Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2001, Síða 24

Arnfríður Guðmundsdóttir
„co-sufferer“. Jesús var hluti af reynslu þeirra, skrifar Grant, hann var vinur
þeirra, hann studdi þær í erfiðleikunum og hjálpaði þeim að lifa af, oft á tíð-
um við vonlausar aðstæður.52 Grant vitnar í Harriett Tubman, sem var ein af
fyrstu svörtu konunum til að fá frelsi úr ánauð þrælahaldsins í Bandaríkjun-
um á síðari hluta 19. aldarinnar og gegndi veigamiklu hlutverki í frelsisbar-
áttu svartra vestan hafs. Tubman rifjar upp reynslu sína af frelsun úr þræla-
haldinu: „Ég bað svo heitt og innilega, þar sem ég lá, alein, á kaldri og blautri
jörðinni: ,Góði Guð‘, sagði ég, ,ég á engann annan vin en þig. Hjálpa mér
Guð, því ég er í vanda stödd!‘“53 „Vandi“ Tubman var frelsið er hún hafði
nýlega öðlast og vildi deila með fjölskyldu og vinum, sem hún og gerði þeg-
ar hún hjálpaði hundruðum þræla „út úr þrælahúsinu“ í Suðurríkjum Banda-
ríkjanna.54 Reynsla svartra kvenna af ánauð og hörðum lífskjörum minnir um
margt á reynslu Guðríðar Símonardóttur. Trúarvitnisburður þeirra gerir það
sömuleiðis.
En hvers vegna að rifja upp baráttusögu kvenna frá liðinni tíð? Augljós
ástæða er að draga fram það mikilvæga hlutverk sem trúin hefur oft gegnt í
lífi kvenna, hvernig hún hefur hjálpað þeim að lifa af.55 Fullvissan um sam-
líðan Krists og nálægð Guðs í þjáningunni hélt lífi í þessum konum og gerði
þeim kleift að halda áfram, þrátt fyrir allt.56 Slíkar fyrirmyndir geta skipt
sköpum fyrir konur á öllum tímum. Þá má einnig nefna aðra ástæðu. Hér er
um að ræða áleitnar guðfræðilegar spurningar um guðsmyndina og nauðsyn-
52 Grant 1993, s. 67.
53 Grant 1993, s. 54. Hér er um að ræða þýðingu á eftirfarandi texta: „Oh, how I prayed
then, lying all alone on the cold, damp ground; ‘Oh, dear Lord’, I said, ‘I ain’t got no
friend but you. Come to my help, Lord, for I’m in trouble!’“
54 Delores Williams segir f bók sinni Sisters in the Wilderness að Tubman hafi verið köll-
uð Móses vegna þess hlutverks sem hún gegndi í þrælastríðinu (Williams 1993, s. 257,
neðanmálsgr. 27). Sjá einnig Douglas 1994, s. 98.
55 Sama spurning kemur upp varðandi sögur Biblíunnar um konur, ekki síst sögur Gamla
testamentisins af grófu ofbeldi sem konur voru beittar. Þessar sögur hefur gamlatestament-
isfræðingurinn Phyllis Trible kallað Texts ofTerror í samnefndri bók. Trible telur ástæðu
til að rifja upp þessar „hryllingssögur", þar sem aðstæður margra nútímakvenna einkenn-
ist af sama hryllingnum og lýst er í sögum Gamla testamentisins. Sjá umfjöllun um kven-
persónur Gamla testamentisins og túlkun femínískra guðfræðinga á hlutverki þeirra í grein
minni „Konumar í Gamla testamentinu", s. 168-169.
56 Delores Williams skrifar m.a. svo um hlutverk trúarinnar í lífi svartra kvenna: „... in spite
of antagonisms, ordinary spiritual black women continued their struggle to resist and rise
above the forces seeking to destroy their lives and spirits. More often than not, they
accounted for their perseverance on the basis of their faith in God who helped them “make
a way out of no way.” The courage and perseverance of these everyday black women
shaped a model of faith and social behavior passed down to generations of women in the
community and church" (Williams 1993, s. xi).
22