Fréttablaðið - 18.03.2016, Blaðsíða 18

Sigmundur Davíð, það eru ekki nema nokkur ár síðan þú komst inn í íslensk stjórnmál eins og
ferskur vindur á vordegi. Þú varst
ungur og hugrakkur og horfðir yfir
landið hvössum augum og sást hvað
skipti máli og hvað ekki. Þú braust
inn í hjarta þjóðarinnar með því að
leiða baráttuna gegn Icesave-árásum
Steingríms Joð á lífsafkomu hennar.
Og svo varstu allt í einu orðinn for-
sætisráðherra.
Ég held það hljóti að vera tölu-
vert áfall ungum manni að verða
forsætisráðherra þótt það sé auð-
vitað gífurleg upphefð. Það er
nefnilega þannig að þegar maður
er orðinn forsætisráðherra kemst
maður ekki hærra upp, er í efsta
þrepinu og hættan er sú að manni
finnist einhvern veginn að maður
eigi ekki skilið að vera þarna og
fari að horfa niður. Þá fer mann að
sundla.
Ef marka má þær sögur sem hafa
heyrst af þér síðan þú tókst við emb-
ætti ertu búinn að eyða alltof mikl-
um tíma í að velkjast í vafa um eigið
ágæti. Það er til dæmis fleyg sú saga
að fyrir um það bil ári hafi Bjarni
Ben hringt í þig klukkan þrjú um
eftirmiðdag og sagt að hann þyrfti
að hitta þig þann daginn og þú hafir
fallist á að gera það um fimmleytið
á skrifstofu þinni. Þegar Bjarni kom
var þig hvergi að finna vegna þess
að þú varst á leiðinni til Flórída og
hafðir verið í bílnum á leiðinni til
Keflavíkur þegar símtalið átti sér
stað.
Hvers vegna í ósköpunum sagð-
irðu ekki Bjarna að þú værir á leið-
inni í frí? Að öllum líkindum vegna
þess að þú varst með samviskubit
yfir því að fara. Bjánaskapur, afreks-
maður eins og þú á skilið að taka sér
öll þau frí sem hann þarf á að halda.
Það er hins vegar ekki skynsamlegt
að bregðast vopnabróður sínum á
þennan hátt fyrir ekki meira silfur.
Annað dæmi og nýrra er það
hvernig þú hófst máls á því að reisa
viðbyggingu við Alþingishúsið
eftir gamalli teikningu Guðjóns
Samúels sonar. Í fyrsta lagi hafa leið-
togar með áhuga á borgarskipulagi
gjarnan lagt sig fram um að láta það
mótast af byggingarlist samtíma en
ekki fortíðar. Í annan stað er Ísland
barmafullt af góðum arkitektum
sem forsætisráðherra ætti að veita
tækifæri frekar en Guðjóni. Hann
þarf ekki á því að halda lengur. Í
þriðja lagi beinir Guðjón Samúels-
son óþægilega mikið athyglinni að
gömlum tengslum Framsóknar-
flokksins við evrópsk stjórnmálaöfl
fortíðarinnar sem við viljum helst
gleyma.
Það lítur líka skringilega út í
augum okkar hinna það frumvarp
þitt til laga sem flytur umsjón með
húsafriðun yfir í forsætisráðuneytið.
Það ber með sér að þú hafir áhuga á
skipulagi og húsum og jafnvel sér-
staklega á gömlum húsum. Ég lít á
þann áhuga þinn sem kost en ekki
löst og ég hef svolítið gaman af
honum. Slíkur áhugi getur hins vegar
reynst hættulegur ef honum fylgir
vald til þess að hrinda í framkvæmd
skoðunum sem byggja á áhuga
einum saman, tærum og fallegum, en
hvorki þekkingu né skilningi. Það er
svo allt eins líklegt að næsti forsætis-
ráðherra eins og sá síðasti hafi harla
lítinn áhuga á gömlum húsum sem
þarfnast friðunar.
Þriðja dæmið um það sem ég held
að sé afleiðing þess að þú stendur í
efsta þrepinu og horfir niður og þig
sundlar eru samskipti þín við fjöl-
miðla. Þú hefur æ ofan í æ kvartað
undan því að fjölmiðlar séu ósann-
gjarnir við þig og blaðamenn spyrji
þig vondra spurninga. Þessi skoðun
þín byggir á grundvallarmisskiln-
ingi. Þegar blaðamenn henda í þig
hörðum boltum ber þér ekki að líta
á það sem ósanngjarna aðferð til
þess að meiða þig heldur tækifæri
til þess að sýna þjóðinni að þú sért
sterkur og fastur fyrir og vitir hvað
þú sért að gera og getir tjáð þig um
það þannig að það fari ekkert á milli
mála. Það kastaði þá fyrst tólfunum
þegar þú brást við þeirri gagnrýni að
þú hefðir hagað þér kjánalega í við-
tali við Gísla Martein í sjónvarps-
þætti með því að segja að hann
hefði gert það líka. Gísli Marteinn
er bara lítill strákur sem vinnur við
sjónvarp en þú ert forsætisráðherra
lýðveldisins?
Síðasta dæmið sem ég ætla að
rekja hér er tillagan sem þú settir
fram á föstudaginn, að flytja fyrir-
hugaða spítalabyggingu frá Hring-
braut yfir að Vífilsstöðum. Vífils-
staðalandið er fallegt og ég er
handviss um að það er í sjálfu sér
miklu hentugra til þess að setja
þar niður spítala heldur en Hring-
brautarlóðin. Staðsetning á húsi
yfir spítala er hins vegar bara einn
af mörgum eiginleikum spítalans
og ekki endilega sá sem mestu máli
skiptir. Svo eru það þær raddir sem
halda því fram og hafa nokkuð til
síns máls að það sé búið að leggja of
mikið í undirbúning að spítalahúsi
við Hringbraut til þess að fara með
það annað og svo séu flestir starfs-
menn spítalans búnir að bindast
staðnum of sterkum tilfinninga-
legum böndum til þess að það sé
réttlætanlegt að rjúfa þau, starfs-
mennirnir séu nefnilega það besta
sem spítalinn búi að. Síðan hafa
líka heyrst þær raddir að spítalinn
eigi að vera í nánd við Háskólann
og þess vegna sé Hringbrautin hent-
ugur staður.
Þessar raddir hljóma allar meira
og minna sannfærandi en engu að
síður skiptir það mestu máli að reisa
hús yfir spítalann sem fyrst. Það er
akkúrat hér sem glæpur þinn liggur,
Sigmundur. Þú lagðir fram Vífils-
staðatillöguna án þess að ræða hana
við heilbrigðismálaráðherra sem fer
með þau mál er lúta að Landspítal-
anum eða fjármálaráðherra sem
hafði yfirumsjón með smíð fjárlaga
sem kveða á um fé til Hringbrautar-
lausnarinnar. Það er með öllu for-
dæmislaust að forsætisráðherra í
samsteypustjórn gangi opinber-
lega gegn mikilvægum ákvörðunum
fagráðherra úr samstarfsflokki hans
í ríkisstjórn. Það má leiða að því rök
að þar með sért þú genginn í lið með
stjórnarandstöðunni og sitjir beggja
vegna borðs, bæði sem forsætisráð-
herra og stjórnarandstöðuþing-
maður.
Bjarni Ben og Kristján Þór fréttu af
tillögunni þinni með því að lesa um
hana í dagblöðum. Tillagan, sem í
efni sínu var í það minnsta allt í lagi,
var sett fram sem nokkurs konar
stríðyfirlýsing gegn samstarfsflokki
þínum í ríkisstjórninni og þeim
aðilum sem veita heilbrigðis málum
forystu í landinu. Sá eini úr þeirra
hópi sem ég veit að þú talaðir við
áður en þú hentir sprengjunni var
landlæknir sem ráðlagði þér gegn
þessu. Það er líklegt að með þessu
hafir þú aukið á þá erfiðleika sem
við verðum að yfirstíga til þess að
húsið rísi fljótt. Hinn möguleikinn
er sá að menn ákveði einfaldlega
að hunsa þig í þessu máli, forsætis-
ráðherrann sjálfan, og haldi áfram
eins og ekkert hafi í skorist. Það væri
býsna auðmýkjandi fyrir ungan for-
sætisráðherra.
Mér skilst á þeim sem gerst
þekkja til þín að þú talir sjaldan
við nokkurn mann, ekki einu sinni
þingmenn úr þínum eigin flokki
og greinilega ekki heldur við sam-
ráðherra þína áður en þú veður
inn í þeirra málaflokka skæddur á
ýmsan máta. Sagan segir líka að þú
sitjir löngum stundum einn í myrku
herbergi í Alþingishúsinu. Það getur
heldur ekki talist gott vegna þess að
myrkrið er ekki bara fjarvera ljóss
heldur líka eitthvað vont sem leggst
á sálina og sviptir hana kærleika
sem er eitt af þeim tækjum sem for-
sætisráðherra verður að nota í sínu
daglega starfi.
Þessi tilhneiging þín til þess
að einangra þig hefur gert það að
verkum að gárungarnir eru farnir
að segja eftirfarandi brandara:
Á fyrstu tveimur árum þínum í
forsætisráðherrastóli kvartaði
stjórnar andstaðan oft undan fjar-
veru þinni úr þingsal og því að þú
væri gjarnan í fríi og það næðist
ekki í þig. Sannist hér hið forn-
kveðna að enginn veit hvað átt
hefur fyrr en misst hefur. Nú þjáist
nefnilega ekki bara stjórnarand-
staðan og stjórnin heldur þjóðin
öll af skorti á fjarveru þinni. Þú
værir best geymdur annars staðar
og við aðra iðju eins og til dæmis
á Flórída að fá útrás fyrir áhuga
þinn á skipulagsmálum með því að
spila Matador við sjálfan þig. Þetta
er ekki nema svona rétt mátulega
fyndið en segir svolítið um það
hvers konar augum samfélagið lítur
þig þessa dagana.
Ég er hins vegar með tillögu til
úrbóta sem ég held að gæti galdrað
til baka stjórnmálamanninn unga
sem við öll hrifumst af: Þú ferð út
í Nauthólsvík í hádeginu á mið-
vikudögum, slæst í hópinn með
sjósunds fólkinu og dvelur nokkrar
mínútur í ísköldu vatninu. Þú ferð
beint þaðan niður í stjórnarráð,
sest fyrir framan spegil og horfir svo
hvasst í augun á sjálfum þér að þú
verðir að horfa undan og horfir svo
til baka og segir aftur og aftur: það
er gaman að vera forsætisráðherra,
það er gaman að vera forsætisráð-
herra þangað til þú ferð að trúa því
sjálfur. Þá verður allt gott.
Hæstvirtur forsætisráðherra
Opið bréf til Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar
Kári Stefánsson
forstjóri
Íslenskrar
erfðagreiningar
Bjarni Ben og Kristján Þór
fréttu af tillögunni þinni með
því að lesa um hana í dag-
blöðum. Tillagan, sem í efni
sínu var í það minnsta allt í
lagi, var sett fram sem nokk-
urs konar stríðyfirlýsing
gegn samstarfsflokki þínum
í ríkisstjórninni og þeim
aðilum sem veita heilbrigðis-
málum forystu í landinu.
Þessa dagana er fjölskylda hér í Hafnarfirði í mikilli klemmu. Hún hefur verið hér á landi
frá því sumarið 2015. Hjónin eru
hámenntuð en óttast um hag sinn
eftir að gamli kommúnistaflokkur
Albaníu komst til valda á ný fyrir
nokkrum árum. Það er vegna þátt-
töku heimilisföðurins í stjórnmál-
um. Þau eiga fjögur börn. Dóttur
sem er í háskóla í Albaníu, son sem
býðst nám í HR næsta vetur, dóttur
sem stendur sig með afar mikilli
prýði í Flensborgarskólanum og
ungan son sem er í grunnskóla. Mér
er kunnugt um að þeim yngri systk-
inunum gengur einnig vel félagslega
og hann leikur stoltur knattspyrnu
í búningi FH.
Þetta fólk býður af sér góðan
þokka og því stendur til boða vinna
hérlendis. Þau eru sum hver vel
mælt á íslensku.
Í lok síðasta árs greip allsherjar-
nefnd Alþingis inn í mál annarrar
fjölskyldu, með miklum sóma, og
var sagt að þar hefði meðal annars
ráðið ferðum samúðarbylgja vegna
lítils barns sem var veikt. Mál Dega-
fjölskyldunnar, sem hér var nefnd
að ofan, er sambærilegt. Eldri sonur-
inn er veikur. Hann á við geðröskun
að stríða.
Mér var sagt af fjölmiðlamanni að
þau veikindi væru ekki eins spenn-
andi þegar að samúð kemur.
Hvernig má það vera?
Skiptir máli hver sjúkdómurinn
er ef manneskja er veik? Eru for-
dómarnir að ganga frá okkur í þessu
máli? Útlendingur, geðröskun,
ungur maður frekar en barn?
Hvar er samúð þín íslenska þjóð?
Hafandi kynnst þessu kostafólki
þá tel ég að landið mitt og þjóðin
séu að senda frá sér kærkomna, vel-
menntaða borgara. Auk þess þá hafa
löglærðir menn bent á mikið mis-
ræmi í úrvinnslu mála af þessu tagi.
Héðan hafa flust þúsundir Íslend-
inga, fleiri en útlendingar sem
komið hafa hingað. Nú er verið að
flytja inn erlent vinnuafl. Hvað er í
gangi?
Ég ítreka beiðni mína sem ég hef
sent þingheimi, forsetanum, ráð-
herrum, svo nokkuð sé nefnt. Ég bið
þess lengstra orða að góðir og vel-
viljaðir menn og konur geti hugsan-
lega haft áhrif á þetta mál.
Mér vitanlega má búast við því
að næstu daga verði þetta góða fólk
flutt úr landi í lögreglufylgd eins og
ótíndir glæpamenn.
Á íslensk þjóð ekki stærra hjarta
en svo?
Nýtur erlendur einstaklingur með geðröskun engrar samúðar?
Hafandi kynnst þessu kosta-
fólki þá tel ég að landið mitt
og þjóðin séu að senda frá
sér kærkomna, velmenntaða
borgara. Auk þess þá hafa
löglærðir menn bent á mikið
misræmi í úrvinnslu mála af
þessu tagi.
Magnús
Þorkelsson
manneskja
1 8 . m a r s 2 0 1 6 F Ö s T U D a G U r18 s k o ð U n ∙ F r É T T a B L a ð i ð
1
8
-0
3
-2
0
1
6

0
4
:5
4
F
B
0
7
2
s
_
P
0
7
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
5
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
8
D
0
-9
5
E
8
1
8
D
0
-9
4
A
C
1
8
D
0
-9
3
7
0
1
8
D
0
-9
2
3
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
A

F
B
0
7
2
s
_
1
7
_
3
_
2
0
1
6
C
M
Y
K