Skírnir - 01.01.1981, Page 82

80 MATTHÍAS VIÐAR SÆMUNDSSON SKÍRNIR
manns er nasr algjör. Hann getur ekki tjáð sig og er innilokaður
í sínum heimi. Líf lians er vegferð í þögn:
Orðin brengluðust fyrir honum, þegar hann reyndi að hugsa eitthvað og
líka þegar hann reyndi að tala eitthvað, og það var langt síðan menn hættu
að hlusta á hann í alvöru og stundum urðu þeir reiðir og óþolinmóðir og
svöruðu ekki, og stundum liðu heilir dagar svo hann sagði ekki orð nema
við sjálfan sig. (14)
Á leiðinni verður gamla manninum reikað út úr klefa sínum.
Honum mætir framandi og ókunnuglegur heimur. Hann þorir
ekki að stíga fæti inn í upplýstan matsal skipsins og skjögrar al-
einn og glataður út í svartnættið í leit að giiðastað — björgunar-
bátnum. — Það hvessir og hann kemst ekki inn aftur. Lokaorð
sögunnar undirstrika óbætanlegt bjargarleysi hans:
Úr dyrunum lagði mjóa ljósbraut næstum því þangað sem hann sat, unz
einhver lokaði hurðinni með háum skelli. (15).
Örlög þessarar sögupersónu lýsa magnleysi mannsins og ein-
veruböli. Sjóferðin er lífið sjálft og bjargbáturinn tákn þess
haldreipis sem einstaklingurinn fálmar eftir þegar hann fær
ekki lengur risið undir byrði lífsins. Sagan greinir okkur frá því
að vonin sé ástæðulaus, og manninum allar bjargir bannaðar.
Jafnvel mótmælin eru til einskis:
Vindurinn greip fyrir vit hans og ætlaði að kæfa hann, þegar hann reyndi
að hrópa og hann sat og hélt sér og hugkvæmdist ekkert nema halda sér.. .
(15)
Maðurinn er vistaður í veröld þar sem engrar hjálpar er að
vænta.
III.2 Fyrirsát veraldarinnar
í Stríðinu við mannkynið er því lýst hvernig einstaklingur
glatar öllum tengslum við veruleikann. Einsemdarupplifun og
tómleikakennd söguhetjunnar hafa í för með sér að hún sogast
inn í sjálfa sig. Sagan hefst svo:
Horaði maðurinn með fuglsnefið gekk á milli búðarglugganna og speglaði
sig. Þannig hafði hann gengið í heilan mánuð, sömu göturnar aftur og fram
í eilífri erindisleysu. (16)