Jökull


Jökull - 01.12.1981, Blaðsíða 82

Jökull - 01.12.1981, Blaðsíða 82
segja, að Guðrún Larsen hefur tjáð mér, að hún hafi fundið það á Búrfellshálsi NV af Heklu, rétt ofan á lagi, sem skv. C14 aldurs- ákvörðun er ég fékk gerða fyrir löngu, er um 2700 ára. Nú er móhellan miklu eldri en eldra trefjalagið, líklega svo þúsundum ára skiptir. Það virðist því auðsætt, að yngri sandhóla- myndunin á Hellnaskaga er miklu eldri en svo, að hún geti verið frá mótum járn- og brónsaldar. Mætti geta þess til, að hún væri frá upphafi síðara birkiskeiðs fyrir um 5000 árum, en hún kynni að vera allmiklu eldri. Samanburður á gjóskulagasniðunum á 18. mynd bendir til þess, að myndun yngri sand- hólanna hafi tekiö stuttan tíma. ABSTRACT Miscellanea from excursions through South Iceland After their first year of geoscience studies at the Umversity of Iceland the students take part in a com- pulsory one-week excursion through South Iceland. This paper presents some observations and measure- ments made mainly during these excursions. I. KIRKJUGÓLF Kirkjugólf (Church floor) is the name of a famous site of jointed basalt near Kirkjubœjarklaustur in the Sída district. The floor (Figs. I and 7) is the surface of a jointed basalt lava layer, which has been eroded by ice or/and abraded by the sea and, ultimately, polished by sandstorms. It has irregular outlines (Fig. 1 and 6), covers an area of about 80 m2 and is composed of about 1060 pillars. The percentage distribution of the pillars with regard to the number of their sides and average diameter is shown in Table 1 and in the diagrams on Figs 3 and 4. The Kirkjugólf was long thought to be a real church floorfrom Catholic time, or to have been used as such, although natural. The interstices between the pillars, formerly interpreted by many observers as cement, are in reality a few mm thick surface layer on the sides of the pillars. This layer tends to separate from the pillars, through weathering, as a thin layer immediately inside it is more vesicular than the rest of the pillars (Fig. 5). II. BLOCKS OF ANKARAMITE ON SÓLHEIMASANDUR S. Steinthórsson has descnbed an outcrop of basic highly porphyritic rocks at the base of Hvammsmúli in the Eyjafjöll dislnct, South Iceland. He classified these rocks as ankaramite. As the main road through the Eyjafjöll district has recently been moved some- what southward from this outcrop it is pointed out that this interesting rock type can be studied injökul- hlaup-transported blocks on Sólheimasandur near the eastern head of the bridge across Jökulsá (Fig. 9). These blocks originate from a layer of ankaramite lava north-west of the snout of Sólheimajökull. The rock knoll Arnarhóll on the NW-side of the lagoon Holtsós is built up of similar rocks as those at the base of Hvammsmúli. III. SOLIFLUCTION TERRACES ON THE SOUTH SLOPES OF PÉTURSEY Contrary to most other talus slopes m Iceland, those in the distnct Vestur-Skaflafellssýsla are covered by humus soil andgrass-grown up to the rockwalls above them. On many of these slopes, especially in Mýrdalur and Sída, the surface layer of the soil is regularly folded in a washboardlike fashion. An impressive example of this folding is seen on the south slope of mount Pétursey in Mýrdalur, as shown on the photos Figs. 10—12. The talus slope on Fig. 10isabout75 m high, the average angle of the slope 35° and average vertical distance between the terraces 67 cm, the horizontal distance about 1 m. Figs. 11 and 12 show details of the slope. IV. ONTHE AGEOFTHE HELLNASKAGI DUNES On some stretches of the sandy south coast of Ice- land there are rather large fossil dunes. Hellnaskagi in Reynishverfi (Fig. 13) is a row of such dunes, forming a rather narrow ridge running westward from the Reynisfjall mount. Its seafacing side is almost vertical and at its base are some caves formed by wave erosion. A partly man-made cave, Bæjarhellir, is higher up in the south wall (Figs. 13— 15). In this cave Reverend Jón Steingrímsson, the renowned de- scriber of the Lakagígar eruption in 1783, spent the winter 1755/56. In the back wall of the cave 80 JÖKULL 31.ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.