Dagblaðið Vísir - DV - 23.05.2008, Qupperneq 8

8 FÖSTUDAGUR 23. MAl 2008
Fréttir DV
Ásta Magnúsdóttir, systir Kristjönu Magnúsdóttur sem lést frá tveimur sonum eftir of stóran skammt af
fíkniefnum, hefur áhyggjur af því hvað verður um drengina. Þeir hafa stærstan hluta lífs síns búið hjá móð-
urafa sínum og -ömmu en í takt við barnalög hafa feður þeirra nú fengið forræðið. Fjölskylda Kristjönu tel-
ur það enn einn missinn fyrir drengina að vera skildir að. Ættingjarnir geta varla syrgt Kristjönu vegna
reiði úr í barnaverndarnefnd Reykjavíkur.
„ANDINNVAR
BARA FARINN
„Þeir eru að missa
mömmu sína, afa
sinn og ömmu.
Eiga þeir að missa
hvor annan iíka?"
„Auðvitað elsk-
aði hún börnin
sín útaflífinuen
húnvarfyrstog
fremst alvarlega
veik"
ERLA HLYNSDOTTIR
bladamadur skrifar: erla&dv.is
i
Synir Kristjönu Magnúsdóttur,
sem lést í byrjun maí vegna of stórs
skammts af fíkniefnum, eru í mik-
illi sorg og enn að reyna að átta
sig á því að þeir hitti mömmu sína
aldrei aftur. „Litli strákurinn kom
að henni og hann sagði: „And-
inn var bara farinn." Litli fimm ára
snáðinn. Hann talar svo mikið um
þetta greyið," segir Ásta Magnús-
dóttir, eldri systir Kristjönu: „Þeir
vita að mamma er dáin. Þeir vita
það."
Fjölskyldan hefur miklar
áhyggjur af drengjunum tveim-
ur. Þeir eiga hvor sinn föðurinn og
þeir hafa báðir lýst sig reiðubúna til
að hafa son sinn hjá sér. Ættingjar
Kristjönu telja þá þó betur komna
hjá móðurafa sínum og -ömmu.
„Fólk má ekki misskilja þetta. Þetta
er ekki árás á feður drengjanna.
Þeir hafa hins vegar búið meira
en hálfa ævina hjá foreldrum okk-
ar systra. Það er eini stöðugleikinn
sem þeir þekkja," segir Ásta. Frá
febrúar í fyrra hafa bræðurnir verið
nánast stöðugt hjá foreldrum móð-
ur sinnar.
Afi og amma fá ekki drengina
Ásta segir líka að það hafi verið
vilji systur hennar: „Hún vildi sjálf
að þeir yrðu hjá mömmu og pabba
á Húsavík. Hún valdi sjálf að þeir
færu til þeirra þegar ljóst var að
þeir þyrftu að fara annað." Móð-
urforeldrarnir hafa óskað eftir því
KOMAÐLÍKI
MÓÐURSINNAR
MÚRBUÐIN
HUSEIGENDUR-
HUSBYGGJENDUR
5sf|örnu_ferðafrelsi
að þeir fái að klára skóla- og leik-
skólaárið fyrir norðan áður en þeir
fara suður til feðra sinna. „Þeir eru
að missa mömmu sína, afa sinn
og ömmu. Eiga þeir að missa hvor
annan líka?" spyr Ásta: „Þeir elska
pabba sína út af lífinu. Eðlilega. En
hafa þeir ekki líka rétt á því að vera
saman?"
Halldóra Gunnarsdóttir, fram-
kvæmdastjóri barnaverndarnefnd-
ar Reykjavíkur, segist ekki geta tjáð
sig um þetta einstaka mál. Hins
vegar upplýsir hún að samkvæmt
barnalögum fái eftirlifandi foreldri
sjálfkrafa forræði yfir barni sínu
falli hitt foreldrið frá. Ef uppi eru
grunsemdir um að foreldri sé ekki
hæft til að annast barnið þarf að til-
kynna það til barnaverndarnefndar
sem þá kannar það eins og hverja
Byrjaði snemma í neyslu Kristjana
byrjaði að neyta fíkniefna þegar hún
var unglingur og fór i sína fyrstu
meðferð fimmtán ára. (meðferðinni
varð hún ólétt að eldri syni sinum.
aðra tilkynningu. Hún viðurkennir
að mál sem þessi séu oft afar erfið.
„Niðurstaðan er ekki alltaf þannig
að allir verði glaðir."
Sendir til móður í óþökk
ættingja
Ingibjörg S. Benediktsdóttir,
móðursystir Kristjönu, vakti athygli
á málinu í grein sem hún skrifaði í
Morgunblaðið í fyrradag, líkt og
DV greindi frá í gær. Hún gagn-
rýnir harðlega að drengjunum hafi
ekki verið skipaður lögráðamaður
við andlát móður þeirra. Halldóra
sagði í DV í gær að slíkt væri ekki
gert þegar hitt foreldrið er til staðar.
Ástu finnst hins vegar að í aðstæð-
um sem þessum hefði það verið
það eina rétta. Viðkomandi lög-
ráðamaður hefði þá getað séð um
að drengirnir fengju viðtöl hjá sál-
fræðingi eða presti: „Þegar dreng-
irnir koma í óþökk ættingja inn
á þetta heimili og þetta fer svona
finnst mér barnaverndarnefnd
bera meiri ábyrgð en undir öðrum
kringumstæðum," segir Ásta.
„Ég bara trúi ekki að hún sé
dáin. Hún á ekki að vera dáin," seg-
ir hún um systur sína heitna. „Auð-
vitað elskaði hún börnin sín út af
lífinu en hún var fýrst og fremst al-
varlega veik."
Þarf mikið til að brjótast inn
Foreldrar Kristjönu og aðrir
ættingjar höfðu ítrekað reynt að
vekja athygli barnaverndarnefnd-
ar Reykjavíkur á því að hún væri
ekki í stakk búin til að hafa börn-
in. Þrátt fyrir það voru drengirnir
sendir til hennar um síðustu mán-
aðamót: „Það höfðu allir áhyggjur
fyrir þeirra hönd," segir Ingibjörg.
„Við höldum þó alls ekki að hún
hafi ætlað að fremja sjálfsmorð.
Alls ekki. Þetta var bara slys. En við
vissum hins vegar að hún var óút-
reiknanleg." Hana svíður að tveir
dagar hafi liðið frá andláti Kristj-
önu og þar til barnaverndaryfir-
völd komust að því þegar það var
þeirra ákvörðun að drengirnir yrðu
hjá henni umrædda helgi.
Halldóra Gunnarsdóttir segir
að sá starfsmaður sem sinna eigi
eftirliti fari á staðinn ef síma er
ekki svarað. Ef enginn kemur til
dyra hringja þeir í aðstandendur
og reyna að grafast fyrir um hvar
börnin séu. Hún bendir þó á að
þeim sé ekki heimilt að fara inn á
önnur heimili: „Eftirlitið miðast
við ákveðið heimili. Þá hafa íbúar
þar annaðhvort samþykkt eftirlit-
ið eða það hefúr verið fyrirskipað
Þannig geti barnaverndarstarfs-
menn ekki ætlast til þess að þeim
sé hleypt inn á heimili náskyldra
ættingja.
Hún segir mikið þurfa til að
brotist sé inn á heimili sem eftir-
lit sé með. „Það þarf að vera rök-
studdur grunur um að brýna nauð-
syn beri til þess eða að börnin séu
nánast í lífshættu inni. Það er ekki
algengt en það gerist einu sinni til
tvisvar á hverju ári."
Halldóra getur ekki svarað því til
hvort starfsmaður sem sinnir eftir-
litsskyldu fái áminningu eða missi
starfið þegar atburðir þróast á þá
vegu sem raun bar vitni. Slíkt velti
á niðurstöðu Barnaverndarstofu
sem sér nú um rannsókn málsins
enda hefur hún eftirlit með barna-
verndarnefndum. Þar verði lagt
mat á hvort rétt hafi verið brugð-
ist við.
Vissu ekkert hvar börnin voru
Ásta segir móður sína hafa
undrast mjög að hafa ekkert heyrt
frá barnaverndarnefnd eftir að fjöl-
skyldan vissi að Kristjana var dáin.
Hún hringdi loks í starfsmenn
nefndarinnar sjálf á mánudag: „Þá
vissi enginn neitt. Mamma sagði
þá: „Ég er komin hingað suður til
að jarða dóttur mína" og heimtaði
fund með þeim. Ekki einu sinni
þá var spurt hvar drengirnir væru.
Þegar við komum síðan á fundinn
gerðum við athugasemd við að þau
sýndu því engan áhuga. Þá feng-
um við þau svör að þau héldu að
þeir væru hjá okkur," segir Ásta en
á þessum tíma voru drengirnir hjá
feðrum sínum.
Að sögn Ástu hefur enn eng-
inn hringt frá barnaverndarnefnd
Reykjavíkur til að spyrja um líð-
an þeirra. Henni finnst kerfið al-
gjörlega hafa brugðist þeim. „Fjöl-
skyldan er auðvitað bara að reyna
að syrgja en við erum svo reið."
Hún segir foreldra sína hafa misst
alla trú á barnaverndaryfirvöld á
íslandi.
Sá í gegnum fíkilinn
Vinnubrögð þess starfsmanns
barnaverndarnefndar sem sá um
mál Kristjönu vekja furðu Ástu. „Ég
átta mig ekki á því að hún hafi ekki
skynjað hvað systir mín var veik
og í mikilli neyslu. Á sama tíma og
Krissa var uppdópuð hringdi þessi
kona í mömmu og sagði hana svo
vel stemmda og vilja hitta börnin
sín. Auðvitað vildi hún það eins og
aðrar mæður."
Hún segir barnaverndnarnefnd
hafa lagt áherslu á að hafa sam-
skiptin við Kristjönu á jákvæðu
nótunum og að þeim hafi fundist
samskipti hennar við starfsmann
sem nú er hættur en var með henn-
ar mál hefðu verið erfið. Ásta ber
þeirri konu hins vegar góða sög-
una: „Hún sá alveg í gegnum systur
mína. Þessi kona reyndi að þjarma
að henni til að leita sér meðferðar
því þetta gengi ekki lengur. Við vor-
um mjög ánægð með störf þessar-
ar konu. Hún vissi alveg hvað var í
gangi."
Ástu finnst barnaverndaryfir-
völd hafa skellt skollaeyrum við
íjölmörgum aðvörunum ættingja:
„Afar og ömmur segja ekki „dóttir
mín er vanhæf móðir" nema eitt-
hvað alvarlegt sé í gangi." Von ætt-
ingja Kristjönu er að barnavernd-
arnefnd endurskoði starfsreglur
sínar þannig að fleiri þurfi ekki að
ganga sömu þrautagöngu og ungu
drengirnir tveir.