Skírnir - 01.01.1981, Page 202

200
SIGURÐUR LÍNDAL
SKÍRNIR
Öll eru dæmin sem hér hafa verið talin svo veigamikil að
tiltrú á verkið í heild hlýtur að veikjast.
Þetta er nú orðið langt mál sem meðal annars helgast af því
að ritið er brautryðjendaverk sem líklegt er til að móta mjög
hugmyndir manna um þau málefni sem það fjallar um. Af þeim
sökum hef ég og talið mér skylt að gera athugasemdir þar sem
sjónarmið mín eru önnur en höfundar. Þær ber að skoða sem
hvatningu til endurskoðunar á því sem þegar hefur verið birt,
og þó ekki síður til meiri varfærni við framhaldið.
1 M. Charles Edmond (Choierki); Voyage dans les mers du nord a bord de
la corvette La Reine Hortense. París 1857, bls. 197—8.
2 Um þetta efni sjá nánar: Arnór Hannibalsson: Kommúnismi og vinstri
hreyfing á íslandi. Reykjavík 1964.
3 Sú athugasemd höfundar í neðanmálsgrein á bls. 77 að sektin hafi sam-
svarað 147 vinnustundum hafnarverkamanna í Reykjavík bendir til að
honum þyki hún há. En hér er margs að gæta. Aðalreglan i 4. mgr. 83.
gr. hegningarlaganna 1869 er sú að beitt skuli fangelsisrefsingu — eða
með öðrum orðum þyngri viðurlögum en sektum. Ef málsbætur eru
kemur sekt að fjárhæð 20—200 ríkisdalir, eða 40—400 krónur, sbr. pen-
ingalög 23. maí 1873, 17. gr. í dómi Hæstaréttar er Þórbergur sektaður
um 200 krónur. Þegar litið er á viðurlagaákvæði greinarinnar verður
varla sagt að refsiákvæðum sé beitt af neinni hörku. Þá er álitamálið
hvort lögin hafi gert ráð fyrir of þungum refsingum; að því víkur höf-
ur þó ekki.
4 I ritdómi í tímaritinu Frelsinu 1. h. 1981 telur Björn Bjarnason frásögn
höfundar af flugmálinu of æsilega. Er ég honum sammála um það og
röksemdum hans þar að lútandi. Þetta tel ég reyndar að eigi einnig við
um 6. kafla bókarinnar: Njósnir og launráð. Þræðirnir til íslands voru
að minnsta kosti trosnaðir.
5 Tíminn 12. janúar og 7. febrúar 1939.
6 Morgunblaðið 24. janúar 1939.
l Höfundur segir að hugmynd Gunnars um að miða utanríkisstefnu og
stjórnarfar íslands við hagsmuni stórveldanna tveggja hafi sjálfsagt átt
„nokkurn hljómgrunn í Sjálfstæðisflokknum". (Bls. 154.) Og síðar segir:
„Ekki sjást þess nein merki, að forystusveit Sjálfstæðisflokksins hafi tek-
ið undir hugmynd Gunnars Thoroddsens, þótt sjálfsagt hafi hann átt
þar einhverja skoðanabræður." (Bls. 156.) Ekki dregur hann fram nein-