Jökull


Jökull - 01.12.1981, Síða 82

Jökull - 01.12.1981, Síða 82
segja, að Guðrún Larsen hefur tjáð mér, að hún hafi fundið það á Búrfellshálsi NV af Heklu, rétt ofan á lagi, sem skv. C14 aldurs- ákvörðun er ég fékk gerða fyrir löngu, er um 2700 ára. Nú er móhellan miklu eldri en eldra trefjalagið, líklega svo þúsundum ára skiptir. Það virðist því auðsætt, að yngri sandhóla- myndunin á Hellnaskaga er miklu eldri en svo, að hún geti verið frá mótum járn- og brónsaldar. Mætti geta þess til, að hún væri frá upphafi síðara birkiskeiðs fyrir um 5000 árum, en hún kynni að vera allmiklu eldri. Samanburður á gjóskulagasniðunum á 18. mynd bendir til þess, að myndun yngri sand- hólanna hafi tekiö stuttan tíma. ABSTRACT Miscellanea from excursions through South Iceland After their first year of geoscience studies at the Umversity of Iceland the students take part in a com- pulsory one-week excursion through South Iceland. This paper presents some observations and measure- ments made mainly during these excursions. I. KIRKJUGÓLF Kirkjugólf (Church floor) is the name of a famous site of jointed basalt near Kirkjubœjarklaustur in the Sída district. The floor (Figs. I and 7) is the surface of a jointed basalt lava layer, which has been eroded by ice or/and abraded by the sea and, ultimately, polished by sandstorms. It has irregular outlines (Fig. 1 and 6), covers an area of about 80 m2 and is composed of about 1060 pillars. The percentage distribution of the pillars with regard to the number of their sides and average diameter is shown in Table 1 and in the diagrams on Figs 3 and 4. The Kirkjugólf was long thought to be a real church floorfrom Catholic time, or to have been used as such, although natural. The interstices between the pillars, formerly interpreted by many observers as cement, are in reality a few mm thick surface layer on the sides of the pillars. This layer tends to separate from the pillars, through weathering, as a thin layer immediately inside it is more vesicular than the rest of the pillars (Fig. 5). II. BLOCKS OF ANKARAMITE ON SÓLHEIMASANDUR S. Steinthórsson has descnbed an outcrop of basic highly porphyritic rocks at the base of Hvammsmúli in the Eyjafjöll dislnct, South Iceland. He classified these rocks as ankaramite. As the main road through the Eyjafjöll district has recently been moved some- what southward from this outcrop it is pointed out that this interesting rock type can be studied injökul- hlaup-transported blocks on Sólheimasandur near the eastern head of the bridge across Jökulsá (Fig. 9). These blocks originate from a layer of ankaramite lava north-west of the snout of Sólheimajökull. The rock knoll Arnarhóll on the NW-side of the lagoon Holtsós is built up of similar rocks as those at the base of Hvammsmúli. III. SOLIFLUCTION TERRACES ON THE SOUTH SLOPES OF PÉTURSEY Contrary to most other talus slopes m Iceland, those in the distnct Vestur-Skaflafellssýsla are covered by humus soil andgrass-grown up to the rockwalls above them. On many of these slopes, especially in Mýrdalur and Sída, the surface layer of the soil is regularly folded in a washboardlike fashion. An impressive example of this folding is seen on the south slope of mount Pétursey in Mýrdalur, as shown on the photos Figs. 10—12. The talus slope on Fig. 10isabout75 m high, the average angle of the slope 35° and average vertical distance between the terraces 67 cm, the horizontal distance about 1 m. Figs. 11 and 12 show details of the slope. IV. ONTHE AGEOFTHE HELLNASKAGI DUNES On some stretches of the sandy south coast of Ice- land there are rather large fossil dunes. Hellnaskagi in Reynishverfi (Fig. 13) is a row of such dunes, forming a rather narrow ridge running westward from the Reynisfjall mount. Its seafacing side is almost vertical and at its base are some caves formed by wave erosion. A partly man-made cave, Bæjarhellir, is higher up in the south wall (Figs. 13— 15). In this cave Reverend Jón Steingrímsson, the renowned de- scriber of the Lakagígar eruption in 1783, spent the winter 1755/56. In the back wall of the cave 80 JÖKULL 31.ÁR
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.