Jökull


Jökull - 01.12.1981, Síða 9

Jökull - 01.12.1981, Síða 9
the time of formation of these fractures is not yet clear. T heoreticall)' a Iarge number of factors could affect the behaviour of the clay minerals ln the bonding material and subsequent weathering processes. It is likely that vermi- culite is sensitive to changes in adsorbed water, if not interlayer vvater, at temperatures below 50°C and this would lead to fracturing ln the bonding material in the manner desc- nbed above. The swelling effect of some smectite minerals is well documented and free swelling tests on room dry cubes of the Irish basalts show linear expansion of up to 1.0% (Douglas 1972). This compares with 0.02% for dense basalt {Neþþer-Christensen 1965). How- ever swelling is also dependent upon previous slight changes due to, dehydration and if moisture is uniform for some time even swel- ling clay types can be very stable {Brekke 1965). Swelling is also dependent upon the type of cations in the interlayer and therefore upon cation exchange capacity. For example swel- ling montmorillonite can become stable in this 'vay if Ca+1! and Mg+2 substitute for Na+ in octahedral sites (e. g. Cole and Lancucki 1976). Smectite and vermiculite minerals have high cation exchange capacity and experimental determination of the nature of this in the Figure 3. (a) Typical discontinuity with dis- tinct edges. (b) Sinuous discontinuity with „necking“ and fluffy edges. (c) Zoning within linear discontinuity. (d) Transverse lines in broad discontinuity. (e) Narrow discontinuity entering plagioclase phenocryst which acts as stress dissipator. (f) Electron micrograph of bonding material from Iceland. Irregular flakes. Fractures are indicated by arrows at top. Scale in millimeters. Mynd 3. (a) Dœmigerð smásþrunga, sem sýnir skýra kanta. (b) Bugðótt smásþrunga, sem sýnir ,,flöskuhálsa “ og óskýra kanta. (c) Bein sþrunga með beltaskiþtingu. (d) Þverlínur í breiðri smásþrungu. (e) Mjó smásþrunga stoþþar innan feldsþat díls, sem dreifir sþennu. (f) Rafeindasmásjármynd af fylliefni frá Islandi. Öregluleg blöð. Örvar sýna sþrungur efst. bonding material would be very significant in developing a model for weathering processes. The pH of freeface waters is somewhere bet- ween 7.0 and 9.0 and these waters contain dissolved elements in significant amounts. Iron in either oxidation state has been consid- ered to have a clogging effect on the cation exchange position {Dion 1944). Conclusion The results permit a framework model for one type of present day weathering process at a freeface, the main stages of which would be: 1. Development of fractures under low stress conditions following the main jointing period by thermally induced stress. 2. A low temperature hydrothermal period when the fractures are filled with the bonding materials. 3. Changes occur under subaerial conditions. These may include ion exchange, hydration changes, and formation of new fractures in various order. 4. Failure, largely along the bonded discon- tinuities, produces fragments to scree slopes. It is not suggested that this is the only process operating in the present environment, but rather that the discontinuities are a fun- damental controlling factor in any present day weathering process. It has been shown that in some localities fairly rapid small scale removal of material from the freeface goes on all the year round, while at certain times there are peaks on a larger scale (Douglas 1980). This strongly suggests that factors other than frost for example play an important part. The facts better fit the ideas of Gerber and Scheidegger (1973) who believe that stress conditions together with some trigger factor produce the landscape. ACKNOVVLEDGEMENTS The author gratefully acknowledges the helþ recewed from Hrefna Kristmannsdóttir who provided the X-ray diffraction data at the National Energy JÖKULL 31. ÁR 7
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.