Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2001, Síða 12

Inngangur
væra í samanburði við ýmislegt sem þekkt er úr samtíma hennar. Höfundur
Lilju missi ekki sjónar á því að Kristur er frelsarinn, sá eini sem miskunnar
sig yfir mannkynið. Hér er því haldið fram að sá sem gekk frá texta Lilju inn
í Vísnabók Guðbrands hafi snúið Maríuákallinu til Krists, t.d. í 87. og 88. er-
indinu og hafi með því viljað forðast að menn færu að setja Maríu upp sem
mótvægi við Krist. „Siðbótin vildi ítreka að Kristur einn er meðalgangari,“
skrifar Einar.
I síðari greininni „Kýnikear og kanónar: heimspeki í skugga Platóns“ bein-
ir dr. Jón Ma. Ásgeirsson prófessor spjótum sínum að þeim vanda að marka
nýjum viðhorfum farveg svo sem á sviði heimspeki og guðfræði. Jón ber sam-
an tilraunir Kýnikea til að þróa heimspekilega hugsun, sem hann heldur fram
að samtímamenn þeirra jafnt og heimspekingar tuttugustu aldar hafa leitast
við að ófrægja á grundvelli hinnar platónsku hefðar, og tilraunir Jesú frá
Nasaret til að þróa nýja sýn á samskipti fólks á fyrstu öld e. Kr. Þá og allt til
dagsins í dag telur Jón að rödd umbótamannsins hafi verið kæfð af röddum
hefðarinnar. Kýníkear og Jesús eigi það sameiginlegt að beita fyrir sig ræðu-
tækni (mælskufræði) sem hafi í sjálfu sér verið byltingartæki andspænis hefð-
inni en jafnframt einkar vel fallin til að koma á framfæri gagnrýni þeirra á
samfélgsgerð síns tíma. Og þeir eigi fleira sameiginlegt! Kýnikear og Jesús
hafi ávallt orðið leiksoppur „kanónanna, útvarða hefðarinnar“, en svo kallar
Jón þá sem leitast við að kæfa rödd frelsisins og sem, að hans mati, endur-
speglist í baráttu póstmódernisma okkar tíma.
Þá er hér að finna minningarorð dr. Einar Sigurbjörnssonar um dr. Leif
Grane prófessor sem var heiðursdoktor frá guðfræðideild Háskóla íslands og
mörgum íslenskum guðfræðingum að góðu kunnur.
10