Jökull


Jökull - 01.12.1981, Blaðsíða 9

Jökull - 01.12.1981, Blaðsíða 9
the time of formation of these fractures is not yet clear. T heoreticall)' a Iarge number of factors could affect the behaviour of the clay minerals ln the bonding material and subsequent weathering processes. It is likely that vermi- culite is sensitive to changes in adsorbed water, if not interlayer vvater, at temperatures below 50°C and this would lead to fracturing ln the bonding material in the manner desc- nbed above. The swelling effect of some smectite minerals is well documented and free swelling tests on room dry cubes of the Irish basalts show linear expansion of up to 1.0% (Douglas 1972). This compares with 0.02% for dense basalt {Neþþer-Christensen 1965). How- ever swelling is also dependent upon previous slight changes due to, dehydration and if moisture is uniform for some time even swel- ling clay types can be very stable {Brekke 1965). Swelling is also dependent upon the type of cations in the interlayer and therefore upon cation exchange capacity. For example swel- ling montmorillonite can become stable in this 'vay if Ca+1! and Mg+2 substitute for Na+ in octahedral sites (e. g. Cole and Lancucki 1976). Smectite and vermiculite minerals have high cation exchange capacity and experimental determination of the nature of this in the Figure 3. (a) Typical discontinuity with dis- tinct edges. (b) Sinuous discontinuity with „necking“ and fluffy edges. (c) Zoning within linear discontinuity. (d) Transverse lines in broad discontinuity. (e) Narrow discontinuity entering plagioclase phenocryst which acts as stress dissipator. (f) Electron micrograph of bonding material from Iceland. Irregular flakes. Fractures are indicated by arrows at top. Scale in millimeters. Mynd 3. (a) Dœmigerð smásþrunga, sem sýnir skýra kanta. (b) Bugðótt smásþrunga, sem sýnir ,,flöskuhálsa “ og óskýra kanta. (c) Bein sþrunga með beltaskiþtingu. (d) Þverlínur í breiðri smásþrungu. (e) Mjó smásþrunga stoþþar innan feldsþat díls, sem dreifir sþennu. (f) Rafeindasmásjármynd af fylliefni frá Islandi. Öregluleg blöð. Örvar sýna sþrungur efst. bonding material would be very significant in developing a model for weathering processes. The pH of freeface waters is somewhere bet- ween 7.0 and 9.0 and these waters contain dissolved elements in significant amounts. Iron in either oxidation state has been consid- ered to have a clogging effect on the cation exchange position {Dion 1944). Conclusion The results permit a framework model for one type of present day weathering process at a freeface, the main stages of which would be: 1. Development of fractures under low stress conditions following the main jointing period by thermally induced stress. 2. A low temperature hydrothermal period when the fractures are filled with the bonding materials. 3. Changes occur under subaerial conditions. These may include ion exchange, hydration changes, and formation of new fractures in various order. 4. Failure, largely along the bonded discon- tinuities, produces fragments to scree slopes. It is not suggested that this is the only process operating in the present environment, but rather that the discontinuities are a fun- damental controlling factor in any present day weathering process. It has been shown that in some localities fairly rapid small scale removal of material from the freeface goes on all the year round, while at certain times there are peaks on a larger scale (Douglas 1980). This strongly suggests that factors other than frost for example play an important part. The facts better fit the ideas of Gerber and Scheidegger (1973) who believe that stress conditions together with some trigger factor produce the landscape. ACKNOVVLEDGEMENTS The author gratefully acknowledges the helþ recewed from Hrefna Kristmannsdóttir who provided the X-ray diffraction data at the National Energy JÖKULL 31. ÁR 7
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.