimilað sölu á þessum eignum?
Nauðsyn ber til að ráðherra svari þessu þannig að umræða á kirkjuþingi og ákvarðanir
um söluheimildir séu reistar á traustum og málefnalegum grunni sem endranær. Eg
hef lokið fyrirspurn.
Svar Hjalta Zóphóníassonar, fulltrúa kirkjumálaráðherra
Herra forseti, ágæta kirkjuþing. Þið eruð með í möppu hjá ykkur sem heitir Lög og
reglur m.a. prentun á lögunum um prestssetur. Ef við byrjum á því bara að lesa texta
4. greinar í þeim lögum þá segir þar:
„Stjórn Prestssetrasjóðs er heimilt að kaupa og selja prestssetur eða réttindi sem
tengjast þeim, en samningur verður ekki bindandi fyrir aðila nema kirkjuþing og
dóms- og kirkjumálaráðherra hafi heimilað þá ráðstöfun. Þó er ekki heimilt nema með
samþykki Alþingis að selja prestssetur eða réttindi sem þeim tengjast sem
Prestssetrasjóður tekur við þegar lög þessi öðlast gildi.“
Eg fletti upp hvernig frumvarpið leit út sem var flutt. Þá var 4. greinin ekki svona.
Síðasta setningin í þessu bættist við í meðförum þingsins, þetta síðasta um að atbeina
Alþingis þyrfti til líka. En í greinargerð með 4. gr. sagði:
„Akvæði þetta mælir fyrir um heimild sjóðsstjórnar til kaupa og sölu á prestssetrum.
Tryggilegra þykir að gera áskilnað um að kirkjuþing skuli heimila slíka ráðstöfun svo
að hún öðlist gildi. Enn fremur þykir rétt að áskilja að samþykki dóms- og
kirkjumálaráðherra þurfi til slíkra ráðstafana. Sú regla helgast m.a. af því að frumvarp
þetta tekur ekki til eiginlegs eignarhalds yfir prestssetrunum, eins og fyrr sagði. Því
þykir rétt að tryggja ríkisvaldinu áfram vissan íhlutunarrétt með þessum hætti uns
eignamál verða til lykta leidd.“
95