Vestfirska fréttablaðið - 15.12.1984, Qupperneq 9

vestíirska
r?,ETTABLADID
á svonefndum Bogabúðar-
reit. Kaupverð á þessum
eignum var kr. 18.000.
Baráttan var hafin, að vísu
var allt smátt í sniðum í
fyrstu, en umsvifin jukust.
ÚTGERÐIN
Frá Hnífsdal flutti faðir
minn með sér 2 litla vélbáta,
þá Fram og Sörla, árabátana
Tóta og Guðfinnu, en auk
þess átti hann helming í
mótorbátnum Elliða.
Að margra dómi sýndi
faðir minn mikla þrautseigju
og kjark þegar hann lét
byggja báta á áratugnum
1930—40 þegar vonleysi og
uppgjöf hafði heltekið flesta
framkvæmdamenn víða um
land. Um þetta sagði Torfi
Hjartarson sýslumaður eitt
sinn í sýslunefndarhófi: „Þá
fór ég að veita honum Einari
athygli, þegar hann lét
byggja hvem bátinn af öðr-
um, þegar aðrir voru að
leggja upp laupana.“ Strax á
fyrstu 5 árum þessa erfiða
áratugar keypti faðir minn 5
nýja báta og átti þá alla á
móti ungum og harðdugleg-
um formönnum. Bátar þessir
voru af stærðinni 7—9 tonn.
í upphafi stríðsins þegar
afli glæddist og verðlag
hækkaði á erlendum mörk-
uðum komu bátakaupin á
kreppuárunum Bolvíkingum
vel. Flotinn var allur nýlegur
nema 2 minnstu bátarnir.
Ááratugnum 1940— 1950
var strax hafist handa um
stækkun bátanna. Fyrst
komu 10 — 12 tonna bátar,
þá 40 — 50 tonna bátar.
Stærsti áfanginn í útgerðar-
sögu fimmta áratugarins var
þó án efa smíði Hugrúnar,
eins af Svíþjóðarbátunum
svokölluðu sem kom til Bol-
ungarvíkur á Sjómannadag-
inn 1946. Hugrúnin fór fyrst
í flutninga milli Bolungar-
víkur og Reykjavíkur, en um
sumarið á síldveiðar. Árið
áður hófust tilraunasíldveið-
ar á m/b Bangsa og á árinu
1947 hófst samstarf við
Skafta Stefánsson á Siglu-
firði um síldarsöltun.
Skafta-planið, eða Nöf eins
og síldarsöltunarstöðin hét,
var með hæstu söltunarstöðv-
unum og stundum sú hæsta á
landinu, þar til síldin hvarf.
af Norðurlandsmiðum upp
úr 1960.
Á þessum árum stunduðu
5-6 bátar okkar síldveiðar frá
Siglufirði, en þeir urðu allt
að átta eftir að við fórum að
salta á Seyðisfirði. Sjálfsagt
hefur þetta þá verið einn
mesti síldarfloti frá einni út-
gerð.
Fullkomna söltunarað-
stöðu höfðum við aðeins í
tvö ár á Seyðisfirði en þá
seldum við íbúðarbraggann
tilS.R.
Eins og fyrr segir var
Hugrún notuð til flutninga
milli Reykjavíkur og Bol-
ungarvíkur frá hausti og
fram á vor. Áður höfðu verið
leigð skip til fiskflutninga
milli ísafjarðar og Bolungar-
víkur, auk þess sem flutn-
ingar voru stundaðir á mót-
orbátnum Bangsa eftir að
hann var keyptur um ára-
mótin 1943—44. Aðallega
var um að ræða fiskiflutn-
inga til ísafjarðar en auk þess
flutninga til og frá Reykjavík
og flutning á beitu frá Siglu-
firði til Vestfjarða.
Eftir að Hugrúnin kom til
sögunnar var um að ræða
vikulegar ferðir milli
Reykjavíkur og Vestfjarða
frá hausti og fram á vor, og
eftir að Særúnin var keypt
voru flutningarnir stundaðir
allt árið. Flutningastarfsem-
in mæltist vel fyrir á Vest-
fjörðum og reyndist hagstæð
þrátt fyrir að enginn væri
ríkisstyrkurinn. Flutningar
þessir voru aflagðir á árinu
1965.
átti faðir minn gjarnan báta
sína á móti formönnunum.
Hann hefur löngum talið að
sú aðferð að eiga atvinnu-
tækin með starfsmönnum
sínum hafi verið til mikillar
farsældar fyrir sig og fyrir-
tækið og byggðarlagið í
heild.
Meðal sameignarmanna
föður míns áður en hlutafé-
lögin komu til sögunnar,
voru bræður hans, Jón og
Guðmundur, Kristján E.
Kristjánsson, Bemódus
Halldórsson, Magnús Krist-
jánsson, Guðmundur Pét-
ursson, Hannes Sigurðsson,
Þorbergur Magnússon, Jón
Kr. Guðnason, Egill Guð-
mundsson, Guðbjartur Sig-
urðsson, Hálfdán Ólafsson
og Pétur Jónsson.
Þótt ekki gefist tími í þessu
erindi að minnast á alla þá
báta sem fyrirtækið hefur
átt, en þeir eru nú komnir á
fimmta tuginn, get ég ekki
látið hjá líða að minnast á þá
báta sem báru nafnið Einar
Hálfdáns, en þeir urðu alls
fjórir, allir miklar happa-
fleytur. Fyrsti báturinn með
þessu nafni var 7 tonna bát-
ur, smíðaður í Noregi fyrir
föður minn og Jón bróður
hans, sem var skipstjórinn.
Árið 1944 keypti Hálfdán
Einarsson hlut Jóns í bátnum
og tók við skipstjórn. Vorið
1947 kom Einar Hálfdáns nr.
2, 38 tonna bátur smíðaður á
Seyðisfirði. Um hann var
hlutafélagið Völusteinn
stofnað. Auk föður míns og
Hálfdáns voru Guðfinnur
bróðir, Kristján Fr. Krist-
jánsson, Kristján Þorgilsson
og Guðjón Kristjánsson,
hluthafar.
Árið 1953 kom enn nýr
Einar Hálfdáns 52ja tonna
bátur, smíðaður í Danmörku
og sá síðasti kom árið 1960,
105 tonna stálbátur, smíðað-
ur í A-Þýskalandi. Sá bátur
var seldur 1974, og hafði þá
bátur með þessu nafni verið
gerður út frá Bolungarvík í
40 ár.
Árið 1958 fengum við
fyrsta skipið af svokölluðum
tappatogurum, sem ríkis-
stjórn íslands samdi um
smíði á í A-Þýskalandi. Þetta
voru 250 tonna togskip, góð
og traust sjóskip. Skip okkar
nefndum við Guðmund Pét-
urs og stofnuðum um það
hlutafélagið Baldur. Fjórum
árum síðar yfirtökum við
hlutafélagið Röst á Raufar-
höfn og eignuðumst þar með
tvo tappatogara í viðbót,
Bjarney sem við nefndum
Sólrúnu og Jón Trausta sem
fékk nafnið Hafrún. Þessi
skip voru öll gerð út á síld-
veiðar, þar til þeim lauk á
sínum tíma. Hafrúnin sem
Benedikt Ágústsson skip-
stjóri átti með okkur var seld
en Guðmundur Péturs og
Sólrún stunduðu aðallega
línuveiðar og voru í okkar
eigu allt til ársins 1978, að
þau voru seld úr landi, og
hlutafélagið Röst var sam-
einað Einari Guðfinnssyni
hf.
Núverandi skipakostur
eru 4 skip.
Hugrún 200 smálestir, sem
byggð var í Svíþjóð og kom
til landsins 1964.
Þessi Hugrún eins og hin
fyrri, hefur reynst vel og
hefir stundað línuveiðar, en
einnig síldveiðar og rækju-
veiðar.
Skuttogarinn Dagrún, 500
tonna skip, sem byggt var í
St. Malo í Frakklandi kom til
landsins í febrúarmánuði
1975. Skipið hefur reynst
mjög vel og náði því eitt árið
að vera aflahæst yfir landið
af svokölluðum minni tog-
urum. Skipið er í eigu Bald-
urs hf.
-------11
Svo sem ég hef áður nefnt
• #»
Svarti Tótí. Fyrstí báturinn, sem Einar Guðfinnsson eignaðist allan og var formaður á.
Áfangar
w
1
sögu
fyrir-
tækjanna
1911
Einar Guðfinnsson
kemur í fyrsta sinn til
Bolungarvíkur
1924
1. nóvember. Einar
Guðfinnsson hefur
rekstur fyrirtækis síns í
Bolungarvík, kaupir
verbúð, fiskhús, litla
verslunarbúð, uppsátur
fyrir tvo báta og
leigurétt á svonefndum
Bogabúðarreit.
1928
17. júní. íshúsfélag
Bolungarvíkur stofnað.
íshúsfélagið byggir
fyrsta vélfrystihús á
Vestfjörðum og
yfirtekur einnig rekstur
Raflýsingar hf., sem
seldi rafmagn til Ijósa í
Bolungarvík.
1933
Einar Guðfinnsson
kaupir mestan hluta af
eignum dánarbús Péturs
Oddssonar af
Landsbankanum, en
Pétur var á sínum tíma
stærsti
atvinnurekandinn í
Bolungarvík.
1935
Einar Guðfinnsson
kaupir af
Landsbankanum íbúðar-
og verslunarhús Péturs
Oddssonar og flytur
þangað með
f jölskylduna, verslunina
og skrifstofu.
1939
Einar Guðfinnsson
kaupir litla
fiskimjölsverksmiðju úr
togaranum Gylfa frá
Patreksfirði.