Jökull - 01.12.1975, Side 52

safnast mikill snjór i norðaustanátt, og voru
þar komnar óskaplegar hengjur, er allt brast
fram. Komst snjóflóðið lengra niður en við vit-
um áður dæmi um. Stöðvaðist það ekki langt
ofan við húsin, en olli þó ekki öðru tjóni en
því, að ein fjárhúshlaða brotnaði.
Samgöngur hafa að mestu legið niðri í þess-
um harðindakafla, en ekki hafa snjóflóðin, sem
komið hafa á Súðavíkurhlíð, og raunar einnig
í Skutulsfirði, valdið neinu tjóni, enda hafa
staðkunnugir menn vara á sér, þegar svo stend-
ur á, sem nú hefur verið.
Snjóflóð á Sauðárkróki. Heimildir: Morgun-
blaðið og Tíminn 6. mars 1973. Nánari gagna-
söfnun: Ingvar Gýgjar Jónsson, byggingarfull-
trúi.
Um hádegi sunnudaginn 4. mars ’73 féll snjó-
flóð í svonefndri Kristjánsklauf á Sauðárkróki.
Þar eru allmörg peningshús. Féll flóðið á fjár-
hús efst í klaufinni, í eigu Sveins Nikodemus-
sonar, og braut það. í húsinu voru 36 kindur,
náðist helmingur lifandi. Við fjárhúsin var hey-
hlaða með 60 hestum af heyjum. Þak hlöðunn-
ar brotnaði niður og grófst heyið í snjó. Skammt
frá fjárhúsunum var hesthúskofi með tveimur
tryppum. Snjóflóðið braut kofann og grófust
tryppin í snjó, en varð bjargað ómeiddum.
Flóðið lenti á þriðja húsinu og skekkti það
nokkuð. í [íví voru nokkur hross og sakaði
þau ekki.
A laugardag var vestan og suðvestan ofsaveð-
ur á Sauðárkróki og fannburður mikill.
Hér er um svonefnt hengjuhlaup að ræða.
Hengjan sprakk fram um 30 m ofan við fjár-
húsin. Þrír strákar voru í leik uppi á holhengj-
unni, þegar hún sprakk fram, og runnu þeir
niður á henni. Það varð Jjeim til lífs, að snjó-
stykkin sprungu ekki sundur fyrr en niður kom.
Snjóflóð i Siglufirði 19. desember. Heimild-
armaður: Þorsteinn Jóhannesson, bæjarverk-
fræðingur, skv. bréfi dags. 28. desember 1973.
Á tímabilinu 10.—19. desember 1973 var stöð-
ug norðan og norðaustan átt á Siglufirði, og
fylgdi henni talsverður éljagangur og mikið
frost. Vindhraði inni í firðinum var aldrei mjög
mikill, en á Reyðará mældist vindur nokkuð
mikill, frá 5 til 8 vindstig. Að morgni 19. des.
snjóaði mikið í hægu veðri og þegar leið á
daginn hvessti og dró verulega úr frosti. Und-
50 JÖKULL 25. ÁR
anfarna daga hafði irostið verið 11—17° C, en
um hádegi 19. var frostið nálægt 4° C, og um
kvöldið var frostið aðeins 2° C.
Um kl. 21 varð fólk í syðstu húsum í bænum
vart við, að snjóflóð hafði fallið á liænsnahús
Óskars Sveinssonar við Suðurgötu. Varð fólkið
vart við titring, sem líktist jarðskjálfta, og jafn-
framt fór rafstraumur af húsunum, og þegar að
var gáð, sást, að hænsnahús Óskars hafði færst
úr stað, lagst saman og brotnað mikið.
Björgunarsveit slysavarnafélagsins á staðnum
var strax kölluð til starfa til þess að bjarga því,
sem bjargað varð úr hænsnahúsinu. Hænsna-
húsið var þriggja hæða timburhús á steyptum
undirstöðum, og tókst að ná úr braki þess um
250 lifandi hænum af um 500.
Meðan á björgunaraðgerðum stóð, tóku menn
eftir því að barnadagheimilið Leikskálar, sem
staðið hafði litlu sunnar, var horfið.
Að morgni 20. des. var bjart og gott veður
og sást þá mjög greinilega, hvar snjóflóðið hafði
fallið og valdið skaða. Upptök skriðunnar voru
uppi við fjallsbrún í svonefndri Jörundarskál,
en þar sást greinilega að sprunga hafði mynd-
ast meðfram fjallsbrúninni á um 100—150 m
kafla.
Jörundarskál er trektlaga mjög brött skál án
undirlendis, sem endar í allvíðu og djúpu gili.
Nautskálahólar eru sunnan og neðan við skál-
ina og þrengja þeir gilið mjög mikið, þannig
að gilið er orðið að grunnum skorningi þar,
sem hólunum sleppir og landið verður halla-
minna. Landhallinn efst í Jörundarskál er um
35—40°, en þegar neðar kemur verður hallinn
minni, og neðan við Nautskálahóla er hallinn
niður að sjó um 8—10°.
Snjóflóðið, sem byrjaði efst í skálinni, hefur
sýnilega fyllt gilið neðan við skálina, og þar
sem gilið þrengist hefur mikill hluti af flóðinu
farið upp á hólana og fram yfir þá. Flóðið, sem
komið hefur yfir hólana, hefur greinilega verið
mjög þunnt og dreift, enda voru sýnilegar eyð-
ur í farvegi þess, og hefur þessi hluti flóðsins
staðnæmst við Suðurgötu. Sá hluti flóðsins, sem
farið hefur eftir gilinu norðan við hólana, hef-
ur haldið mestum hraða. Hefur sú tunga lent
beint á Leikskálum, en hænsnahúsið hefur ver-
ið í norðurkanti tungunnar. Þessi tunga hefur
runnið í um 100 m breiðum farvegi og ekki stað-
næmst fyrr en niðri í fjöru. Brak úr Leikskál-
um er dreift um allan farveginn allt frá grunni
hússins og um 300 m niður að fjöru.