Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2008, Qupperneq 85

Hjalti Hugason
„Blaer vertu, ljóð mitt, í sefínu við Styx.“
Um vísanir og Itfssýn í eftirlátnum Ijóðum Snorra
Hjartarsonar.
Iþessari grein er freistað að leita þess sem kalla má hugmyndalegan grunn eða
lífssýn í Ijóðum Snorra Hjartarsonar á ofanverðri œvinni. Verða vísanir sem
skáldið beitti í Ijóðum sínum notaðar sem tœki til að kynnast hugmyndaheimi
þess.
Könnunin er bundin viðþau Ijóð erskáldið lét eftir sig óbirt. Þegar litið eryfir
þessi Ijóð virðist Snorra best lýst sem húmanista. Þrátt fyrir að trúarlegar vísanir
til ýmissa átta séu snar þáttur í Ijóðum hans virðist húmanismi, mannhyggja,
hafa vegiðþyngra í kveðskap hans en trúarleg hugsun í hefðbundinni merkingu
þess orðs. Jákvœður, traustur mannskilningur virðist því einn af þeim þáttum
sem mótuðu kveðskap hans. Kallast það á við heilsteypta náttúrusýn skáldsins.
Inngangur
f tilefni þess að 100 ár voru liðin frá fæðingu Snorra Hjartarsonar 2006 hóf
höfundur þessarrar greinar könnun á ljóðum hans út frá lífssýn þeirri, hug-
myndalegu inntaki eða þeim „boðskap" sem í ljóðunum felst. Þegar hefur
birst grein sem fjallar um glímu Snorra við þá tómhyggju og fánýtiskennd
sem mjög stríddu á huga margra um miðbik 20. aldar í kjölfar heimsstyrj-
aldar og tæknibyltingar en í skugga kalda stríðsins.1 Þar var komist að þeirri
niðurstöðu að Snorri hafi verið næsta ónæmur fyrir kenndum af því tagi
eða að minnsta kosti sigrast á þeim vegna sterkra tengsla við náttúruna og
1 Fyrri greinar höf. um kveðskap Snorra Hjartarsonar sem og greinar um stef í kveðskap Jóhannesar
úr Kötlum er birst hafa á þessum vettvangi og í tímaritinu Andvara eru liður í hugmyndasögulegu
rannsóknarverkefni um kristni, guðfræði og róttæka þjóðfélagsrýni um miðbik 20. aldar. Þessi
grein fellur utan þess tímaramma en er ætlað að fylla út í þá mynd sem dregin er upp af skáldskap
Snorra í fyrri greinum og skerpa þar með sýnina á „hið róttæka skeið“ í kveðskap hans.
83