Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2001, Page 116

Kristján Búason
II. a. (v. 22) Fyrsta yfirgrípandi kjarnastaðhæfing innan frásögunnar seg-
ir frá því, að kanversk kona úr þessum héruðum komi út, hrópi á Jesúm. Hróp
hennar innihalda bæn til Jesú sem drottins og messíasar um að miskunna sér,
þar sem dóttir hennar sé þungt haldin illum anda. Hróp hennar markar tví-
þætta forsendu eftirfarandi atburðarásar, spurningarnar, hvort Jesús gegni bæn-
arhrópi kristinnar konu af heiðnum uppruna og hvort hann lækni dóttur henn-
ar þjakaða af illum öndum, en þessar spurningar mynda hina samsettu flœkju
frásögunnar. Hér vaknar spurningin um innbyrðis tengsl þessara spurninga.
Eðli sínu samkvæmt er svar við fyrri spurningunni forsenda svars hinnar síð-
ari, en beiðni konunnar um hjálp og uppfylling hennar verður meginflækja
og lausn frásögunnar.
b. (v. 23a) Kjarnastaðhæfing gefur til kynna, að Jesús svaraði konunni ekki
neinu. í því felst val, sem í sjálfu sér er neikvætt, enda þótt það tjái ekki af-
stöðu til innihalds beiðninnar.82 Hann hefði getað brugðist öðruvísi við og þá
hefði frásagan getað tekið aðra stefnu.
Milli þessara tveggja kjarnastaðhæfinga er beint, en formlegt orsakasam-
band kalls og svörunar. Lausn flækjunnar lætur á sér standa.
III. a. (v. 23b) Kjarnastaðhæfing segir frá bón lærisveinanna, sem hér eru
fyrst kynntir til frásögunna. Kjarnastaðhæfingin kynnir ósk um, að Jesús sendi
konuna burt, af því að hún hrópi á eftir þeim. í þessu felst neikvæð túlkun á
sinnuleysi Jesú, sem í sjálfu sér er ekki sjálfgefin, en stendur í beinu orsaka-
samhengi við þögn Jesú.83 Einnig má sjá tengsl við það, að Jesús dregur sig
í hlé til þessara héraða. Lærisveinarnir eru hér óundirbúið kynntir til frásög-
82 Luz 430 telur þessi viðbrögð íþyngjandi fyrir konuna, eins bón lærisveinanna og loks svar
Jesú, v. 25, gefi rök fyrir tillögu lærisveinanna. Hann skrifar, að höfnunin sé svo mikil
(þýzk. ,,massiv“), að konan verði að endurtaka beiðni sína. En þetta stenzt varla, ef höfn-
unin er svo mikil, hví endurtekur konan beiðnina? Endurtekning beiðninnar bendir til þess,
að ekki sé álitið, að um grundvallandi neitun sé að ræða.
83 Bauer óttoXúw, telur merkinguna vera „afgreiði," (þýzk. „abfertige") svipað Gaechter 502,
sem telur orð lærisveinanna ef til vill hljóma afdráttalausar en ætlunin hafi verið. Patte
271 vill í ljósi eftirfarandi orða Jesú gera ráð fyrir, að lærisveinarnir fari fram á, að Jesús
leysi vanda konunnar og sendi hana síðan burt, annars verði svar Jesú merkingarlaust.
Hér les Patte inn í textann, sem gefur aðeins hróp konunnar sem ástæðu fyrir viðbrögð-
um lærisveinanna. Sömu túlkun og Patte gefur Meyer 309, Hagner 441 (ef til vill). Orð
Jesú svara ekki beiðni lærisveinanna, þó svo að skilningi Patte sé fylgt. Til samanburð-
ar má benda á, að í Mt. 14.15 biðja lærisveinamir Jesúm að senda fólkið burt og vænta
af Jesú einskis úrræðis fyrir fólkið, „...<íttóXuctov toús’ öxXoú?...“ Svo Bonnard 232,
aths. 1, einnig Gundry 312. Hér mætti líta svo á, að sögumaður telji spurningunni um
hlutdeild heiðingjanna svarað og þar með beiðni konunnar, en framhald sögunnar sýnir,
að svo er ekki. Dermience 34 telur þögn Jesú og þátttöku lærisveinanna standa í dialek-
tískri framvindu.
114