Jökull - 01.12.1966, Page 12

henni leiöir, að rislínu er hcegt að teikna fyrir
sérhvern stað á landinu, þar sem forn sjávar-
mörk eru þehkt, ef búið er að teikna rislínu
fyrir einhvern einn stað, og er Reykjavík valin
sem slikur grundvallarstaður. Sem dæmi um
niðurstöður má nefna, að fyrir um. 18000 árum
slóð sjór um 40 m neðar en i dag við mynni
Eyjafjarðar, og á Grimseyjarsundi féll hann þá
yfir 30 m. Grimsey var þá miklu stærri en nú,
en óvist, livort hún hefur verið landföst. Mun
þarna hafa verið íslaust svæði, eins og beinar
athuganir benda til.
Nú eru valdir tveir staðir, sem hafa sömu
hlutfaUsfjarlægð frá miðju sigdældar, Stokkseyri
og staður nærri Nyköþing i Svíþjóð, og born-
ar saman rislinur þeirra. Með hliðsjón af reikn-
ingi Haskells á seigju undir Norðurlöndum fæst
þá, að seigjan þar er um 12 sinnum meiri en
hér.
Þvi hefur nýlega verið haldið fram, að seigj-
an, sem ris Norðurlanda bendir til, sé óeðlilega
mikil og venjulegt gildi muni um 1/io þess.
Sé þetta rétt, er seigjan undir Islandi ekkert
óeðlilega lág. En mælingar á seigjti djúplaga
eru enn fáar og því of snermnt að fullyrða
nokkuð um þetta atriði.
Loks er litið á Færeyjar. Hefur sig þeirra
undan jökli sem næst vegi.ð ujrjr á móti lyft-
ingu, sem stafaði af því að sjór hvarf af grunn-
svæðinu í kring. Skýrir þetta þá staðreynd, að
fornir marbakliar eru óþekktir i Færeyjum. I
heild féll sjávarmál um 85—100 m við Færeyjar
á síðustu ísöld.
REFERENCES - HEIMILDARRIT
Broecker, W. S. 1966. Glacial Rebound and the
Deformation of the Shorelines of Proglacial
Lakes. J. G. R. 71, 4777-83.
Einarsson, Thorl. 1964. NáttúrufræSingurinn,
34, p. 127.
Einarsson, Trausti. 1953. Depression of the
Earth’s Crust under Glacier Load. Various
Aspects. Jökull, 3, p. 2—5.
— 1959. Studies of tlie Pleistocene in Eyja-
fjörður, Middle Northern Iclend. Vís. ísl.
No. 33.
Fairbridge, R. W. 1960. The Changing Level
of the Sea. Scientific American, May 1960.
p. 70-79.
— 1961. Eustatic Changes in Sea Level; in
Physics and Chemistry of the Earth. Vol.
4, p. 99—185. Pergamon Press.
Godwin, H., Suggate, R. P., and Willis, E. H.
1958. Radiocarbon dating of the eustatic
rise in Ocean Level. Nature, 181, p. 1518—
19.
Hyyppá, E. 1963. On the late-Quaternary his-
tory of the Baltic Sea. Fennia, 89, No. 1,
37-50.
Kjartansson, G. 1964. Náttúrufræðingurnn 34,
p. 101.
Magnusson, N. H., Lundquist, G., Regnéll, G.
1963. Sveriges geologi, 4th ed. Stockholm.
Thorarinsson, S. 1964. Náttúrufræðingurinn, 34,
p. 125.
Scheidegger, A. S. 1958. Principles of Geodyna-
mics, p. 266. Springer.
(Manuscript received February 1967.)
166
JOKULL